در حال حاضر سرویسهای دیجیتال متمرکز هستند. این موضوع منجر به ایجاد مشکلاتی در زمینه امنیت و کنترل شده است. در آینده به لطف وجود فناوریهایی مثل بلاکچین، سرویسهای محبوب ما غیرمتمرکز خواهند بود و این یعنی اشیاء ایمن تر شده و قدرت در دست کاربران قرار میگیرد نه مالکان.
دیتابیسهای متمرکز همه جا هستند. وقتی به موزیکهای اسپاتیفای گوش میکنید، وقتی جیمیل خودتان را چک میکنید، وقتی با استفاده از سیستم پرداخت بدون تماس در استارباکس هزینه قهوه را پرداخت میکنید و یا وقتی از طریق واتساپ پیامی ارسال میکنید در اصل از دیتابیسهای متمرکز استفاده میکنید. اما این سیستمها چندین چالش دارند، از جمله:
- امنیت: اگر این دیتابیسهای متمرکز هک شوند، همه دادهها به یک باره افشاء میشوند. به تازگی شاهد افزایش این حوادث هستیم.
- هزینهها: ایجاد سیستمهای متمرکز معمولاً هزینه زیادی در پی دارد چون کمپانی باید ظرفیت دیجیتال لازم برای پشتیبانی از سیستم جهت عمل کردن به صورت روان را داشته باشد.
- دادههای کاربران: در این سیستمهای متمرکز، دادهها به خود کاربران تعلق ندارند و معمولاً شبکههایی که دادههای خودتان را در اختیار آنها قرار میدهید از این راه کسب درآمد میکنند.
- شفافیت: امروزه کاملاً مشخص نیست که چطور، توسط چه کسی و برای چه کارهایی از اطلاعات استفاده میشود.
اینترنت غیرمتمرکز میتواند این شرایط را تغییر دهد.
تکنولوژی دفتر کل توزیع شده چیست؟
DLT مخفف Distributed Ledger Technology است. یک دفتر کل توزیع شده رکوردی آنلاین متشکل از دادهها و تراکنشهای کاربران است.
این سیستم هم شبیه دیتابیسهایی است که پیش از این به آنها اشاره کردیم با این تفاوت که دادهها را همزمان در مکانهای مختلفی ذخیره میکند. DLT نام کلی فناوریهایی است که از چنین سیستمی استفاده میکنند. چند نمونه شناخته شده از تکنولوژی دفتر کل توزیع شده عبارتند از:
- ارزهای دیجیتال: ارزهای دیجیتالی مثل بیتکوین یا اتریوم. امروزه یکی از بزرگترین کاربردهای DLT حفظ تاریخچه تراکنشهای مالی است.
- بلاکچین: یک سیستم غیرمتمرکز که برای ثبت تراکنشها استفاده میشود. اولین بار از بلاکچین برای ذخیره تراکنشها در شبکه بیتکوین استفاده شد. بلاکچین بیتکوین شناخته شده ترین DLT جهان است اما DLTهای مختلف دیگری هم وجود دارند.
- گیت (Git) – گیت یک نرم افزار کنترل منابع به صورت توزیع شده است. هر توسعه دهندهای با استفاده از گیت برای مدیریت نسخههای مختلف کدها آشنا است. امروزه از گیت در همه جا استفاده میشود.
متمرکز، غیرمتمرکز، توزیع شده
معمولاً این کلمات در این حوزه زیاد با هم اشتباه گرفته میشوند. در ادامه این سه مفهوم را دقیق تر بررسی میکنیم:
- متمرکز: در این روش دادهها در یک محل متمرکز ذخیره میشوند و کنترل آنها در یک نقطه قرار گرفته یا در اختیار یک موجودیت واحد است.
- غیرمتمرکز: دادهها در مکانهای مختلف ذخیره میشوند.
- توزیع شده: شبکهای که در آن دستگاهها به هم متصل شده و با یکدیگر گفتگو میکنند مثل حوزه ارتباطات و رایانش.
کلمات متمرکز و غیرمتمرکز متضاد هم هستند. کلمات غیرمتمرکز و توزیع شده به یکدیگر ارتباط دارند اما معنای مشابهی ندارند. مثلاً میتوانید یک سیستم توزیع شده متمرکز (مثل دراپ باکس) داشته باشید یا یک سیستم توزیع شده غیرمتمرکز (مثل فایل کوین).
99 درصد مواقع، وقتی درباره DLT صحبت میشود، منظور تکنولوژی است که هم غیرمتمرکز و هم توزیع شده است.
جنبشی جدید
فناوریهای دفتر کل توزیع شده نسخه جدیدی از اینترنت میسازند که هم غیرمتمرکز و هم توزیع شده است. این یعنی به جای اینکه یک کمپانی بزرگ مثل آمازون یا گوگل یک دیتابیس عظیم را در اختیار داشته باشد، میتوان این رکورها را همزمان روی سیستمهای مختلفی داشت.
در مدل غیرمتمرکز، مزایا و ارزشها بین شبکهای متشکل از کاربران مختلف توزیع میشود. معمولاً کمپانیهای بزرگ این مزایا را در اختیار دارند.
اگر تکنولوژی دفتر کل توزیع شده با موفقیت ساخته شود:
- دسترس پذیری افزایش مییابد
- شفافیت بیشتر میشود
- بهره وری افزایش مییابد
- کاربران به بهره بیشتری میرسند
- امکانات و قابلیتهای جدیدی ایجاد میشود
آینده
ما در ابتدای مسیر این تکنولوژی قرار داریم. این تکنولوژی هم مثل روزهای ابتدایی اینترنت با چندین چالش روبروست بخصوص از نظر مقیاس پذیری. از این نظر DLT با اینترنت تفاوتی ندارد.
اکثر کاربردهای DLT هنوز مشخص نیستند اما این حوزه با سرعت چشمگیری رو به پیشرفت است و توسعه دهندگان همواره در حال ساختن راهکارهای جدیدی هستند.
قطعاً دنیای آینده، دنیایی توزیع شده است.