احتمالاً در جریان هستید که در بازارهای سنتی چندین اندیکاتور برای ارزیابی سطح نوسان وجود دارد. اما در بازار ارزهای دیجیتال چطور؟ آیا در این بازار هم چنین ابزاری وجود دارد و چطور می‌توان از آن در معاملات استفاده کرد؟

از آنجایی که دارایی‌های جاافتاده‌ای مثل سهام بورس بسیار قدیمی تر از ارزهای دیجیتال هستند، جای تعجب نیست که در بازار سنتی روش‌های مختلفی برای ارزیابی سطح نوسان وجود دارد.

از جمله این روش‌ها می‌توان به دامنه واقعی میانگین، باند بولینگر و شاخص نوسان CBOE اشاره کرد. خبر خوب اینکه می‌توان این شاخص‌های بازار بورس را برای ارزهای دیجیتال هم استفاده کرد.

دامنه واقعی میانگین (ATR)

منبع تصویر: TradingView - اندیکاتور ATR برای بیت کوین /دلار. فوریه 2019 تا آوریل 2020

ATR یا دامنه واقعی میانگین یک اندیکاتور تحلیل تکنیکال است که در دهه 70 میلادی توسط J. Welles Wilder Jr تکنسین بازار ابداع شد.

از نظر نوسان، این اندیکاتور کاملاً مشخص و ساده است چون با افزایش سطح نوسان مقدار آن هم بیشتر می‌شود. همان طور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید، سطح نوسانی بالاتر منجر به افزایش سطح ATR می‌شود.

این اندیکاتور در ترکیب با سایر اندیکاتورها بسیار مفید است. مثلاً اگر معامله گر روزانه هستید، می‌توانید از انواع اندیکاتورهای مومنتوم، حجم، ترند و اندیکاتورهای نوسان استفاده کنید که شامل RSI، MFI، SMA و ATR هستند.

اما ATR شروع یک روند جدید را مشخص نمی‌کند یا به شما درباره مسیر قطعی تغییر قیمت یک دارایی خاص اطلاعات نمی‌دهد و فقط سیگنالی برای نمایش شدت گرفتن نوسان است.

باند بولینگر

منبع تصویر TradingView – اندیکاتور باندهای بولینگر برای جفت ارز بیت کوین / دلار آمریکا. دهم آوریل 2020

اندیکاتور بعدی صرفاً یک اندیکاتور نوسان نیست بلکه می‌توان از آن برای تشخیص ترندها و گاهی اوقات شرایط بیش خرید یا بیش فروش در بازار استفاده کرد. اما در اینجا ما آن را به عنوان یک اندیکاتور نوسان مورد بررسی قرار می‌دهیم.

باندهای بولینگر متشکل از یک خط در وسط هستند که نمایانگر یک میانگین متحرک نمایی و دو خط در اطراف هستند که شامل خط بالا و خط پایین است. این خط‌های بیرونی مجموعه‌ای از نقاط هستند که دو انحراف معیار (منفی یا مثبت) نسبت به قیمت میانگین آن دارایی را نشان می‌دهند.

بنابراین می‌توان با مشاهده دامنه این خطوط، سطح نوسان در یک بازه زمانی خاص را مشخص کرد.

سایر شاخص‌های نوسان

شاخص نوسان تاریخچه‌ای بیت‌کوین (BVOL)

اگر ابتدای این مقاله را به خاطر داشته باشید، احتمالاً حالا به دنبال بخشی برای شاخص نوسان CBOE هستید و یا سایر شاخص‌های بازار سنتی مثل ضرایب بتا، مدل‌های قیمت گذاری آپشن و انحراف معیار بازده.

از آنجایی که بازار ارزهای دیجیتال کاملاً جوان است هیچ کدام از این معیارها در این بازار کاربردی ندارند و مشخصات خاص این دارایی‌ها امکان استفاده از ابزارهایی مشابه بازار سنتی را برای معامله گران فراهم نمی‌کند.

شاخص نوسان CBOE که به آن شاخص نوسان یا VIX هم گفته می‌شود توسط بورس اختیار معامله شیکاگو ابداع شد. این شاخص با استفاده از نقطه میانی شاخص لحظه‌ای S&P 500 و پیشنهاد/درخواست‌های آپشن محاسبه می‌شود؛ بنابراین نمی‌توان از آن برای ارزهای دیجیتال استفاده کرد.

در عوض می‌توانید از شاخص نوسان تاریخچه‌ای بیت‌کوین (BVOL) استفاده کنید.

منبع تصویر: TradingView – BVOL، دهم آوریل 2020

ضریب بتا

علاوه بر اندیکاتورهای نوسان معیارهای دیگری هم برای ارزیابی سطح نوسان در بازار وجود دارد.

با استفاده از ضریبی موسوم به ضریب بتا می‌توانیم میزان نوسان دارایی خودمان را نسبت به نوسان کل بازار یا نسبت به نوسان سایر بنچمارک‌ها – که انتخاب آنها بستگی به رویکرد شما دارد – ارزیابی کنیم.

برای محاسبه بتا فرمول‌های خاصی وجود دارد. در واقع اگر مقدار نهایی بیشتر از 1 بود، این یعنی دارایی مورد نظر نه تنها دچار نوسان است بلکه همبستگی زیادی با بازار دارد. در مقابل مقدار کمتر از 1 یعنی دارایی مورد نظر نسبت به بنچمارک (یا معیار) نوسان کمتری دارد.

به عنوان مثال می‌توان نوسان بیت‌کوین را نسبت به بازار بورس یا طلا ارزیابی کرد. در بازار ارزهای دیجیتال برای محاسبه نوسان می‌توان از بیت‌کوین به عنوان بنچمارک استفاده کرد.

جمع بندی

در بازار سنتی ابزارهای مختلفی برای ارزیابی نوسان طراحی شده اما امکان استفاده از همه این ابزارها برای بازار کریپتو وجود ندارد.

از جمله معیارهای قابل استفاده در این بازار می‌توان به معیار دامنه واقعی (ATR) اشاره کرد که یک اندیکاتور نوسان است و با افزایش سطح نوسان بازار رشد می‌کند. هر چه سطح نوسان بیشتر باشد، سطح ATR بیشتر می‌شود و بالعکس.

معیار بعدی باندهای بولینگر است که می‌تواند با مشاهده تعداد دفعاتی که قیمت‌ها در یک بازه زمانی خاص از مرز پایین و بالا خارج می‌شوند، سطح نوسان را ارزیابی کند.

در نهایت شاخص نوسان تاریخچه‌ای بیت‌کوین (BVOL) و ضرایب بتا هم از جمله شاخص‌های مورد استفاده در این بازار هستند.