اگر با نحوه تشخیص چرخه‌های بازار آشنا باشید، این چرخه‌ها به شما می‌گویند که چه موقع خرید یا فروش انجام دهید. ارزهای دیجیتال به شدت پرنوسان هستند و همیشه باید سعی کنید در سمت درست معاملات قرار بگیرید.

با وجود آشنایی با این ویژگی‌ها باز هم بسیاری از سرمایه گذاران هنگام ریزش بازار متضرر می‌شوند. برای پیشگیری از برخورد با مشکل در نوسانات بازار، باید با چرخه‌های بازار آشنا باشید. در این مقاله به شما توضیح می‌دهیم که چطور می‌توانید چرخه‌های بازار را تفسیر کنید و دانش لازم برای سرمایه گذاری استراتژیک را به دست آورید.

چرخه بازار کریپتو چیست؟

چرخه بازار کریپتو، به بازه زمانی بین فراز و فرود بازار و مراحلی که بین آن قرار دارند گفته می‌شود. چرخه‌های بازار در همه بازارهای مالی رخ می‌دهند. شکل گیری این چرخه‌های طبیعی، امری اجتناب ناپذیر است و با گذشت زمان، دوباره تکرار می‌شوند. اما نسبت به بازار بورس، چرخه‌های بازار کریپتو به دلیل تغییر سریع قیمت می‌توانند بسیار کوچکتر باشند.

تفسیر چرخه‌های بازار

چرخه‌ها در هر بازاری ایجاد می‌شوند و متشکل از فازهای مختلفی هستند. در این چرخه‌ها، قیمت‌ها افزایش یافته، به اوج می‌رسند، سپس دچار ریزش شده و به کف می‌رسند و بعد یک چرخه دیگر شروع می‌شود.

ممکن است تریدرهای تازه کار تشخیص ندهند که بازار چرخه مشخصی دارد و معمولاً برای پایان چرخه فعلی برنامه ریزی نمی‌کنند. بعلاوه، حتی اگر از وجود این چرخه‌ها مطلع باشید ممکن است تشخیص اوج یا کف یک چرخه کار سختی باشد. با این وجود باید برای به حداکثر رساندن احتمال موفقیت خودتان با این چرخه‌ها آشنا باشید. در ادامه نگاهی به چهار فاز اصلی یک چرخه و چگونگی تشخیص آن داریم.

فاز انباشت

این فاز از چرخه نشان دهنده حرکت افقی نمودار قیمت است که در آن بازار پس از رسیدن به یک نقطه اوج، به کف برگشته است. در این مرحله، پیشگامان بازار - یعنی افراد داخلی شرکت‌ها، سرمایه گذاران و تریدرهای مجرب - شروع به خرید می‌کنند. دیدگاه کلی این است که بدترین حالت ممکن پشت سر گذاشته شده و احتمال موفقیت در هر ترید وجود دارد.

در این مرحله، قیمت‌ها برای تریدرها جذابیت دارند و به ازای هر فروشنده‌ای که تسلیم شده و موجودی خودش را به فروش می‌گذارد، یک خریدار وجود دارد که منتظر چنین فرصتی است تا آن را بخرد. معمولاً این فاز با کمی کاهش علاقه، کمی ناامیدی، خستگی و از دست دادن باور به رشد شروع می‌شود - که منجر به افزایش ریسک گریزی و سرمایه گذاری می‌شود.

اما جو احساسی بازار از حالت منفی به سمت خنثی بودن امیدوارانه حرکت می‌کند.

فاز صعودی (Markup)

این مرحله با رسیدن بازار به یک نقطه پایدار و ورود آن به مرحله صعود شروع می‌شود. تریدرهایی که همیشه سعی دارند اول باشند این تغییرات بازار را تشخیص می‌دهند و از مهارت‌های تحلیل تکنیکال خودشان استفاده می‌کنند. رشد بازار هنوز کند است چون هنوز فروشنده‌هایی وجود دارند که باعث کاهش قیمت می‌شوند.

