بلاک‌چین‌های خصوصی چند تفاوت مهم با بلاک‌چین‌های عمومی دارند. در نتیجه این سوال ایجاد می‌شود که چرا به جای آنها از دیتابیس معمولی استفاده نمی‌شود؟ در این مطلب به بررسی این بلاک‌چین‌ها می‌پردازیم و به سوالات شما در این زمینه پاسخ خواهیم داد.

بلاک‌چین عمومی چیست؟

بیت‌کوین از بلاک‌چین عمومی استفاده می‌کند که در آن همه می‌توانند نودی از این شبکه داشته باشند و همه داده‌ها به صورت عمومی در دسترس همه قرار دارد. همه تراکنش‌هایی که از اولین بلاک اجرا شده اند، با استفاده از بلاک اکسپلورر قابل مشاهده هستند.

ایراد بلاک‌چین‌های عمومی

ممکن است یک کسب و کار به دنبال استفاده از بلاک‌چین باشد اما تمایل نداشته باشد که همه داده‌هایش در دسترس همه قرار داشته باشند. بلاک‌چین عمومی می‌تواند باعث نقض قوانین حفاظت از داده‌های مشتریان یا افشای اسرار تجاری شود.

بلاک‌چین‌های عمومی از این جهت با ریسک همراه هستند که ماینرها می‌توانند با همکاری هم بلاک‌چین را تغییر دهند که به آن حمله 51 درصد گفته می‌شود. اگر دارایی‌های یک کسب و کار روی چنین بلاک‌چینی ذخیره شده باشد و بعد این حرکت منجر به حذف یا سرقت آنها شود، ممکن است آسیب‌هایی جبران ناپذیر به اعتبار آن کسب و کار وارد شود.

آیا می‌دانستید؟

ماینرهای اتریوم بعد از هک DAO بلاک‌چین آن را تغییر دادند تا تاریخچه اتریوم را طوری بازنویسی کنند که انگار این هک هیچ وقت اتفاق نیفتاده است. عده‌ای بر این باورند که این حرکت اصل تغییر ناپذیری بلاک‌چین را نقض می‌کند و تصمبم گرفتند مسیر بلاک‌چین قدیمی را طی کنند که حالا به آن اتریوم کلاسیک گفته می‌شود.

بلاک‌چین خصوصی چیست؟

بلاک‌چین خصوصی یک دفتر کل توزیع شده است که تحت کنترل یک نهاد خاص قرار دارد. مالک این بلاک‌چین دسترسی به آن را کنترل می‌کند یعنی می‌تواند انتخاب کند که چه اشخاصی می‌توانند ماینر باشند، چه اشخاصی می‌توانند از آن استفاده کنند و چه اشخاصی قادر به مشاهده آن هستند.

گاهی اوقات به این بلاک‌چین‌ها، بلاک‌چین تحت مجوز هم گفته می‌شود.

مزایای بلاک‌چین خصوصی

بلاک‌چین‌های خصوصی مزایای زیادی دارند و عمدتاً برای کاربردهای تجاری استفاده می‌شوند. از جمله مزایای آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• کنترل: مالک می‌تواند تغییرات مورد نظرش را در بلاک‌چین اعمال کند. این یعنی مالک قادر است تراکنش‌ها را ویرایش کرده و در صورت تمایل به آن تراکنش اضافه کند. ممکن است وجود این قابلیت‌ها برای تبعیت از قوانین حفاظت از داده‌ها ضروری باشد.
• خصوصی بودن: تراکنش‌ها در دسترس عموم نیستند و برای همه قابل مشاهده نیستند. این قابلیت به کسب و کارها برای حفاظت از داده‌های خودشان کمک می‌کند.
• کمتر بودن هزینه‌ها: تراکنش‌ها فقط باید توسط چند کامپیوتر با قدرت پردازشی بالا تایید شوند و نه هزاران کامپیوتر کوچک. این یعنی هزینه اجرای تراکنش‌ها بسیار کمتر است.
• کم مصرف بودن: نیازی به ماین کردن کوین‌های جدید وجود ندارد. بنابراین نودها حجم زیادی از انرژی برق را برای اثبات کار مصرف نمی‌کنند.
• امنیت بیشتر: اگر کمپانی فقط از نودهای قابل اطمینان استفاده کند، دیگر نیازی به نگرانی درباره وقوع حمله 51 درصد نخواهد داشت.
• سرعت بالاتر: تراکنش‌ها خیلی سریع تأیید می‌شوند یعنی زمان بلاک سریع تر است.

