یکی از ابزارهای مهمی که تریدرها باید با آن آشنا باشند، اوردر بوک یا همان دفتر ثبت سفارشات است. در این مطلب به شما می‌گوییم که اوردر بوک چیست و چه ویژگی‌ها و کاربردهایی دارد. با استفاده از این اطلاعات، می‌توانید برای معاملاتتان تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرید.

نکات کلیدی:

• اوردر بوک‌ها داده‌ها و اطلاعات ارزشمندی را درباره وضعیت عرضه و تقاضا در بازار فراهم می‌کنند.
• عمق بازار، ابزاری برای ارزیابی نقدینگی است که از آن برای تشخیص سطوح مقاومت/پشتیبانی، جو احساسی بازار و اجرای معاملات خودکار استفاده می‌شود.
• آشنایی با ریسک‌های بالقوه مرتبط با ویژگی‌های اوردر بوک مثل دارک پول یا بازارهایی با نقدینگی کم برای تصمیم گیری آگاهانه حین اجرای معاملات لازم است.

اوردر بوک چیست؟

اوردر بوک یک ابزار معاملاتی مهم است که اطلاعات ارزشمندی را درباره سفارشات خرید و فروش، عمق بازار و سطح قیمت دارایی‌های مختلف فراهم می‌کند. با استفاده از اوردر بوک، تریدرها می‌توانند وضعیت عرضه و تقاضای بازار را در سطوح قیمت مختلف تشخیص داده و به یک درک کلی از نقدینگی بازار و تغییرات قیمت احتمالی دست پیدا کنند.

بازارگردان‌ها (Market maker) جایگاه مهمی در اوردر بوک دارند. آنها خلأ بین سفارشات خرید و فروش را پرکرده و نقدینگی بازار را حفظ می‌کنند. با تحلیل اوردر بوک، تریدرها می‌توانند نقدینگی ارز مورد نظر و میزان تمایل به خرید و فروش آن در بازار را ارزیابی کنند.

اجزای اوردر بوک

اوردر بوک متشکل از سفارشات خرید و فروش، قیمت و حجم آنها است که تقسیم به بخش‌های پیشنهاد و درخواست شده و در طی روز معاملاتی به صورت پیوسته به روزرسانی می‌شود. قسمت bid یا پیشنهاد نشان دهنده همه سفارشات خرید موجود است. سفارشات فروش هم در قسمت ask یا درخواست قابل مشاهده هستند. اندازه سفارش (Order Size) نشان دهنده میزان دارایی است که تریدر تمایل به خرید یا فروش آن با قیمتی مشخص دارد و اطلاعات مفیدی را درباره شرایط عرضه و تقاضا در بازار نشان می‌دهد.

سفارش‌های یک اوردر بوک بر اساس سطح قیمت سازماندهی می‌شوند که نشان دهنده سفارشات خرید و فروش به همراه میزان سهمی است که قرار است در هر سطح قیمت خاص فروخته یا خریداری شوند. تحلیل اندازه سفارش به تریدرها کمک می‌کند تا تصمیم گیری‌های آگاهانه‌تری داشته باشند و سطح علاقه و فعالیت سایر تریدرها را در سطوح قیمت مختلف تشخیص دهند.

نقش بازارگردان‌ها

بازارگردان‌ها که نقش مهمی در بازار دارند، با انجام فعالیت‌های زیر کمک زیادی به حفظ نقدینگی و سفارشات بازار می‌کنند:

• ثبت سفارش خرید و فروش در سطوح قیمت مختلف
• اطمینان از اجرای تراکنش‌ها به شکل روان و تأمین نقدینگی کافی برای سرمایه‌گذاران جهت معامله به موقع با قیمت مناسب
• تزریق نقدینگی به بازار
• افزایش اطمینان و ثبات
• سود بردن از اختلاف بین قیمت پیشنهادی-درخواستی
• اجرای معامله برای حساب‌های خودشان

بازارگردان‌ها از استراتژی‌های مختلف برای ثبت سفارش‌های خرید و فروش استفاده می‌کنند، از جمله:

• ثبت سفارش limit در اکسچنج‌هایی با نقدینگی کم
• ارسال سفارش market در بازارهایی با نقدینگی بیشتر
• اجرای سفارشات خرید و فروش در بازار
• استفاده از بازارگردانیِ دلتا-خنثی، معاملات پرفرکانس و گرید تریدینگ

فعالیت‌های بازارگردان‌ها در اکسچنج‌های کریپتو نقش مهمی در ایجاد نقدینگی و عمق بازار داشته و وجود خریدار و فروشنده را برای معاملات و ارتقای بهره وری بازار تضمین می‌دهند.