توجه رسانه‌ها به سمت ارزهای دیجیتال جذب می‌شود و اکثر خریداران اولیه دست به کار می‌شوند. تریدرهای مجرب، شکل گیری کف و اوج‌های بالاتر را تشخیص می‌دهند. با شکل گیری FOMO (ترس از دست دادن) و علاقه طبیعی تریدرها، حجم معاملات و قیمت‌ها هم افزایش چشمگیری پیدا می‌کنند.

در این مرحله، نظریه "احمق بزرگتر" وارد عمل می‌شود و قیمت ارزهای دیجیتال به شدت افزایش پیدا می‌کند. طمع، غالب است و عقل سلیم رنگ می‌بازد. همچنین، در این مرحله - زمانی که جاماندگان وارد بازار می‌شوند - خروج سرمایه گذاران و مدیران پول حرفه‌ای شروع می‌شود.

خیلی زود نمودار قیمت افقی شده یا حرکت آن کند می‌شود. افرادی که هنوز تصمیم نگرفته‌اند، این وضعیت را فرصتی طلایی برای خرید می‌بینند و وارد عمل می‌شوند. سپس زمانی که آخرین جهش قیمت شکل می‌گیرد، فروش به اوج می‌رسد و سودهایی قوی به دست می‌آید. قیمت‌ها به اوج رسیده و جو احساسی بازار از حالت خنثی و خسته کننده به شور و هیجان تغییر می‌کند.

فاز توزیع

مشخصه اصلی سومین فاز از سیکل بازار، سلطه فروشنده‌ها بر بازار است. جو صعودی مرحله قبل، تبدیل به یک جو ترکیبی می‌شود. معمولاً نمودار قیمت در یک محدوده خاص قرار دارد که این وضعیت ممکن است تا ماه‌ها ادامه داشته باشد.

در انتهای این فاز، بازار شروع به حرکت در جهت مخالف می‌کند. احتمال رخ دادن الگوهای تکنیکالی که اوج قیمت را نشان می‌دهند - مثل سقف دو قلو یا سه قلو و سر و شانه - در مرحله توزیع وجود دارد.

این فاز از سیکل بیشتر بر اساس ترکیبی از احساسات ترس، طمع و امید پیش می‌رود. سرمایه گذاران اولیه هنوز تصمیم به فروش یا نگه داشتن نگرفته‌اند. کم کم جو احساسی منفی می‌شود و یک رویداد ژئوپلیتیک نامطلوب یا خبر بد اقتصادی می‌تواند این تغییر را تشدید کند.

برای اولین بار، سرمایه گذاران بیشتری جو مثبت بازار را زیر سوال می‌برند. یک فروش دسته جمعی شدید شکل می‌گیرد که پس از آن دوباره وضعیت بهبود پیدا می‌کند چون فعالان بازار معتقدند که پیش از ادامه روند صعودی، وقوع چنین اصلاحی طبیعی است. اما چتین صعود مجددی هرگز رخ نمی‌دهد و با ریزش مجدد قیمت‌ها، وحشت ایجاد می‌شود.

افرادی که نسبتاً دیر وارد عمل می‌شوند و موجودی زیادی دارند، از اینکه همه چیز را از دست بدهند وحشت دارند ولی در عین حال امید دارند که بازار دوباره صعود کند. ممکن است در فاز انباشت نسبت بین روزهای صعودی و نزولی یکسان باشد و با توجهی که در این بازه از سمت تریدرها وجود دارد، نوسان زیادی ایجاد شود.

چنین فازی ممکن است هفته‌ها تا ماه‌ها ادامه داشته باشد و در برخی مواقع حتی سال‌ها زمان می‌برد. معمولاً هر چقدر اوج گیری بازار شدیدتر باشد، قیمت‌ها با سرعت بیشتری ریزش می‌کنند. سرمایه گذارانی که نتوانسته بودند قبلاً با سود فروش کنند، حالا با سربه سر شدن هم راضی هستند - و حتی ممکن است ضرر کنند.

