همچنان که بانک‌های مرکزی و دولت‌ها سیاست تسهیل کمی را ترویج می‌کنند، بازارهای جهانی مملو از نقدینگی شده اند. بعضی بانک‌های مرکزی مستقیماً در خرید سهام‌های بورس نقش دارند. این سیل پول معمولاً منجر به افزایش قیمت‌ها می‌شود. بالا رفتن قیمت‌ها با نظریه احمق بزرگتر هم در ارتباط است چون سرمایه گذاران سعی می‌کنند دارایی‌هایی که قیمت فعلی آنها بیشتر از ارزش واقعی است را به دیگر سرمایه گذاران (که اصطلاحاً در این حالت به آنها احمق بزرگتر گفته می‌شود) بفروشند. ما در این مقاله به بررسی نظریه احمق بزرگتر می‌پردازیم و اینکه آیا این استراتژی برای سرمایه گذاری مناسب و معقول هست یا خیر.

نظریه احمق بزرگتر (یا احمق تر از من) چیست؟

نظریه احمق بزرگتر می‌گوید در یک بازار صعودی، سرمایه گذاران می‌توانند بدون توجه به ویژگی‌های بنیادی یک دارایی آن را معامله کنند چون یک نفر دیگر (یک فرد احمق تر) آن را با قیمت بالاتر از آنها خواهد خرید.

سرمایه گذارانی که بر اساس این نظریه کار می‌کنند، ارزش‌های ذاتی و خصوصیات بنیادی دارایی مورد نظر را نادیده می‌گیرند - حتی اگر قیمت آنها بیشتر از ارزش واقعی باشد - چون وقتی یک سرمایه گذار دیگر (احمقی بزرگتر) مایل به پرداخت هزینه‌ای بیشتر باشد، انتظار دارند سود کنند.

اما چه چیزی باعث می‌شود که یک احمق بزرگتر چنین دارایی‌هایی را با قیمتی بیشتر از ارزش واقعی بخرد؟ مثلاً میم کوین‌ها را در نظر بگیرید. سال پیش یک والت کریپتو 8 هزار دلار شیبااینو خرید که در حال حاضر قیمت آن 5.4 میلیارد دلار است. این ارز دیجیتال در 28 اکتبر 2021 به یک رکورد جدید رسید - یعنی افزایش بهای بیشتر از 2 میلیون درصدی نسبت به وقتی که این والت، شیبااینو را خریداری کرده است. قیمت شیبااینو به عنوان توکنی که بر اساس یک شوخی شکل گرفت، بسیار بیشتر از ارزش واقعی آن به نظر می‌رسد. نمی‌توان گفت که این قیمت با ارزش ذاتی شیبااینو همخوانی دارد.

این میم کوین‌ها بر اساس هیاهویی که در اینترنت شکل می‌گیرد و ترس از دست دادن (FOMO) رشد می‌کنند. معمولاً چنین کوین‌هایی یک جامعه پیرو دارند که به محبوبیت توکن‌ها کمک کرده و باعث افزایش دنبال کنندگان آنها در فضای آنلاین می‌شوند. وقتی که ارزش این توکن‌ها بیشتر شد و افراد بیشتری به آنها جذب شدند، افرادی که هنوز سوار این قطار نشده اند، سعی می‌کنند به هر قیمتی این کار را انجام دهند حتی اگر قیمت توکن مورد نظر غیرمنطقی باشد.

طرح‌های بازاریابی هرمی هم نمونه‌هایی از نظریه احمق بزرگتر هستند. اعضای این طرح‌ها در صورت فروش محصول به اعضای جدید پاداش دریافت می‌کنند که این اعضا هم به نوبه خود با جذب اعضای جدید پاداش می‌گیرند.

حباب اقتصادی چیست؟

حباب اقتصادی به افزایش شدید قیمت‌ها گفته می‌شود طوری که فاصله زیادی با ارزش بنیادی دارایی مورد نظر داشته باشد. این وضعیت معمولاً به دلیل خوشبینی بیش از حد درباره قیمت آینده یک دارایی ایجاد می‌شود. سفته بازی و خرید و فروش‌های مربوط به آن، باعث بالا رفتن حجم معاملات دارایی مورد نظر می‌شود. این شرایط منجر به جذب سرمایه گذاران بیشتر، پیشی گرفتن تقاضا از عرضه و فراتر رفتن قیمت دارایی مورد نظر نسبت به ارزش ذاتی آن می‌شود.

در نهایت، حباب قیمت منفجر شده و باعث ترس سرمایه گذاران و افزایش فروش می‌شود. نظریه احمق بزرگتر، اصل زیربنای حباب‌های اقتصادی است که همچنان به شکل گیری آنها ادامه می‌دهد.

