404 یک استاندارد توکن آزمایشی است که شکاف بین توکنهای ERC-20 و NFTها را پر میکند.
با مکانیزم مینت و سوزاندن توکنهای ERC-404 کاربران میتوانند کسری از NFTهای خودشان را منتقل کرده یا از طریق استخرهای نقدینگی در بازار آزاد بفروشند.
هنگام تعامل با داراییهای آزمایشی مثل ERC-404 همیشه باید از یک والت برنر استفاده کنید؛ چون ریسک کلاهبرداری با آنها زیاد است.
توکن تعویض ناپذیر یا NFT، یک کلاس دارایی انقلابی است که به کاربران امکان میدهد مالکیت واقعی داراییهای دیجیتال را به دست آورند. هر NFT یک توکن تعویض ناپذیر است یعنی نمیتوان آن را با نسبت یک به یک با یک NFT دیگر معاوضه کرد. تعویض ناپذیر بودن، چالشهایی هم برای نقدینگی ایجاد میکند به خصوص برای آیتمهایی با ارزش زیاد. فروش یک NFT یعنی ثبت کردن آن در یک بازار و پیدا کردن خریدار برای آن، فرایند پردردسر و کندی است.
حالا پروتکل آزمایشی ERC-404 با هدف ایجاد قابلیت نقد شوندگی برای توکنهای NFT طراحی شده است. این استاندارد که در سال 2024 معرفی شد، دیدگاه فعالان بازار را نسبت به NFTها تغییر میدهد.
در ادامه مطلب، با استاندارد توکن ERC-404، طرز کار و تأثیر آن بر بازار NFT آشنا میشوید.
توکن ERC-404 چیست؟
ERC-404 یک پروتکل آزمایشی است که با ترکیب توکنهای ERC-20 و ERC-721 باعث تعویض پذیر شدن توکنهای NFT میشود. در واقع، با استفاده از این استاندارد، میتوان توکنهای NFT را در محدوده پروتکل اتریوم تقسیم بندی کرد. با وجود توکنهای ERC-404 امکان تعبیه مستقیم مالکیت درصدی از توکنها در قرارداد هوشمند NFTها فراهم میشود. به این ترتیب، میتوانید بخشی از یک NFT را معامله کنید.
اما لازم به ذکر است که ERC-404 استاندارد توکن رسمی نیست بلکه یک کلاس دارایی فرعی محسوب میشود. سازندگان این پروتکل، آن را به عنوان یک پیشنهاد بهبود برای اتریوم (EIP) ثبت نکردهاند - که مرحلهای مهمی برای تغییر پروتکل اصلی اتریوم محسوب میشود. در عوض، ERC-404 فقط از طریق قراردادهای هوشمند کار میکند. با این حال، برنامه بلند مدت، ادغام این استاندارد در اتریوم است.
در ادامه، با ریشهها و منشأ این استاندارد آشنا میشویم.
منشأ توکنهای ERC-404
ایده اصلی ERC-404 از پروژهای شکست خورده به نام Emerald شکل گرفت. Emerald در اوایل فوریه 2024 و بر اساس یک پروتکل اتریومی دیگر به نام ERC-5335 طراحی شد. این پروژه به دلیل بروز یک نقص حیاتی با شکست روبرو شد؛ اما توانست امکان توسعه ERC-404 را فراهم کند.
پس از آن، توکنهای ERC-404 توسط Pandora توسعه یافتند که در سال 2023 اولین توکن ERC-404 یعنی $PANDORA را راهاندازی کرد. این توکن خیلی زود به موفقیت خوبی رسیده و ظرف چند روز، ارزش بازار آن به 100 میلیون دلار افزایش یافت. در حال حاضر، پروژههای دیگری هم از این استاندارد برای تقسیم بندی آسانتر NFTها استفاده میکنند.
توکنهای ERC-404 چطور کار میکنند؟
توکنهای ERC-404 امکان انتقال بخشی از NFTها را با استفاده از یک مکانیزم لینک و سوزاندن فراهم میکنند. به هر توکن ERC-404 یک توکن NFT لینک شده که هر زمان توکن کامل را بخرید، به صورت خودکار در والت شما مینت میشود. اگر بخشهایی از توکن خودتان را بفروشید، پروتکل NFT شما را میسوزاند. در مقابل، اگر به اندازه کافی، بخشهایی از یک توکن را بخرید، پروتکل یک NFT جدید برای شما مینت میکند.
