مدیریت داراییها به روش سنتی فرایند بسیار سخت و پرزحمتی است. معمولاً این فرایند شامل واسطههای مختلفی است از جمله قانونگذاران و نهادهای دولتی مختلف.
به طور کلی خرید و مدیریت داراییهایی مثل سهام، اوراق قرضه، املاک یا حتی زمین بسیار پرهزینه و زمانبر است در نتیجه اکثر جمعیت جهان به چنین داراییهایی دسترسی ندارند.
مهمتر اینکه، معمولاً مدیریت داراییهای سنتی شامل توافقنامههای حقوقی پیچیده و کاغذبازیهای زیادی است که باعث شده پیگیری و انتقال مالکیت آنها کار سختی باشد. این سیستم بسیار کند و پرهزینه است و معمولاً شفافیت لازم را برای پیشگیری از جرم و کلاهبرداری و سایر انواع تخلف ندارد.
گرچه توکنیزه سازی بدون مشکل و موانع قانونی نیست اما یک روش جدید برای مدیریت دارایی فراهم میکند - و یک بازآفرینی و تحول از آنچه در دنیای اقتصاد و تکنولوژی ممکن است. در ادامه مطلب به بررسی این ایده جدید میپردازیم.
توکن چیست؟
به گفته جوزف لوبین همبنیانگذار اتریوم و بنیانگذار شرکت ConsenSys به زبان ساده "توکن یک بازنمایی از چیزی دیگر است و معمولاً میتواند اشکال مختلفی داشته باشد. توکن میتواند به صورت یک تکه کاغذ باشد. میتواند یک ایده باشد. در مجموع توکن نمادی است که نشان دهنده چیز دیگریست. مثلاً گواهینامه رانندگی شما توکنی است که در یک دفتر کل اندیس گذاری شده و نشان میدهد که چه افرادی مجاز به رانندگی هستند."
توکنهای مبتنی بر بلاکچین به نوعی حکم یک رسید دیجیتال برای یک دارایی را دارند. اما بر خلاف رسیدهای قدیمی، این توکنها به صورت تغییر ناپذیر روی یک بلاکچین قابل بررسی ثبت میشوند.
آیا میدانستید؟
تکنولوژی بلاکچین و توکنها ریشه در ارزهای دیجیتالی مثل بیتکوین دارند.
در سال 2009 بیتکوین یک سیستم نظیر به نظیر برای انتقال وجه از طریق اینترنت فراهم کرد. بلاکچین بیتکوین امکان اجرای تراکنشها را به روش غیرمتمرکز، بی نیاز به اعتماد و تغییر ناپذیر فراهم میکند - همگی بدون پیشگیری از امکان خرج کردن مجدد که مانع از کپی کردن و تکثیر دیجیتال تراکنشها به صورت غیرقانونی میشود.
این ابتکار و نوآوری باعث شد که کارآفرینان کاربردهای جدیدی برای تکنولوژی بنیادی بیتکوین پیدا کنند. در سال 2015 اتریوم یک بلاکچین قابل برنامه ریزی را به دنیای فینتک معرفی کرد - پیشرفتی که به لطف تکنولوژی قرارداد هوشمند اتریوم میسر شد.
اتریوم هم همان تکنولوژی که بیتکوین با آن ساخته شده را استفاده کرده و کاربردهای بیشتری از ذخیره ارزش و ارز دیجیتال برای آن ایجاد کرده است.
مدتی طول نکشید که هزاران توکن روی شبکه اتریوم ایجاد شد که هر کدام مزایا و ویژگیهای متفاوت خودشان را دارند. بر خلاف ارزهای دیجیتال، توکنها کاربردهای بالقوه مختلفی دارند - از جمله مدیریت املاک، سهام و قراردادها و همچنین قدرت بخشیدن به بازیها و اپلیکیشنهای غیرمتمرکز.
کاربرد توکنها
در مجموع، دو نوع توکن وجود دارد: توکنهای کاربردی و توکنهای سهام.
توکنهای کاربردی، داراییهای دیجیتالی هستند که مالکان آنها امکان دسترسی به خدمات یا محصولات تولید شده توسط یک شرکت را دارند. همانطور که از نام این توکنها مشخص است، چنین توکنهایی با هدف یک کاربرد خاص طراحی میشوند نه برای نگه داشتن یا معامله کردن. مثلاً یک توکن کاربردی میتواند امکان دسترسی به یک سرویس خاص مثل اجاره کردن قدرت پردازشی، شرط بندی روی بازیهای ورزشی یا ثبت یک رأی قانونی و معتبر را فراهم کند.
شرکت Brave Software سازنده مرورگر بریو که متمرکز بر حریم خصوصی است، توکن Basic Attention Token یا BAT را تولید کرده است. این توکن کاربردی، برای صنعت تبلیغات و کسب درآمد از توجه کاربران وب طراحی شده است.