عمق بازار

عمق بازار، معیاری برای ارزیابی عرضه و تقاضای یک دارایی در سطوح قیمت مختلف است و اطلاعات مفیدی را درباره نقدینگی بازار و تغییرات بالقوه قیمت فراهم می‌کند. نمودار عمق بازار، وضعیت اوردر بوک را نشان داده و شرایط عرضه و تقاضا را برای سطوح قیمت مختلف مشخص می‌کند.

اسپرید یا اختلاف بین عرضه و تقاضا، نشان دهنده تفاوت بین بالاترین قیمت bid و کمترین قیمت ask است. بازاری که سطوح عمیقی از سفارشات خرید و فروش را در قیمت‌های مختلف دارد، یک بازار نقد محسوب می‌شود. این یعنی تریدرها می‌تواندن به سرعت و بدون ایجاد تأثیر چشمگیر بر قیمت‌ها، معامله انجام دهند.

عوامل تأثیرگذار بر عمق بازار

عوامل مختلف مثل حجم معاملات، اندازه سفارش و جو احساسی بازار می‌توانند بر عمق بازار تأثیرگذار باشند. حجم بالای سفارشات معمولاً نشان دهنده افزایش فعالیت در بازار و نقدینگی است که باعث می‌شود سفارشات بیشتری در سطوح قیمت مختلف ثبت شده و عمق بازار بیشتر شود.

اندازه سفارش در اوردر بوک می‌تواند تأثیر مستقیمی بر قدرت اثرگذاری سفارش بر قیمت‌ها داشته باشد. هر چقدر سفارش بزرگتر باشد، قابلیت آن برای تأثیرگذاری بر قیمت‌ها بیشتر می‌شود؛ چون نیاز به اجرای سفارش‌های بیشتری برای تکمیل آن وجود دارد. جو احساسی بازار هم می‌تواند تأثیر چشمگیری بر عمق بازار داشته باشد. خوشبینی سرمایه‌گذاران باعث افزایش عمق و بدبینی آنها باعث کاهش عمق می‌شود.

تحلیل نمودار عمق بازار

تحلیل نمودارهای عمق بازار به تریدرها کمک می‌کند تا دیوارهای خرید و فروش را شناسایی کرده، جو احساسی بازار را ارزیابی کرده و روند تغییر قیمت‌ها را پیش‌بینی کنند. دیوار خرید نشان دهنده تعداد زیادی سفارش خرید در یک سطح قیمت مشخص است و دیوار فروش زمانی مشاهده می‌شود که تعداد زیادی سفارش فروش در یک سطح قیمت خاص ثبت شده باشد.

درک ویژگی‌های کلیدی یک نمودار عمق بازار اهمیت زیادی دارد از جمله:

• سمت عرضه و تقاضا؛
• سطح و وسعت کلی سفارش‌های بازار؛
• تغییرات لحظه‌ای؛
• نمایش سفارش‌های خرید و فروش که بر اساس سطح قیمت سازماندهی شده‌اند.

تریدرها می‌توانند با تحلیل نمودارهای عمق بازار، سیگنال‌های معاملاتی را شناسایی کنند.

خواندن و تفسیر اوردر بوک

بررسی اوردر بوک به تریدرها کمک می‌کند تا با تشخیص سطوح قیمت کلیدی، فشار خرید و فروش را ارزیابی کرده و وضعیت کلی بازار را درک کنند. یکی از روش‌های شناسایی سطوح کلیدی قیمت در اوردر بوک، بررسی سطوح مقاومت و پشتیبانی است که در آنها فعالیت‌های خرید و فروش زیاد است و نوسان بالقوه را نشان می‌دهد.

برای ارزیابی فشار خرید و فروش در اوردر بوک، تریدرها می‌توانند علایم مختلف را تحت نظر بگیرند؛ از جمله:

• وجود تعداد زیادی سفارش خرید در سمت bid اوردر بوک
• سمت چپ اوردر بوک نشان دهنده فشار خرید است.
• سمت Ask اوردر بوک تعداد زیادی سفارش فروش را نشان می‌دهد.
• سمت راست اوردر بوک فشار فروش را نشان می‌دهد. این یعنی فروش زیاد شده و احتمال ریزش قیمت‌ها وجود دارد.

تشخیص سطوح قیمت

سطوح قیمت در اوردر بوک نشان دهنده نقاطی است که خریداران و فروشندگان مایل به معامله در آن سطوح هستند و اطلاعات مفیدی را درباره سطوح پشتیبانی و مقاومت نشان می‌دهند. سطوح پشتیبانی، سطوحی از قیمت هستند که در آن خریداران آماده خرید شده و باعث احیای قیمت‌ها می‌شوند. سطوح مقاومت، سطوحی هستند که در آن فروشنده‌ها آماده فروش شده و باعث معکوس شدن یا توقف روند قیمت می‌شوند.