این موضوع را با یک مثال توضیح میدهیم:
فرض کنید که NFT یک اثر هنری مشهور را دارید. توکن اصلی، کاملاً منحصربفرد و غیرقابل تعویض است. اما میتوان با استفاده از استاندارد ERC-404 این توکن را به چند بخش قابل تعویض تقسیم کرد.
این بخشها، تعویض پذیر هستند و میتوان آنها را با یکدیگر معاوضه کرد. بعلاوه، هر شخصی که همه این بخشها را جمع آوری کند، امکان ساختن مجدد NFT اصلی را خواهد داشت. به این ترتیب، میتوانید بخشهایی کوچکتر یا بزرگتر از توکن اصلی را خریده یا بفروشید. در مجموع، قرارداد هوشمند میتواند بخشهای کوچکتر را نابود کرده و آنها را به صورت یک توکن دوباره صادر کند که ارزشی مشابه قبل داشته باشد.
برای درک اهمیت این مکانیزم، در ادامه دلیل جذابیت اصلی توکنهای ERC-404 را بررسی میکنیم.
دلیل جذابیت توکنهای ERC-404 چیست؟
توکنهای ERC-404 کاربردهای جدیدی برای NFTها فراهم میکنند؛ بدون اینکه نیاز به استفاده از پلتفرمهای شخص ثالث داشته باشند.
حذف نیاز به اشخاص ثالث
قبل از ERC-404، تقسیم بندی NFTها فقط از طریق پروتکلهای شخص ثالث ممکن بود. این پروتکلها، NFTهای شما را دریافت کرده، در یک والت قفل کرده و سپس توکنهای متناظر را صادر میکردند. اما این مکانیزم، دو چالش مهم به همراه دارد. اول اینکه، برای حفاظت از توکنهای خودتان نیاز به یک شخص ثالث دارید. دوماً، معمولاً ارزش این توکنها نسبت به ارزش دارایی اصلی کمتر است.
در مقابل، استاندارد ERC-404 ارزش توکنها و NFTها را به هم گره میزند. NFTهای ساخته شده با استفاده از این استاندارد، ارزش واقعی توکن مربوطه را به صورت بلادرنگ تکرار میکنند. با توجه به اینکه این مکانیزم با استفاده از یک قرارداد هوشمند غیرمتمرکز مدیریت میشود، اختلاف قیمت بالقوه و نیاز به حضور اشخاص ثالث را حذف میکند.
ورود مکانیزمهای دیفای به عرصه NFT
توکنهای ERC-404 نقش مهمی در عرصه NFT بازی میکنند؛ یعنی ایجاد نقدینگی بیشتر. با استفاده از این استاندارد، میتوانید بخشهایی از NFTها را از طریق استخرهای نقدینگی بفروشید. استخرهای نقدینگی، موجودی را در یک قرارداد هوشمند قفل کرده و امکان مبادله داراییهای مختلف را بدون نیاز به حضور یک شخص ثالث فراهم میکنند. وقتی یک توکن ERC-404 را در استخر نقدینگی آن بفروشید، این کار مثل فروش NFT مربوطه است. به علاوه، میتوانید یک سوم یا حتی یک هجدهم از یک NFT را به روش غیرمتمرکز بفروشید. با استفاده از یک قرارداد هوشمند، سیستم میتواند ارزش واقعی دارایی مربوطه یا کسری از آن را به صورت بلادرنگ تشخیص دهد.
توکنهای ERC-404 با این ویژگیها و قابلیتها، امکان تشکیل یک بازار NFT پویا و کارآمدتر را فراهم میکنند.
برترین توکنهای ERC-404
استاندارد ERC-404 هنوز در حال رشد و توسعه است؛ بنابراین هر روز توکنهای جدیدی از آن منتشر میشوند. اما در ادامه، با سه پیشگام این حوزه آشنا میشوید.
