وب 3 جدیدترین نسخه اینترنت است که می‌تواند کنترل دنیای وب را از شرکت‌هایی که امروزه بر وب سلطه دارند بگیرد.

وب و اضافه شدن امکانات به آن یک پروژه تمام نشدنی است. در این مقاله به شما خواهیم گفت که وب 3 چیست و چطور می‌تواند کنترل وب را از شرکت‌های متمرکزی که در حال حاضر آن را تحت اختیار دارند، پس بگیرد.

دلیل اصلی اینکه امروزه اشخاص زیادی سخت در تلاش هستند تا طراحی اینترنت فعلی را تغییر دهند این است که اکثریت پلتفرم‌های پرکاربرد امروزی تحت کنترل چند شرکت قدرتمند قرار دارند که از داده‌های کاربران درآمدزایی می‌کنند.

وب 3 در اصل روشی جدید برای استفاده از اینترنت بدون نیاز به تسلیم کردن حریم خصوصی و داده‌های ارزشمند کاربران است.

وب 1

برای آشنایی با وب 3 لازم است ابتدا با نسخه‌های قبلی وب آشنایی پیدا کنید.

اولین فاز اینترنت، وب 1 بود که ویژگی مشخصه اصلی آن روش خاص تعامل کاربران با این نسخه از وب بود. در اولین نسخه وب بیشتر کاربران مصرف کننده‌ی غیرفعال محتوا بودند. به عبارت دیگر وب 1 فقط شامل خواندن و مشاهده محتوا بود نه نوشتن آن. این نسخه از وب ایستا بود نه پویا. وب 2 باعث تغییر این شرایط شد.

وب 2

در فاز بعدی اینترنت کاربران و قابلیت تعامل با آنها مهم ترین مباحث هستند.

در این فاز، کاربران بیشتر محتوا در پلتفرم‌هایی مثل یوتیوب، فیسبوک یا توئیتر را تولید می‌کردند. این اینترنت اجتماعی تر و مشارکتی تر است اما معمولاً با هزینه‌هایی همراه است. مشکل این اینترنت مشارکتی این بود که کاربران با تولید محتوا، اطلاعات و داده‌های شخصی خودشان را در اختیار کمپانی‌هایی قرار می‌دادند که تحت کنترل این پلتفرم‌ها قرار دارند.

وب 3 چیست؟

وب 3، مرحله بعدی اینترنت است. در حال حاضر این نسخه از اینترنت همچنان در حال ساخت است بنابراین هنوز هیچ تعریف مشخصی از وب 3 وجود ندارد.

اما در مجموع، وب 3 به اینترنتی گفته می‌شود که توسط شبکه‌های غیرمتمرکزی مثل بیت‌کوین و اتریوم ساخته می‌شود. ابتکار کلیدی این پلتفرم‌ها این است که هیچ موجودیت متمرکزی کنترل آن را در اختیار ندارد اما باز هم همه می‌توانند به آن اعتماد کنند. به این دلیل که همه کاربران و اپراتورهای این شبکه‌ها می‌توانند قواعد کدنویسی شده در آن موسوم به پروتکل‌های اجماع نظر را کنترل کنند.

ابتکار بعدی این است که چنین شبکه‌هایی امکان جابجایی ارزش یا پول بین حساب‌های مختلف را فراهم می‌کنند. این دو نکته – تمرکززدایی و پول اینترنتی – برای درک وب 3 اهمیت ویژه‌ای دارند.

چه کسی وب 3 را ابداع کرد؟

همچون نسخه‌های قبلی وب، وب 3 هم هیچ خالق واحدی ندارد بلکه حاصل همکاری اشخاص و سازمان‌های مختلف است. در مجموع اشخاص و سازمان‌های فعال در پلتفرم‌های قراردادهای هوشمند مثل اتریوم، EOS و ترون پیشگام این عرصه محسوب می‌شوند.

آیا می‌دانستید؟

یکی از محبوب ترین کتابخانه‌های مورد استفاده برای نوشتن کد اتریوم web3.js نام دارد. همچنین یک بنیاد موسوم به Web3 Foundation وجود دارد که توسط بنیانگذاران شبکه Polkadot اداره می‌شود.

ویژگی خاص وب 3 چیست؟

مزیت اصلی وب 3 این است که سعی می‌کند با بزرگترین مشکلات ناشی از وب 2 مقابله کند یعنی جمع آوری داده‌های شخصی توسط شبکه‌های خصوصی که بعداً به آگهی دهنده‌ها فروخته شده یا حتی توسط هکرها به فروش می‌رسد.

در وب 3، شبکه غیرمتمرکز است بنابراین هیچ کس کنترل آن را در اختیار ندارد و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکزی که برپایه آن ساخته می‌شود کاملاً باز هستند. باز بودن وب غیرمتمرکز یعنی هیچ نهاد واحدی نمی‌تواند دسترسی به آن را محدود کرده یا داده‌ها را تحت کنترل بگیرد. همه می‌توانند بدون نیاز به کسب مجوز از یک شرکت خاص اپلیکیشن غیرمتمرکز ساخته و با آن ارتباط برقرار کنند.

سایر ویژگی‌های متفاوت وب 3

در وب 3، پول ابزاری مهم و بومی است. به جای اتکا به شبکه‌های مالی سنتی که به دولت‌ها وابسته و به مرزها محدود هستند، سیستم پولی در وب 3 فوری، جهانی و بدون نیاز به مجوز است. این شرایط باعث شده که امکان استفاده از توکن‌ها و ارزهای دیجیتال برای طراحی اقتصادها و مدل‌های کاری کاملاً جدید فراهم شود، حوزه‌ای که از آن به نام tokenomics (ترکیب token و economic) یاد می‌شود.

برای مثال، تبلیغات در وب غیرمتمرکز نیاز به اتکا به داده‌ها و اطلاعات کاربران ندارد اما می‌توان به کاربران برای مشاهده تبلیغات پاداش داد. این نوع از اپلیکیشن‌های وب 3 توسط مرورگر Brave و توکن Basic Attention Token (به اختصار BAT) طراحی و تولید می‌شود.

نحوه استفاده از وب 3

در حال حاضر اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز وب 3 بسیار زیاد و متنوع هستند. یکی از محبوب ترین و امیدبخش ترین محصولات وب 3، ابزارهای اقتصاد غیرمتمرکز (یا DeFi) هستند که کاربران می‌توانند از طریق آنها وام بدهند و قرض بگیرند، دارایی‌های واقعی را توکنیزه کنند، پیش بینی و سرمایه گذاری کنند و ارزهای دیجیتال را معامله کنند. اجرای بازی، شرط بندی و پیش بینی همگی جزء روش‌های محبوب برای استفاده از وب 3 هستند.

آینده

کاربرد، مقیاس پذیری و مفید بودن آینده وب را تعیین می‌کنند. برای اینکه این نسخه از وب 3 محقق شود، لازم است افراد بیشتری استفاده از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز وب 3 را شروع کنند. این امر علاوه بر ساختن اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز بیشتر مستلزم ساختن اپلیکیشن‌های غیرمتمرکزی است که استفاده از آنها ساده تر بوده و برای کاربران غیرفنی جذاب تر باشد.

در نهایت، با توجه به اینکه اتریوم بزرگترین و محبوب ترین پلتفرم قراردادهای هوشمند، معمولاً همیشه با ظرفیت تقریباً کامل کار می‌کند نیاز به افزایش مقیاس و قابلیت اجرای سریع میلیون‌ها تراکنش‌ها برای رقابت وب 3 با وب 2 حس می‌شود.