تحلیل سطوح قیمت در اوردر بوک به تریدرها امکان می‌دهد که سطوح پشتیبانی و مقاومت را تشخیص داده و از آنها برای تصمیم گیری هوشمندانه‌تر جهت اجرای معامله استفاده کنند. حجم سفارشات در یک سطح قیمت خاص می‌تواند بر قدرت آن سطح به عنوان یک سطح پشتیبانی یا مقاومت تأثیرگذار باشد. بالا بودن حجم سفارشات نشان دهنده فشار خرید یا فروش شدید در سطح قیمت مورد نظر است.

ارزیابی فشار خرید و فروش

ارزیابی تعادل بین سفارشات خرید و فروش به تریدرها برای تحلیل جو احساسی بازار و شناسایی فرصت‌های معامله کمک می‌کند. تحلیل حجم تجمعی سفارشات خرید و فروش در سطوح قیمت مختلف، به تریدرها امکان می‌دهد که میزان علاقه و تقاضا را در بازار ارزیابی کنند. تریدرها می‌توانند با ارزیابی روند بازار، تصمیمات آگاهانه‌تری برای معاملاتشان بگیرند.

اگر فشار خرید نسبت به فشار فروش بیشتر باشد، این یعنی تقاضای زیادی برای دارایی مورد نظر وجود دارد که می‌تواند باعث افزایش قیمت‌ها شود. در مقابل، اگر فشار فروش بیشتر از فشار خرید باشد، این یعنی عرضه زیاد شده و ممکن است این افزایش عرضه باعث ریزش قیمت شود. تریدرها می‌توانند با تحلیل توزیع سفارش‌های خرید و فروش در اوردر بوک، اطلاعات خوبی راجع به جو احساسی بازار کسب کنند.

انواع سفارش‌های و تأثیر آنها بر اوردر بوک

انواع سفارش‌ها مثل سفارش‌های بازار و محدود می‌توانند تأثیرات متفاوتی بر اوردر بوک داشته باشند و نقدینگی و عمق بازار را تحت الشعاع قرار دهند. سفارش‌های بازار، بلافاصله با بهترین قیمت ممکن اجرا شده و سفارش‌های موجود در اوردر بوک را مصرف می‌کنند؛ در نتیجه، می‌توانند بر عمق بازار تأثیرگذار باشند. سفارشات محدود در یک سطح قیمت خاص ثبت شده و فقط وقتی که قیمت به سطح تعیین شده برسد اجرا می‌شوند. این سفارش‌ها می‌توانند نقدینگی و عمق بازار را دستخوش تغییر کنند.

درک تأثیر انواع سفارش بر اوردر بوک به تریدرها برای فعالیت آگاهانه‌تر در بازار و تصمیم گیری هوشمندانه کمک می‌کند.

سفارش بازار

سفارش‌های بازار به صورت فوری با بهترین نرخ موجود اجرا می‌شوند. این سفارش‌ها باعث مصرف تعدادی از سفارش‌های اوردر بوک شده و می‌توانند عمق بازار را تحت تأثیر قرار دهند. وقتی یک سفارش بازار ثبت می‌شود، چنین سفارشی با بهترین قیمت سفارش‌های Limit موجود در اوردر بوک اجرا می‌شود و می‌تواند بر قیمت بازار تأثیرگذار باشد.

یک سفارش بازار بزرگ می‌تواند تأثیر چشمگیری بر عمق بازار داشته باشد. چنین سفارشی نقدینگی موجود در اوردر بوک را مصرف کرده و باعث حرکت نمودار قیمت در جهت سفارش می‌شود. این وضعیت می‌تواند عمق بازار را به شکل موقت کاهش دهد؛ چون اوردر بوک با سطح قیمت جدید تطبیق پیدا می‌کند. بنابراین تریدرها باید از تأثیرات بالقوه سفارش‌های بازار خودشان آگاه باشند.

سفارش محدود

سفارشات محدود از جمله سفارش محدود فروش در یک سطح قیمت مشخص ثبت شده و تنها زمانی که قیمت بازار به آن سطح برسد، اجرا می‌شوند. چنین سفارش‌هایی می‌توانند بر عمق بازار تأثیرگذار باشند.

سفارش‌های محدود با ایجاد فرصت‌های معاملاتی بالقوه و روان‌تر کردن فرایند معامله، نقدینگی را در بازار افزایش می‌دهند. درک تأثیر سفارشات محدود بر عمق بازار و اوردر بوک، به تریدرها برای انتخاب و اجرای استراتژی‌های معاملاتی بهتر کمک می‌کند.

