سه دیدگاه مختلف نسبت به بیت‌کوین وجود دارد و از آن به عنوان یک ارز، یک دارایی و یک کالا استفاده می‌شود. از آنجایی که معمولاً هر کشوری قوانین خاصی درباره بیت‌کوین دارد، این ارز دیجیتال در نقاط مختلف جهان هر سه ویژگی ذکر شده را دارد.

آیا بیت‌کوین یک نوع ارز است یا یک سرمایه گذاری مثل طلا؟ و آیا می‌تواند هر دو ویژگی را با هم داشته باشد؟ در ادامه این مطلب به بررسی این سوالات می‌پردازیم.

پول چیست؟

هر پولی سه جنبه و عملکرد مختلف دارد:

• ابزاری برای ذخیره ارزش: می‌توانید آن را نگه داشته و بعداً از آن استفاده کنید به این دلیل که می‌توان مطمئن بود ارزش آن حفظ می‌شود.
• واسطه‌ای برای تبادل: ابزاری که می‌توانیم از آن برای خرید و فروش چیزهایی استفاده کنیم که همه آنها را قبول می‌کنند.
• یک واحد حساب: روشی برای ارزیابی ارزش کالاها و خدمات.

درک این موضوعات اهمیت زیادی دارد چون به آشنایی هر چه بیشتر با دیدگاه‌های فعلی که درباره بیت‌کوین وجود دارد کمک می‌کند. در مکان‌هایی که نرخ پذیرش بیت‌کوین کم است، این ارز دیجیتال هیچ یک از ویژگی‌های ذکر شده را ندارد.

در مکان‌هایی که نرخ پذیرش بالاست، این ارز دیجیتال می‌تواند همه ویژگی‌های ذکر شده برای پول را داشته باشد. در سطح جهانی، به دلیل افزایش بهای بیت‌کوین، این ارز دیجیتال می‌تواند کاربرد اول را به خوبی انجام دهد.

نقش بیت‌کوین به عنوان یک ارز

همانطور که در مقاله سفید بیت‌کوین که نوسط ساتوشی ناکاموتو نوشته شده، اشاره شده هدف اصلی بیت‌کوین این بوده که تبدیل به یک روش پرداخت غیرمتمرکز شود.

هدف ساتوشی ایجاد یک واسطه تبادل – راهی برای خرید و فروش کالاها – بود.

بیشتر از 100 هزار وبسایت در سطح جهان وجود دارد که بیت‌کوین را به عنوان یک روش پرداخت قبول می‌کنند اما با افزایش محبوبیت بیت‌کوین، قابلیت آن برای عمل کردن به عنوان یک روش سریع و رایگان برای جابجایی پول، کمتر می‌شود. کارمزد تراکنش‌ها و تعداد تراکنش‌هایی که شبکه همزمان قادر به پردازش آنهاست باعث شده که بیت‌کوین به عنوان یک وسیله تبادل ارزش قابلیت‌های موردنیاز را نداشته باشد.

اما در کشورهایی مثل ژاپن، روسیه و نروژ بیت‌کوین به عنوان یک ارز مورد پذیرش قرار گرفته است. شبکه لایتنینگ می‌تواند خیلی از مشکلات ذکر شده را حل کند.

نقش بیت‌کوین به عنوان یک روش سرمایه گذاری

به لطف عملکرد خیره کننده بیت‌کوین در سال 2017 عده زیادی به فکر سرمایه گذاری با آن افتادند به این امید که شاهد افزایش ارزش دارایی‌های خودشان باشند.

خیلی‌ها بیت‌کوین را با طلا مقایسه می‌کنند. دو قلوهای Winkelvoss که قبلاً روی فیسبوک هم سرمایه گذاری کرده اند، بیت‌کوین را نسخه دوم طلا نامیدند.

طلا یک روش سرمایه گذاری امن برای مواقعی محسوب می‌شود که ارزهای کشورها پرنوسان هستند ولی نوسان بیت‌کوین باعث شده که قابلیت آن به عنوان یک روش سرمایه گذاری امن مورد تردید قرار بگیرد اما ممکن است این شرایط تغییر کند.

طراحی بیت‌کوین به صورتی است که هر سال حدود 4 درصد به تعداد بیت‌کوین‌های در گردش اضافه می‌شود و این نرخ رشد به تدریج کم شده و حدوداً در سال 2140 به صفر درصد می‌رسد.

کند شدن نرخ تولید و محدودیت موجودی بیت‌کوین از جمله ویژگی‌های قابل مقایسه آن با طلا هستند. بعلاوه نوسان بیت‌کوین نسبت به سایر ارزهای دیجیتال کمتر است در نتیجه قابلیت تبدیل شدن به طلای دنیای کریپتو را دارد.