Pandora
یکی از اولین توکنهای مبتنی بر پروتکل ERC-404، Pandora است که به عنوان یک توکن "شبه تعویض پذیر" معرفی شده است. کالکشن NFT Pandora 10 هزار توکن ERC-404 دارد که به 10 هزار توکن PANDORA که توکنهای ERC-20 تعویض پذیر هستند، لینک شدهاند. به غیر از ویژگی تعویض پذیری، توکنهای این پروژه قابلیت خاصی به نام بازتولید دارند. هر بار یک توکن پاندورا را جابجا کنید، NFT مربوطه بازتولید میشود تا یک NFT کاملاً متفاوت ساخته شود.
DeFrogs
DeFrogs کالکشنی از 10 هزار NFT پپه قورباغه است که با استفاده از استاندارد ERC-404 تولید شدهاند. هدف این پروژه، ایجاد یک کالکشن جذاب با طرفدارانی زیاد است.
Pundi X PURSE
PURSE پروژهای قدرت گرفته از Pundi X است. هدف این پروژه این است که نقش یک توکن وفاداری را برای فروشگاههای مختلف سطح جهان داشته باشد. ایده کلی این است که PURSE به کاربران برای انجام کارهایی خاص مثل نوشتن توییت انگیزه بدهد. کاربران PURSE میتوانند با استفاده از استاندارد توکن ERC-404 توکنهای خودشان را با یک توکن دیگر معاوضه کنند بدون اینکه نیاز به نگرانی از متضرر شدن داشته باشند. از آنجایی که میتوان بخشهایی از توکن را تقسیم یا به هم ملحق کرد، امکان مبادله یک توکن با توکن دیگر با نرخی قابل محاسبه فراهم میشود.
چه پلتفرمهایی از توکنهای ERC-404 پشتیبانی میکنند؟
توکنهای ERC-404 هنوز در مرحله آزمایشی قرار دارند و هنوز جزء داراییهای رسمی در اکوسیستم اتریوم محسوب نمیشوند. به همین دلیل، پلتفرمهای محدودی هستند که این توکنها را قبول میکنند. در حال حاضر، این پلتفرمها عبارتند از:
یونی سواپ (یکی از اکسچنجهای غیرمتمرکز تاپ)
Blur (یک بازار NFT محبوب)
OpenSea (اولین بازار NFT)
Wasabi Finance (یک پروتکل دیفای)
Peapods Finance (یک پروتکل دیفای دیگر)
البته با رشد این اکوسیستم، میتوان انتظار داشت که روزبروز پلتفرمها و پروتکلهای بیشتری از این دارایی پشتیبانی کنند.
ریسکهای توکنهای ERC-404
مثل هر تکنولوژی آزمایشی دیگری، استاندارد ERC-404 هم ذاتاً پرریسک است. از آنجایی که هنوز توکنهای ERC-404 رسمی نیستند، تستهای گسترده لازم برای شناسایی نقایص امنیتی روی آنها اجرا نشده است. به عبارتی، استاندارد ERC-404 دو توکن بسیار متمایز را با هم ترکیب کرده که در ابتدا، برای ادغام با هم طراحی نشده بودند. بنابراین، ریسک وجود باگ و اکسپلویت در قراردادهای هوشمند، میتواند باعث از دست رفتن داراییها شود.
بعلاوه، هنوز بازارهای شناخته شده و قوی از آنها پشتیبانی نمیکنند؛ بنابراین باید کاربران هنگام استفاده از این توکنها در دیفای و اپلیکیشنهای دیگر مراقب باشند.
جمع بندی
هنوز برای پیشبینی آینده استاندارد توکن ERC-404 زود است. مرحله بعدی برای این توکنها، ثبت یک پیشنهاد بهبود برای رسمی شدن این استاندارد است که ممکن است چندین سال زمان ببرد. همچنین، ممکن است مدت زیادی طول بکشد که این استاندارد تبدیل به بخشی از پروتکل اتریوم شود.
با این وجود، توکنهای آزمایشی اتریوم تا به امروز به موفقیت خوبی رسیدهاند؛ مثلاً در حال حاضر نمیتوان زنجیره اتریوم را بدون توکنهای ERC-721 و ERC-20 متصور شد که هر دو زمانی ناشناس بودند.
در عین حال، برای تعامل با این توکنها باید بسیار مراقب باشید و داراییهای خودتان را بین چند اکانت تقسیم کرده و از یک والت برنر استفاده کنید. با این کار، میتوانید از داراییهای خودتان در برابر انواع ریسکها از جمله ریسک کار با داراییهای آزمایشی حفاظت کنید.