مزایا و معایب استفاده از نظریه احمق بزرگتر

ممکن است بتوانید با اعمال نظریه احمق بزرگتر به بازارهای کریپتو به بازده خیلی خوبی برسید. در صورتی می‌توانید نسبت به موفقیت خودتان اطمینان داشته باشید که در تشخیص زمانبندی بازار مهارت پیدا کنید. از آنجایی که اصلاح قیمت امری اجتناب ناپذیر است و بالاخره حباب شکسته می‌شود، کلید موفقیت در این استراتژی این است که به موقع از بازار خارج شوید - و جزء آخرین‌ها نباشید.

گرچه می‌توان با استفاده از نظریه احمق بزرگتر به سود خوبی رسید اما این استراتژی ریسک زیادی دارد و روش‌های دیگری هم برای دستیابی به کارایی خیلی خوب در بلندمدت وجود دارد.

مشکل اول این است که معمولاً احمق‌های بزرگتر به دنبال دارایی‌هایی هستند که پرطرفدار شده اند. این افراد به دارایی‌هایی با عملکرد باثبات که پایه‌هایی قوی دارند علاقمند نیستند بلکه به دنبال دارایی‌های هستند که پرطرفدار می‌شوند. در نتیجه، معمولاً به دارایی‌هایی که کند شده یا محبوبیتشان کم می‌شود علاقه‌ای ندارند حتی اگر این وضعیت موقتی باشد. چنین سرمایه گذارانی به محض مشاهده اولین نشانه‌های خطر، از پوزیشن خودتان خارج شده و به سمت توکن دیگری حرکت می‌کنند که خبرساز شده است. مشکل اینجاست که ممکن است شما جزء افرادی باشید که وقتی این سرمایه گذاران یک دارایی خاص را ترک می‌کنند، همچنان آن را نگه داشته اند.

بازار کریپتو نوسان زیادی دارد. معمولاً هر افزایش قیمتی با ریزش همراه است. بنابراین مسئله بعدی در نظریه احمق بزرگتر، بحث زمانبندی است - ممکن است هیچ راهی برای تشخیص در پیش بودن اصلاح قیمت‌ها نداشته باشید. اگر در این مسیر اشتباه کنید، ممکن است جزء آخرین بازمانده‌ها (همان بزرگترین احمق‌ها) باشید.

در نهایت، استفاده از نظریه احمق بزرگتر زمانبر است. برای اجرای موفقیت آمیز این استراتژی باید بسیار مراقب باشید چون قیمت‌ها به سرعت تغییر می‌کنند. بهتر است دائماً بازار را تحت نظر داشته باشید و چند بار در روز وضعیت بازار را بررسی کنید. این بررسی‌ها مستلزم صرف زمان، انرژی و داشتن نظم زیاد است. داشتن تخصص خرید و فروش به موقع و آشنایی با خط روندهای بازار هم می‌تواند به شما کمک کند.

در نهایت، باید توجه داشت که این استراتژی با وجود مزایا ریسک زیادی هم دارد.

نظریه احمق بزرگتر در عمل: میم کوین‌ها

برای استفاده از نظریه احمق بزرگتر در سرمایه گذاری باید یک فرد دیگر وجود داشته باشد که دارایی شما را با قیمت بالاتر از قیمت خرید از شما بخرد بدون اینکه دلیل بنیادی خاصی برای این کار وجود داشته باشد.

جهش قیمت شدید دوج کوین و شیبااینو این موضوع را به خوبی نشان می‌دهد.

طی 7 روز و 30 روز منتهی به سی اکتبر 2021، دوج کوین به ترتیب 17.79 و 45 درصد صعود کرد. جالب تر اینکه شیبااینو طی 30 روز بیشتر از 900 درصد افزایش بها پیدا کرده و تبدیل یکی از ده ارز دیجیتال برتر جهان شد. ارزش بازار شیبااینو به 39 میلیارد دلار رسید. همچنین، قیمت شیبااینو مختصراً از ارزش دوج کوین که 8 سال سابقه دارد (و به آن پدر شیبا گفته می‌شود) بیشتر شد.

هر دو کوین ارزش پایه کمی دارند با این وجود سروصدای زیادی کردند و خیلی‌ها را به ثروت چشمگیری رساندند. گرچه این پروژه‌ها با شوخی شروع شدند اما خیلی سریع رشد و پیشرفت کرده و تبدیل به ابزاری برای رسیدن به بازده سریع شدند.

