بلاک اکسپلوررهایی مثل اتراسکن برای اتریوم و Blockchain.com برای بیت‌کوین طوری طراحی شده اند که به همه امکان بدهند تراکنش‌های یک شبکه را دنبال کنند.

یکی از خصوصیات جالب بلاک‌چین‌ها این است که می‌توانید همه تراکنش‌های پردازش شده روی آنها را مشاهده کنید. این قابلیت که مخصوص بلاک‌چین‌های عمومی است، همیشه فعال است - یا حداقل تا وقتی که یک نفر اینترنت را تعطیل کند!

می توانید دفتر کل یک بلاک‌چین را دانلود کنید و آن را روی کامپیوترتان بررسی کنید. اما روش بسیار ساده تر این است که چنین داده‌هایی را با استفاده از ابزاری به اسم بلاک‌چین اکسپلورر بررسی کنید - سایتی که به شما امکان می‌دهد کل تاریخچه بلاک‌چین را بررسی کنید.

بلاک‌چین اکسپلوررها از بلاک‌چین‌های مختلفی پشتیبانی می‌کنند. اتراسکن بلاک‌چین اکسپلورر اصلی برای اتریوم است، سول اسکن گزینه محبوب برای سولانا است و بلاک‌چین دات کام متمرکز بر بیت‌کوین است. اما معمولاً نوع داده‌ها همیشه به یک صورت است یعنی یک تاریخچه قوی از همه تراکنش‌های اجرا شده روی یک بلاک‌چین خاص را در اختیار شما قرار می‌دهد.

روی یک اکسپلورر می‌توانید شاهد لحظه‌ای باشید که ساتوشی ناکاموتو خالق بیت‌کوین کوین‌هایی را ماین کرد که امروز میلیاردها دلار ارزش دارند. یا می‌توانید تلاش‌های ادعا شده برای پولشویی توسط هکر Bitfinex را دنبال کنید.

پرایوسی کوین‌ها (یا کوین‌های حریم خصوصی محور) در این زمینه استثناء هستند. می‌توانید تراکنش‌های این کوین‌ها را مشاهده کنید اما مشخص نیست که چه شخصی برای چه شخصی کوین ارسال کرده است.

ما در این راهنما اصول استفاده از این ابزارها را به شما آموزش می‌دهیم. ما برای مثال از اتراسکن استفاده می‌کنیم اما طرز کار اکثر بلاک‌چین اکسپلوررها به همین صورت است.

در یک تراکنش چه اطلاعاتی وجود دارد؟

در یک بلاک‌چین اکسپلورر می‌توانید بررسی کنید که چه شخصی، چه زمانی، چه مبلغی را برای چه شخصی ارسال کرده و چه کوین‌هایی ارسال شده اند.

کاربران بلاک‌چین‌ها با والتشان شناسایی می‌شوند. در اتریوم این آدرس‌ها با 0x شروع می‌شوند. نمی‌توانید تشخیص دهید که چه شخصی مالک یک والت خاص است مگر اینکه سایتی مثل اتراسکن آن را برچسب گذاری کرده باشد. مثلاً این والت تصادفی را در نظر بگیرید:

در اسکرین شات بالا می‌توان مشاهده کرد که یکی از تراکنش‌ها برداشت 0.037 اتر از والتی با برچسب اکسچنج کوین بیس است.

تراکنش بعدی بیش از 43 روز پس از برداشت این کوین‌ها رخ داده که شامل معاوضه اتر با توکنی دیگر است. با بررسی منوی دراپ داون می‌توان موجودی والت را مشاهده کرد. در این مورد مشاهده می‌شود که این رقم نزدیک به چهار میلیارد توکن Saitama Inu است که جمعاً 49.55 دلار ارزش دارند.

می توانید با کلیک کردن روی تراکنش اطلاعات بیشتری درباره آن پیدا کنید. در اینجا مشاهده می‌شود که هزینه پردازش این مبادله توکن 23.30 دلار است و می‌توان هزینه گس آن را مشاهده کرد.

بلاک‌ها و زنجیره‌ها

تراکنش‌ها در بلاک‌چین در قالب گروه‌هایی به نام بلاک دسته بندی می‌شوند. سپس این بلاک‌ها روی دفتر کل توزیع شده بلاک‌چین به یکدیگر زنجیره می‌شوند. این تراکنش‌ها توسط شبکه‌ای متشکل از کامپیوترهای ناشناس تأیید می‌شوند.

در اتریوم و بیت‌کوین تراکنش‌ها از طریق مکانیزمی به اسم اثبات کار پردازش می‌شوند که در این مکانیزم، ماینرها از انرژی محاسباتی برای رقابت با هم جهت پیدا کردن یک عدد خاص استفاده می‌کنند. بلاک‌چین‌های اثبات سهامی مثل سولانا و اولنچ به کاربران امکان می‌دهند که برای پردازش تراکنش‌ها، توکن‌های خودشان را استیک کنند؛ اشخاصی که مبلغ بیشتری را استیک کرده باشند، پاداش بیشتری دریافت می‌کنند.

ارتباط این مسئله با بلاک اکسپلورر این است که می‌توانید این فرایند را به صورت آنلاین مشاهده کنید. مثلاً این تراکنش خرید Saitama Inu را در نظر بگیرید. این تراکنش در بلاکی دسته بندی شده که حاوی 355 تراکنش دیگر بوده از جمله 102 تعامل با قراردادهای هوشمند داخلی. هر تراکنش با یک شناسه منحصربفرد به اسم هش شناسایی می‌شود. اسکرین شات زیر را در نظر بگیرید:

مشاهده می‌شود که ماینر برای اعتبارسنجی بلاک 2.18 اتر به دست آورده است و چهار ثانیه طول کشیده که ماینر 0xea674fdde714fd979de3edf0f56aa9716b898ec8 این محاسبات را انجام دهد. "دشواری" شاخصی است که نشان می‌دهد یک ماینر باید برای تولید یک بلاک چه میزان انرژی مصرف کند.

کارمزد سوزانده شده، به میزان کارمزدی گفته می‌شود که توسط آپگرید EIP-1559 سوزانده شده است. این آپگرید در آگوست 2021 فعال شد و بخشی از کارمزد پرداخت شده توسط کاربر را به جای پرداخت به ماینر، می‌سوزاند.

قراردادهای هوشمند

برای بلاک‌چین‌هایی مثل اتریوم که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کنند، کد قرارداد هوشمند در بلاک‌چین اکسپلورر قابل مشاهده است.

یک بار دیگر مثال Saitama Inu را در نظر می‌گیریم. با رفتن به صفحه قرارداد هوشمند در اتراسکن مشاهده می‌شود که این قرارداد چه تعداد والت در اختیار دارد (346510)، موجودی حداکثری آن و ارزش بازار رقیق شده آن چقدر است.

این صفحات قرارداد هوشمند برای اطمینان از مجاز بودن توکن خریداری شده یا پروتکلی که در تعامل با آن هستید مفید هستند - اغلب افراد بعضی توکن‌ها را به عنوان توکن رسمی قرارداد هوشمند تبلیغ می‌کنند که این طور نیست.

می توانید با رفتن به قسمت write contract با خود قرارداد هوشمند در تعامل باشید. البته وبسایت‌های همه پروتکل‌های DeFi روش بسیار بهتری برای تعامل با یک قرارداد هوشمند هستند.

در این مطلب شما را با مقدمات و مفاهیم کلی بلاک‌چین اکسپلورر و کاربردهای آن آشنا کردیم. امیدواریم که این مطلب برای شما مفید بوده باشد.