این روزها بحث تیپرینگ در محافل اقتصادی بسیار داغ است و حتما به گوش شما هم رسیده است که به زودی تیپرینگ سبب حرکات شدیدی در بازار خواهد شد. در این مقاله به این موضوع می پردازیم که چرا تیپرینگ به این اندازه مهم است و چه تاثیری بر بازار کریپتوکارنسی می تواند داشته باشد.

 به طور کلی به تغییر سیاست سنتی بانکهای مرکزی تیپرینگ (Tapering) گفته می شود و عمدتا با هدف کنترل نرخ بهره و انتظارات سرمایه گذاران در مورد آینده ی نرخ بهره انجام می شود. تیپرینگ در لغت به معنای باریک شدن و رسیدن به بار کمتر، و در اقتصاد به معنای کاهش تدریجی دارایی های تجمیع شده در ترازنامه ی بانک مرکزی در نتیجه ی برنامه ی QE، یا به زبان ساده تر کم کردن مقدار تزریق پول به جامعه است. در تیپرینگ بانک مرکزی می تواند از روشهایی مانند کاهش خرید اوراق، تغییر نرخ تنزیل یا الزامات سرمایه ای استفاده کند. تیپرینگ فقط پس از اجرای یک دوره برنامه های تحریک اقتصادی انجام می شود و اولین گام در روند خروج از برنامه های محرک پولی ست.

یک اقتصاد سالم اقتصادی ست که در حال تعادل است. در بحرانهایی مثل جنگ و دوران رکود اقتصادی که گردش پول کاهش می یابد، بانکهای مرکزی سیاستهای پولی تسهیلی یا همساز از جمله تسهیل کمّی (QE) را برای مدتی محدود آغاز می کنند. این سیاستها موجب تحریک اقتصاد به منظور افزایش عرضه ی پول و افزایش تقاضا است تا کسب و کارها دچار مشکل نشوند و اقتصاد از رکود فاصله بگیرد. ولی از طرف دیگر این کار منجر به تورم خارج از کنترل و حباب در قیمت دارایی ها می شود. به همین علت پس از اجرای سیاستهای انبساطی و تحریک و تثبیت اقتصاد، برای جلوگیری از ایجاد تورم پایدار، بانکهای مرکزی شروع به معکوس کردن سیاستهای خود می کنند؛ تیپرینگ از طریق کاهش خرید اوراق و کاهش تدریجی دارایی های خریداری شده توسط بانک مرکزی، اقدامی عکس تسهیل کمّی است که باعث انقباض در بازار می شود. 

 نمونه ی حال حاضر این سیاست بانکی را در دوره ی همه گیری کرونا شاهد هستیم. در این دوران به سبب اعمال سیاستهای قرنطینه ای و به تبع آن کاهش عرضه و تقاضا، بسیاری از کسب و کارها از بین رفت و موجب بالا رفتن نرخ بیکاری و کم شدن توان مالی جامعه شد. کم شدن توان مالی باعث کمتر شدن تقاضا شد و این چرخه ادامه پیدا کرد و رکود اقتصادی را به وجود آورد. واضح است که رکود اقتصادی باعث ازدیاد فقر می شود. در اینجا بانکهای مرکزی کشورهای صنعتی و پیشرفته ی دنیا علی الخصوص فدرال رزرو (بانک مرکزی آمریکا) به کمک اقتصاد آمد و با در پیش گرفتن سیاستهای انبساطی گسترده از جمله پایین آوردن نرخ بهره یا وجوه فدرال و چاپ پول و دادن وام به بانکها، و به تبع آن افزایش مراجعات افراد جامعه برای دریافت وام و در نتیجه تزریق پول به جامعه، عرضه و تقاضا را عادی کرد و اقتصاد را بهبود بخشید. به این سیاست QE (Quantitative easing) گفته می شود. از طرفی اگر QE ادامه پیدا کند و پول از طریق بانکها به راحتی در دسترس باشد، اگرچه در میان مدت باعث رشد اقتصادی خواهد شد ولی سبب افزایش هزینه ها نیز می باشد، که در دراز مدت باعث افت ارزش و قدرت پول یا به اصطلاح تورم و افزایش قیمت برخی کالاهای خاص مثل مسکن می شود.

همچنین به خاطر نرخ بهره ی پایین، افراد تمایل کمتری به پس انداز خواهند داشت و سرمایه های اضافی خود را در بازار سهام سرمایه گذاری می کنند که منجر به افزایش قیمت سهام می شود. در نتیجه به موازات افت ارزش دلار شاهد بالارفتن ارزش بورس آمریکا و صعود طلا هستیم. سیاستهای بانک مرکزی بدین صورت است که یک تورم هدف را در نظر می گیرند. در این مقطع بعد از تمرکز بر آمارهای اقتصادی و اطمینان از بهبود مشکل بیکاری، برای جلوگیری از تورم بین سیاستهای پولی انبساطی و انقباضی جابجایی صورت می دهند (تیپرینگ اعمال می شود) که همان کاهش سرعت تزریق نقدینگی به جامعه توسط بانک مرکزی است. به عبارت دیگر ضمن تقویت رشد اقتصادی تورم را نیز کنترل می کنند. ولی این اتفاق برای بازارهای ریسکی از جمله رمزارزها بد است و حتی زمزمه های تیپرینگ سبب افول بازار می شود. 

 از آنجایی که مشکل کرونا هنوز حتی در کشورهای پیشرفته ی دنیا به طور کامل حل نشده است، فدرال رزرو هیچگاه تیپرینگ را به یکباره اعمال نخواهد کرد و محرکهای اقتصادی به تدریج قطع خواهند شد. به دلیل اهمیت بالای موضوع، آمارهای اقتصادی باید به دقت بررسی شوند تا ارزیابی کنند بیکاری چقدر کاهش پیدا کرده است. هر آماری که منتشر می شود تاثیری مستقیم روی رمزارزها، بورس آمریکا، طلا و ... دارد و در صورت اعمال سبب ریزش بازارهای ریسکی خواهد شد. در عوض به علت کاهش نقدینگی شاخص دلار افزایش خواهد یافت.

در تیپرینگ بانک مرکزی شروع به کاهش خرید دارایی ها یا فروش دارایی ها می کنند. در این راستا هرگونه کاهش پیش بینی شده در سیاستهای تسهیلی از قبل اعلام می شود و به بازار اجازه می دهد فعالیتهای خود را پیش از اجرای تیپرینگ تعدیل کند. در سیاستهای تسهیلی، بانک مرکزی تمام برنامه های خود را برای کاهش خرید یا فروش دارایی اعلام می کند و با بیان رویکرد خود در مورد ادامه یا توقف تیپرینگ عدم اطمینان در بازار را کاهش می دهد. 

 با دنبال کردن وبسایتهایی مانند اف ایکس استریت می توانید اخبار بانکهای مرکزی را دنبال کنید. در این سایتها به زبان خیلی ساده اهداف بانک مرکزی و انتظارات بازار از بانک مرکزی مخابره می شود.