میم کوین‌ها از پدیده‌ای موسوم به اثر شبکه استفاده می‌کنند و جامعه هوادار فعال و قوی در شبکه‌های اجتماعی دارند. اینفلوئنسرهای شبکه‌های اجتماعی هم در تیک تاک، توئیتر، ردیت و غیره پیشگام این حرکات می‌شوند. مردم با این امید چنین دارایی‌هایی را می‌خرند که بعداً بتوانند آنها را با قیمت بالاتری بفروشند.

مثلاً یکی از فاکتورهای مهمی که باعث افزایش بهای چشمگیر شیبااینو شد، توئیت ایلان ماسک بنیانگذار شرکت تسلا بود که 18 اکتبر امسال عکسی از کوین شیبااینو منتشر کرد. پیش از این توئیت ارزش این کوین 0.000026 دلار بود و بعد از آن به 0.00008456 دلار رسید.

اما میم کوین‌ها نمی‌توانند صرفاً بر اساس تصدیق چهره‌های سرشناس و هیاهوی اینترنتی به حیاتشان ادامه دهند. از آنجایی که این کوین‌ها ارزش کمی داشته و کاربرد خاصی در دنیای واقعی ندارند احتمال منفجر شدن حباب آنها وجود دارد. بسته به این که چه زمانی وارد بازار می‌شوید، ممکن است با این کوین‌ها بازده چشمگیر یا ضرر شدیدی را تجربه کنید.

چگونه از خودمان در برابر حباب اقتصادی حفاظت کنیم؟

اگر استراتژی شما بر اساس نظریه احمق بزرگتر ساخته شده باشد در این صورت مشکلی با خرید کردن با قیمت بالاتر و فروش با سود ندارید صرفاً به این خاطر که یک فرد دیگر مایل است از شما با قیمت بالاتر خرید کند. اما باید دقت داشته باشید که با این استراتژی ممکن است پول زیادی از دست بدهید.

حباب اقتصادی، شکننده است و خرید یک دارایی با قیمتی بیشتر از ارزش بنیادی آن شما را در معرض خطر حباب اقتصادی قرار می‌دهد. فروش دسته جمعی و کلی یک دارایی احتمال ریزش شدید آن را ایجاد می‌کند و اگر هیچ فردی باقی نمانده باشد که از شما خرید کند، ممکن است ضرر چشمگیری را متحمل شوید.

با این حال اگر درگیر حباب اقتصادی شدید، با چند راهکار می‌توانید احتمال ضرر را کاهش دهید.

• استفاده از حد توقف: سفارش حد توقف یک ابزار کارآمد است که با هدف به حداقل رساندن ضرر ناشی از نوسان قیمت طراحی شده است. با ثبت کردن سفارش حد توقف، در صورت رسیدن قیمت به سطح از پیش تعیین شده، موجودی سرمایه گذار به صورت خودکار نقد می‌شود. استفاده درست و مناسب از حد توقف می‌تواند به کاهش ضرر تریدر در صورت روبرو شدن با حباب اقتصادی کمک کند.
• تنظیم مجدد پورتفولیو: در فرایند تنظیم مجدد پورتفولیو، ترکیب دارایی‌های شما به حالت از پیش تعیین شده برمی گردد. با این روش می‌توانید مطمئن شوید که پورتفولیوی شما فقط وابسته به موفقیت یا شکست یک کلاس دارایی یا سرمایه گذاری خاص نیست.
• تنظیم اندازه پوزیشن: تنظیم اندازه پوزیشن یعنی انتخاب حجم مناسبی از سرمایه به خصوص در رابطه با ریسک. مثلاً می‌توانید از یک استراتژی مدیریت ریسک استفاده کنید که طبق آن در هر معامله خاص حداکثر 2 درصد از سرمایه شما در معرض ریسک قرار می‌گیرد. به این ترتیب ضرر شما به میزان قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند.
• تنوع بخشی: هرگز نباید همه تخم مرغ‌های خودتان را در یک سبد قرار دهید به خصوص اگر افزایش بهای چشمگیر یک کوین توجه شما را به خود جلب کرده است. تلاش برای سرمایه گذاری و رسیدن به سود فقط با استفاده از یک دارایی خاص، ریسک زیادی به همراه دارد.

جمع بندی

استراتژی مبتنی بر نظریه احمق بزرگتر، استراتژی پرریسکی است و در کل استفاده از آن توصیه نمی‌شود. اجرای موفق این استراتژی نیاز به صرف زمان و تلاش زیاد - و کمی خوش شانسی - دارد. همچنین لازم است به بازار هم توجه زیادی داشته باشید چون احتمال تغییر قیمت شدید دارایی‌ها وجود دارد.

گرچه این استراتژی می‌تواند پرسود باشد اما این احتمال وجود دارد که بازنده آن خود شما باشید و در نهایت نتوانید خریدار مناسب را پیدا کنید.