فاز نزولی (Markdown)

چهارمین و آخرین فاز از سیکل، برای افرادی که هنوز پوزیشن خودشان را حفظ کرده‌اند دردناک‌ترین فاز است. سرمایه گذارانی که در این فاز گیر می‌کنند، معمولاً تازه کار و بی تجربه هستند. آنها باز هم سرمایه گذاری خودشان را حفظ می‌کنند چون ارزش سرمایه آنها در این مرحله نسبت به آنچه برای آن هزینه کرده بودند بسیار کمتر است. ممکن است این مجموعه از سرمایه گذاران که معمولاً در فاز توزیع یا در شروع فاز نزولی خرید کرده‌اند، تا 50 درصد یا حتی بیشتر ضرر کنند. وقتی این اتفاق رخ می‌دهد، تریدرهایی که دیر وارد بازار شده‌اند امیدشان را از دست می‌دهند و سعی می‌کنند ضررشان را کاهش دهند.

در این مرحله، سرمایه گذاران اولی که قبلاً سود خوبی به دست آورده بودند، اقدام به خرید ارزهایی که حالا بی ارزش شده می‌کنند. این سرمایه گذاران جدید پیش بینی می‌کنند که بازار به زودی به کف می‌رسد و به احتمال زیاد پس از آن فاز صعود شروع می‌شود.

الگوی چرخه‌های بازار

سیکل بازار از طمع به ترس و دوباره به ترس و طمع حرکت می‌کند. معمولاً طمع و هیجانی که پس از معرفی و عرضه یک ارز دیجیتال شدید ایجاد می‌شود، باعث افزایش قیمت می‌شود تا وقتی که درباره ارزش، رشد یا کاربردهای واقعی آن ارز دیجیتال تردید ایجاد می‌شود. در این مرحله، بازار دچار تردید می‌شود در نتیجه تریدرهای بیشتری تصمیم به فروش می‌گیرند و باعث ریزش قیمت می‌شوند. پس از رسیدن قیمت به نقطه‌ای که در آن امکان سود آوری وجود دارد، یک بار دیگر طمع ایجاد می‌شود و یک سیکل تازه شکل می‌گیرد.

در ادامه برای درک بیشتر سیکل بازار، از بیت‌کوین به عنوان مثال استفاده کرده و چرخه‌های این ارز دیجیتال را بررسی می‌کنیم.

1. در شروع فاز انباشت، تریدرهای حرفه‌ای، سرمایه گذاران سازمانی و اولین خریداران با کمترین قیمت خرید می‌کنند. در این دوره، افرادی که در اوج سیکل قبلی خرید کرده بودند، دچار افسردگی و خشم هستند.
2. صعود بیت‌کوین شروع می‌شود. امید و ناامیدی در بازار وجود دارد. اما سرمایه گذاران هوشمند، بیت‌کوین‌های خودشان را نگه داشته یا از این فرصت برای خرید استفاده می‌کنند. این کار در شروع فاز صعودی انجام می‌شود.
3. با ادامه یافتن فاز صعود، هیجان در سرمایه گذاران ایجاد شده و همین موضوع باعث اوج گیری بیشتر بازار می‌شود. با ورود خریدارانی که دچار ترس از دست دادن شده‌اند، کمی طمع ایجاد می‌شود. این افراد از کسانی که زودتر دست به کار شده بودند خرید می‌کنند. جو بازار کاملاً هیجانی و سرشار از امید و سرخوشی است. فروش یا نگه داشتن در این مرحله بهتر است.
4. حالا بیت‌کوین وارد فاز توزیع از سیکل بازار می‌شود و قیمت آن افزایش پیدا می‌کند. این مرحله بهترین زمان برای فروش است.
5. با شروع فاز نزولی، قیمت کاهش پیدا می‌کند. جو احساسی شامل اضطراب و انکار است. این آخرین شانس فروش برای افرادی است که هنوز نفروخته‌اند.
6. با تغییر جو احساسی از اضطراب به وحشت، سقوط بیت‌کوین بیشتر و سریع‌تر می‌شود. همچنان که مردم در اثر ترس و وحشت می‌فروشند، می‌توانید از پوزیشن short استفاده کنید. از جهش بازار استفاده کرده و در این مرحله بستن پوزیشن را شروع کنید.
7. در پایان فاز ریزش بازار، قیمت بیت‌کوین به کف می‌رسد. خشم و افسردگی زیادی در بازار وجود دارد که نشان دهنده شروع یک سیکل دیگر است. در این مرحله، سرمایه گذاران حرفه‌ای دوباره شروع به انباشت می‌کنند.