مشکلات بلاک‌چین خصوصی

بلاک‌چین‌های خصوصی هم بدون مشکل نیستند. از جمله مشکلات آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• ضرروی نبودن: بلاک‌چین‌های عمومی طوری طراحی شده اند تا در محیطی که در آن اعتمادی وجود ندارد کار کنند. اگر قرار باشد فقط از نودهای قابل اطمینان استفاده کنیم، شاید استفاده از دیتابیس به جای بلاک‌چین ارزان تر و ساده تر باشد.
• اعتماد: بلاک‌چین‌های عمومی به این دلیل مطابق میل کار می‌کنند که همه قادر به اعتبارسنجی تراکنش‌های آنها هستند. ممکن است واسطه‌ها به یک بلاک‌چین خصوصی اعتماد نباشند چون امکان ویرایش یا دستکاری آن توسط مالک وجود دارد.
• متمرکز بودن: اگر یک بلاک‌چین خصوصی فقط چند نود قدرتمند داشته باشد، نقاط شکست آن کمتر می‌شود. بلاک‌چین‌های عمومی هزاران نود دارند در نتیجه هیچ وقت از کار نخواهند افتاد.

دلیل استفاده از بلاک‌چین به جای دیتابیس

بلاک‌چین‌های خصوصی نسبت به بلاک‌چین‌های عمومی برای یکسری کاربردها مزایای خاصی دارند، از جمله:

• مسئولیت پذیری: می‌توان تاریخچه ورود داده‌ها را پیگیری کرد.
• امکان همکاری: کمپانی‌های مختلف می‌توانند از بلاک‌چین خصوصی استفاده کنند تا بدون نیاز به انتشار عمومی آنها، تراکنش‌ها را اعتبارسنجی کنند.
• استانداردسازی: به جای تلاش برای متصل کردن سیستم‌های مختلف به یکدیگر همه آنها می‌توانند از طریق یک راهکار مبتنی بر بلاک‌چین با یکدیگر همکاری کنند.

چه کمپانی‌هایی از بلاک‌چین خصوصی استفاده می‌کنند؟

Hyperledger Fabric یک فریم ورک برای ایجاد بلاک‌چین‌های مجوزدار است که توسط بنیاد لینوکس طراحی شده. پلتفرم بلاک‌چین آی‌بی‌ام و سایرین از این پروتکل برای ارائه خدمات "بلاک‌چین برای کسب و کارها" استفاده می‌کنند.

کنسرسیوم بلاک‌چین R3، Corda Enterprise را طراحی کرده که در صنایع مختلف از خدمات مالی گرفته تا مراقبت‌های بهداشتی و بیمه از آن استفاده می‌شود و قابلیت پشتیبانی از اوراکل‌ها را نیز دارد.

به گفته Adrianna Corriveau از بلاک‌چین آی‌بی‌ام "با در اختیار داشتن فریم ورک اصلی می‌توانید شبکه را متناسب با نیازهای بیزنسی خودتان تغییر دهید، فقط به اشخاصی امکان دسترسی بدهید که به آن نیاز دارند و اطمینان حاصل کنید اشخاصی که نیاز به دسترسی ندارند، امکان دسترسی را نخواهند داشت."

آینده

می‌توان از بلاک‌چین‌های خصوصی برای دنبال کردن محصولات مختلف در زنجیره تأمین و در کمپانی‌های مختلف استفاده کرد. به این ترتیب فرایند ساخت محصولات بسیار ایمن تر می‌شود چون امکان نظارت بیشتر بر کل این فرایند فراهم خواهد شد.

همچنین می‌توان از آنها برای ایجاد یک سیستم پرداخت جهانی استفاده کرد درست همانطور که آی‌بی‌ام امیدوار است با Blockchain World Wire خودش این هدف را محقق کند. به این ترتیب امکان اجرای تراکنش‌ها با سرعت بیشتر و هزینه کمتر فراهم می‌شود. می‌توان این کار را با بلاک‌چین‌های عمومی هم انجام داد اما شرایط کسب و کارها نیازمند کنترل و نظارت بیشتر است؛ قابلیتی که بلاک‌چین‌های خصوصی در اختیار آنها قرار می‌دهند.