در مقابل، توکنهای سهام داراییهای دیجیتالی هستند که به نوعی حکم یک سرمایه گذاری را دارند مثل سهام یک شرکت، حق رأی دادن درباره طرز کار یک شرکت، یک واحد ارزش یا ترکیبی از هر سه. این توکنها میتوانند نمایانگر بخشی از داراییهای واقعی هم باشند مثل طلا، خودروهای کلاسیک یا حق امتیاز یک آهنگ.
بنابراین، توکنهای اوراق بهادار باید طبق فریم ورکهای قانونی حاکم بر اوراق بهادار سنتی مثل سهام شرکتها طراحی شوند. در نتیجه، یک صنعت کامل شکل گرفته که به کارآفرینان توکنیزه سازی برای رعایت چنین قوانینی کمک میکند.
Securitize یک استارتاپ حوزه کریپتو است که توسط اکسچنج کوین بیس اداره میشود و از جمله شرکتهایی است که در زمینه صدور و مدیریت سهام دیجیتال تخصص دارد با این هدف که به صادر کنندگان توکنها برای رعایت قوانین کمک کند.
به غیر از توکنهای کاربردی و اوراق بهادار، توکنهای تعویض ناپذیر خاصی به نام NFT هم وجود دارند. این توکنها نماینده آیتمهای قابل جمع آوری دیجیتال منحصربفرد هستند مثل گربههای کریپتوکیتیز که در اواخر سال 2017 باعث ایجاد انسداد در شبکه اتریوم شدند.
توکنیزه کردن یا توکنیزه نکردن ...
هدف و وعده توکنیزه سازی، دموکراتیزه کردن دسترسی به داراییهای دیجیتال و همچنین قابلیت آن برای ایجاد مسئولیت پذیری، امنیت و اثبات منشأ چنین داراییهایی است.
پل اسنو، بنیانگذار و مدیرعامل شرکت Factom میگوید "ایجاد توکنهایی که نماینده داراییهای دنیای واقعی باشند و بتوان آنها را معامله کرد و مسئولیت پذیری ایجاد کنند، بسیار مفید است."
افراد باور دارند که مالک سهام هستند اما اینطور نیست بلکه سهمی که میخریم در اصل رسیدی برای یک سهام است و این یعنی ما باید به شرکتهای صادر کننده این سهمها اعتماد کنیم.
یک سیستم مبتنی بر بلاکچین نیاز به اعتماد به واسطهها را از بین میبرد. اما چنین سیستمی سطح حسابداری بهتری فراهم میکند که این ویژگی برای کسب و کارهایی که با کلاهبرداری و جرم سروکار دارند، مهم است.
در مقابل، اسنو هشدار میدهد که لزوماً توکنیزه سازی آنطور که عده زیادی تصور میکنند آسان نیست. ممکن است قوانین حاکم بر بلاکچینها پیچیده باشند و این شبکهها هم میتوانند بروکراسی خاص خودشان را داشته باشند.
مهمتر اینکه، قانونگذاران سطح جهان و به خصوص آمریکا حالا توجه ویژهای به صنعت بلاکچین دارند و به دقت شیوه خرید، فروش و توزیع توکنها را تحت نظارت گرفتهاند.
و قوانین حاکم بر فروش، توزیع و مدیریت داراییهای توکنیزه شده در هر کشوری تفاوت دارند و استارتاپهای حوزه کریپتو که سعی دارند سیستمهایی بی مرز و جهانی ایجاد کنند حالا باید با اقدامات قانونی و نظارتی قلمرویی که در آن فعالیت دارند، دست و پنجه نرم کنند.
این مسئله هم حالا تبدیل به یک فرایند پرهزینه و پرزحمت شده است به خصوص در آمریکا و حالا خیلی از شرکتهای توکن محور سعی دارند شرکتهای خودشان را به خارج از مرز منتقل کنند که قوانین آزادتری بر آنها حاکم است.
در هر صورت، قانونگذاران آمریکایی اخیراً روی خوشی به داراییهای توکنیزه شده نشان دادهاند و کارآفرینان حوزه بلاکچین هم کاربردهای مبتکرانهای برای توکنیزه سازی ابداع میکنند همچنین راهکارهایی جهت ارتقای مقیاس پذیری شبکههای مربوطه.
آینده
توکنیزه سازی وعده دنیایی را میدهد که در آن تقریباً هر دارایی یا خدماتی را میتوان روی بلاکچین بازنمایی کرده و ذخیره کرد. امکانات توکنیزه سازی بی پایان هستند اما مثل اولین روزهای اینترنت، ما تازه شروع به درک ایدههای مناسب با این فناوری کردهایم.
توکنیزه سازی هنوز در ابتدای راه است اما حرکت به سمت دنیایی توکنیزه شده میتواند طرز فکر ما را نسبت به هر چیزی که ارزش حقیقی دارد، تغییر دهد.