بهترین استراتژی برای سرمایه گذاری بر اساس سیکل‌های بازار

تشخیص سیکل‌های بازار به شما کمک می‌کند تا برای سرمایه گذاری درست تصمیم گیری کنید. بهترین استراتژی برای استفاده از اطلاعاتتان درباره سیکل‌های بازار، این است که در مرحله‌ای که بازار سرشار از حس ترس شده، خرید یا انباشت را انجام دهید، در مسیر صعودی، ارزهای خریداری شده را نگه دارید و در مرحله توزیع زمانی که طمع و شادی بر بازار حاکم است، بفروشید. پیش از سقوط بازار هم خارج شده یا از پوزیشن Short استفاده کنید.

چالش اصلی این است که یاد بگیرید درگیر احساسات نشوید و از فشار FOMO یا طمع دوری کنید.

آیا سیکل بازار به بیت‌کوین ارتباط دارد؟

بازار آلت کوین‌ها بخصوص آلت کوین‌های مهم مثل اتریوم، لایت کوین و ریپل ارتباط نزدیکی با بیت‌کوین دارد. اما این ارتباط ثابت نیست. ممکن است در برخی از فازهای سیکل بازار، آلت کوین‌ها هم به همراه بیت‌کوین افزایش بها پیدا کنند یا برعکس، قیمت آنها تغییر نکند. در هنگام نوسان شدید ممکن است آلت کوین‌ها با سرعتی چند برابر بیت‌کوین ریزش داشته باشند.

بنابراین برای موفقیت در ترید کردن می‌توانید از نسبت عددی بین قیمت بیت‌کوین و آلت کوین‌ها برای ارزیابی رابطه آنها استفاده کنید. مثلاً اتر و لایت کوین دو آلت کوینی هستند که قیمت آنها دنباله روی بیت‌کوین است و در آخرین سیکل صعودی بیت‌کوین شاهد افزایش قیمت هر دو بودیم.

ممکن است تغییر قیمت کوین‌های دیگر هم به بیت‌کوین وابسته باشد اما به دلیل سابقه وقوع رویدادهایی مثل پامپ و دامپ، ممکن است رابطه آنها پیچیده‌تر باشد.

معمولاً پس از رسیدن بیت‌کوین به قله‌های جدید، اتریوم، لایت کوین و سایر آلت کوین‌ها ریزش می‌کنند. گاهی اوقات سرمایه گذاران به دلیل ترس از دست دادن به سمت بیت‌کوین برمی‌گردند و به امید سود بردن از صعود شدید، آلت کوین‌ها را با بیت‌کوین جایگزین می‌کنند. مشکل این روش نوسان شدید بیت‌کوین است و اینکه معمولاً جهش قیمتی که در اثر FOMO ایجاد شود، پایان خوبی ندارد.

نکات پایانی

آشنایی با فازهای سیکل بازار و نحوه تشخیص آنها اهمیت زیادی دارد. بهترین زمان خرید، فاز انباشت است چون ریزش قیمت‌ها متوقف شده و هنوز سرمایه گذاران دچار ترس هستند. در فاز صعودی، سرمایه داران حرفه‌ای صبر می‌کنند تا تریدرهای هیجان زده باعث افزایش مجدد قیمت‌ها شوند. در فاز توزیع که نشان دهنده پایان دوره صعود است، تریدرهای حرفه‌ای فروش را شروع می‌کنند.

با داشتن اطلاعات لازم درباره مراحل مختلف سیکل بازار کریپتو می‌توانید از این مراحل به نفع خودتان استفاده کنید و معاملات موفق‌تری داشته باشید.