نقش بیت‌کوین به عنوان یک کالا

یکی از مسیرهای پیش روی بیت‌کوین تبدیل شدن آن به یک کالای قابل معامله است مثل نفت یا فلزات. در آمریکا، کمیسیون بورس و اوراق بهادار این کشور در سال 2015 بیت‌کوین را یک کالا معرفی کرد.

حالا بانک‌هایی مثل جی‌پی‌مورگان هم این ارز دیجیتال را یک کلاس دارایی در نظر می‌گیرند اما این شرایط فقط برای بیت‌کوین وجود ندارد. خیلی از ارزهای دیجیتال به دلیل رابطه‌ای که با قیمت بعضی کالاها دارند، در سراسر جهان به عنوان یک کالا معامله می‌شوند.

آینده بیت‌کوین

آیا بیت‌کوین یک ابزار سرمایه گذاری است یا یک ارز؟ هنوز نمی‌توان پاسخی قطعی به این سوال داد. یکی از موضوعاتی که در این مطلب به آن اشاره شد بحث نوسان بیت‌کوین بود و اینکه چرا این ویژگی باعث شده نتوان بیت‌کوین را به عنوان یک ارز در نظر گرفت.

بیشتر ارزهای مهم جهان نرخ نوسان 0.5 تا 1 درصد بین 30 تا 60 روز دارند. این رقم در سال 2018 برای بیت‌کوین حدود 4 تا 5 درصد بود.

اگر بیت‌کوین به تدریج ثبات پیدا کند، ممکن است آینده بسیار روشن تری پیش رو داشته باشد.

آیا بیت‌کوین قانونی است؟

وضعیت قانونی بیت‌کوین در هر کشوری متفاوت است. بعضی از کشورها قوانین کمی در این زمینه دارند و بعضی دیگر فعالانه سعی دارند بیت‌کوین را به عنوان یک دارایی یا یک کالا طبقه بندی کنند و بعضی هم کلاً این ارز دیجیتال را ممنوع اعلام کرده اند.

آیا به بیت‌کوین مالیات تعلق می‌گیرد؟ آیا دولت‌ها برای بیت‌کوین قانون وضع می‌کنند؟ آیا بیت‌کوین قانونی است؟ قصد داریم در این مطلب به بررسی این سوالات بپردازیم.

آیا بیت‌کوین قانونی است؟

پاسخ این سوال برای هر کشوری متفاوت است. بیشتر کشورها با خرید و فروش بیت‌کوین توسط شهروندان مشکلی ندارند اما قوانین مربوط به بیت‌کوین در بعضی کشورها مشخص نیست و بعضی دیگر دیدگاهی خصمانه نسبت به بیت‌کوین دارند.

• در اتحادیه اروپا، هنوز هیچ قانون خاصی برای بیت‌کوین به عنوان یک ارز وضع نشده اما اعلام شده که مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر کالاها و خدمات و سایر انواع مالیات به همه تراکنش‌های صورت گرفته با بیت‌کوین برای خرید کالاها و خدمات اعمال می‌شود.
• دولت چین موضع سخت گیرانه‌ای نسبت به بیت‌کوین دارد. این کشور اکسچنج‌های محلی و ICO‌ها را تعطیل کرده و کار با اکسچنج‌های خارجی و ماینینگ بیت‌کوین را ممنوع اعلام کرده است.
• در آمریکا دارندگان بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال باید سود و زیان خودشان را مطابق با قوانین سازمان خدمات درآمدهای داخلی آمریکا مشخص کنند. همچنین مالیات بیت‌کوین مثل یک دارایی مشخص می‌شود نه یک ارز.

بانک People کشور چین – نهاد اصلی تنظیم مقررت این کشور – اعلام کرده که این ارز دیجیتال ممنوع است اما هنوز هم بیت‌کوین در این کشور داد و ستد می‌شود هر چند به شکل فرابورس.

بیت‌کوین در چه کشورهایی غیرقانونی است؟

تعریف غیرقانونی بودن در هر کشوری متفاوت است. در بعضی کشورها، بانک مرکزی استفاده از این ارز دیجیتال را ممنوع کرده (کامبوج) و در بعضی دیگر استفاده از آن به عنوان یک ابزار پرداخت ممنوع اعلام شده (اندونزی). بعضی کشورها هم کار با بیت‌کوین را جزء جرایمی در نظر می‌گیرند که مشمول زندان می‌شود (بنگلادش، مقدونیه).

• ?? الجزایر - خرید، فروش، استفاده و نگهداری بیت‌کوین ممنوع است.
• ?? بولیوی - هر ارزی که توسط یک کشور یا منطقه اقتصادی قانونمند نشده باشد، ممنوع است.
• ?? اکوادور - هر ارزی که با پول دیجیتال این کشور در رقابت باشد، ممنوع است.
• ?? بنگلادش – مجازات زندان مطابق با قوانین ضد پولشویی.
• ?? نپال - جرم مشمول مجازات زندان.
• ?? پاکستان – فرایند ممنوع شدن طبق قانون پیشگیری از جرائم الکترونیک، در جریان است.
• ?? کامبوج - توسط بانک ملی کامبوج به رسمیت شناخته یا پذیرفته نشده است.
• ?? اندونزی – استفاده از آن به عنوان ابزاری برای پرداخت، غیرقانونی است.
• ?? ویتنام - استفاده از آن به عنوان ابزاری برای پرداخت، غیرقانونی است.
• ?? مقدونیه – جرم مشمول مجازات زندان.

مالیات

مثل موارد ذکر شده، بحث مالیات هم در کشورهای مختلف متفاوت است.

در آمریکا

بیت‌کوین یک دارایی در نظر گرفته می‌شود نه یک ارز. این یعنی خرید، استفاده و حتی تبادل بیت‌کوین با سایر توکن‌ها پیامدهای سود سرمایه را به دنبال دارد.

معامله ارزهای دیجیتال منجر به ضرر یا سود سرمایه می‌شود.

دریافت هزینه کالاها یا خدمات به شکل ارزهای دیجیتال یا حقوق، مثل درآمدهای معمولی و متناسب با هزینه کوین مربوطه در هنگام دریافت آن است.

خرج کردن ارزهای دیجیتال یک رویداد مالیاتی است و ممکن است منجر به سود یا ضرر سرمایه شود. تبدیل یک ارز دیجیتال به دلار یا ارز دیجیتال دیگر که منتهی به سود شود، مشمول مالیات سود سرمایه خواهد بود.

درآمد ماینینگ هم یک نوع درآمد معمولی در نظر گرفته شده که میزان مالیات آن متناسب با قیمت کوین مربوطه در روز ماین شدن آن است.

ICOها برای جذب سرمایه مشمول قوانین بدون مالیات سازمان خدمات درآمدهای داخلی آمریکا نمی‌شوند بنابراین برای اشخاص و کسب و کارها یک نوع درآمد معمولی ایجاد می‌کنند.

در بریتانیا

بریتانیا در زمینه مالیات بیت‌کوین دو حوزه گسترده را مشخص کرده: اگر بیت‌کوین ماین کرده یا خرید و فروش می‌کنید، هر دو مشمول مالیات می‌شوند اما به روش‌هایی متفاوت.

اگر بیت‌کوین خریداری شده باشد، هر گونه افزایش بهای آن مشمول مالیات سود سرمایه می‌شود. مالیات تنها وقتی محقق می‌شود که بیت‌کوین به سایر ارزها تبدیل شود چه پوند و چه دلار یا سایر ارزهای دیجیتال.

ماینینگ یک نوع تجارت در نظر گرفته شده و مشمول مالیات بر درآمد و بیمه ملی می‌شود. هر گونه ادعای خسارتی، باید صرفاً به ماینینگ مربوط باشد.

قانونمندی بیت‌کوین

در رابطه با قانونمندی بیت‌کوین دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد.

دولت بریتانیا به دنبال بررسی نیاز به قانونمند شدن بیت‌کوین است و اگر قانونی در این زمینه تصویب کند می‌تواند الگویی برای سایر کشورها باشد.

اتحادیه اروپا هم اعلام کرده که اگر توافق گسترده‌ای درباره قانونمندی بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال صورت نگیرد، قوانین لازم را تعیین خواهد کرد.

در آمریکا هم کمیسیون بورس و اوراق بهادار، همه اوراق بهادار – از جمله بیت‌کوین – را قانونمند می‌کند و کمیسیون معاملات آتی هم بر بیت‌کوین نظارت دارد چون طبق قانون فدرال بیت‌کوین یک کالا محسوب می‌شود.

با این وجود هنوز هیچ توافق گسترده‌ای درباره قانونمندی بیت‌کوین در آمریکا وجود ندارد.

آینده

از آنجایی که محبوبیت بیت‌کوین باعث جذب افراد بیشتری به سمت ارزهای دیجیتال شده، انتظار می‌رود که به تدریج شاهد قانونمند شدن آن باشیم اما به دلیل ماهیت عدم یکپارچه محبوبیت بیت‌کوین – و تمایل دولت‌ها به قانونمند کردن آنها – انتظار می‌رود که این ناهماهنگی قانونی باز هم تداوم پیدا کند.