کاربردهای بالقوه داده‌های اوردر بوک در تریدینگ

تریدرها می‌توانند از داده‌های اوردر بوک برای شناسایی سطوح پشتیبانی و مقاومت، ارزیابی جو احساسی بازار و اتوماسیون معاملات استفاده کنند. می‌توان با تحلیل داده‌های گذشته اوردر بوک، الگو و روند کلی بازار را تشخیص داد و بر این اساس، الگوریتم‌های خودکاری طراحی کرد که برای اجرای معاملات در آینده مفید هستند.

بعلاوه، می‌توان از داده‌های اوردر بوک برای آموزش دادن و اعتبارسنجی مدل‌های یادگیری ماشینی مثل شبکه‌های عصبی LSTM استفاده کرد تا با استفاده از اطلاعات اوردر بوک، اجرای معاملات را به شکل آگاهانه و خودکار انجام دهند.

شناسایی سطوح مقاومت و پشتیبانی

می‌توان با تحلیل تجمع سفارش‌های خرید و فروش در اوردر بوک، سطوح مقاومت و پشتیبانی را تشخیص داد که به تریدرها برای شناسایی نقاط ورود و خروج از معامله کمک می‌کنند. تحلیل حجم و سطوح قیمت اوردر بوک به شناسایی تغییرات بالقوه قیمت و تصمیم گیری آگاهانه‌تر کمک می‌کند.

همچنین، آشنایی با الگوی کلی تغییرات حجم و استفاده از لایه‌های عمیق‌تر اوردر بوک، برای پیش‌بینی سطوح مقاومت و پشتیبانی مفید است.

اتوماسیون استراتژی‌های معاملاتی

می‌توان از داده‌های اوردر بوک در استراتژی‌های خودکار استفاده کرد که برای بهره برداری حداکثری از فرصت‌های بالقوه مفید هستند. تریدرها می‌توانند با نظارت بر اوردر بوک، با جو احساسی و سطوح نقدینگی بازار آشنا شده و آگاهانه‌تر برای تریدینگ تصمیم بگیرند.

می‌توان سیستم‌های خودکاری را طراحی کرد که معاملات را بر اساس استراتژی‌های از پیش تعیین شده اجرا می‌کنند. به این ترتیب، تریدرها می‌توانند با سرعت بالا به شرایط بازار واکنش نشان داده و در اسرع وقت از فرصت‌های سودآور استفاده کنند.

محدودیت‌ها و ملاحظات مربوط به اوردر بوک

اوردر بوک ابزار ارزشمندی برای تریدرها است اما نباید محدودیت‌های آن را فراموش کرد؛ از جمله حضور دارک پول‌ها و تأثیر بازارهایی با نقدینگی کم. دارک پول‌ها و سفارش‌های مخفی می‌توانند قابلیت اعتماد اوردر بوک را کاهش دهند چون معاملات بزرگ را از چشم عموم مخفی کرده و مانع از تشخیص درست مسیر حرکت قیمت می‌شوند.

در بازارهایی با نقدینگی کم، ممکن است اوردر بوک جو احساسی بازار را به خوبی به تصویر نکشد و تریدرها باید برای اجرای معامله بر اساس داده‌های اوردر بوک احتیاط کنند. درک محدودیت‌ها و ملاحظات اوردر بوک، به تریدرها برای تصمیم گیری آگاهانه‌تر و به حداقل رساندن ریسک‌های بالقوه کمک می‌کند.

دارک پول و سفارش‌های مخفی

دارک پول‌ها اکسچنج‌هایی خصوصی هستند که سرمایه‌گذاران سازمانی می‌توانند در آنها به شکل مخفیانه معامله انجام دهند. چنین معاملاتی، شفافیت فعالیت‌های معاملاتی را کاهش داده و دقت اوردر بوک را تحت تأثیر قرار می‌دهند. سفارش‌های مخفی هم که در داده‌های بازار یا اوردر بوک ظاهر نمی‌شوند، حریم خصوصی تریدرها را حفاظت می‌کنند اما می‌توانند فرایند پیش‌بینی قیمت را تحت الشعاع قرار دهند.

دارک پول و سفارش‌های مخفی هر دو می‌توانند آمار عرضه و تقاضا را در اوردر بوک مخفی کنند. بنابراین، لازم است که تریدرها مراقب تأثیر بالقوه چنین سفارش‌هایی بر وضعیت بازار و صحت اطلاعات به دست آمده باشند.

بازارهایی با نقدینگی کم

بازارهایی با نقدینگی کم برای تریدرها چالش آفرین هستند چون:

• ممکن است اوردر بوک وضعیت عرضه و تقاضای یک دارایی را به شکل دقیق نشان ندهد؛ چون در این حالت فعالیت معاملاتی در بازار و تعداد خریدار و فروشنده کم است.
• امکان ایجاد اسپرید زیاد
• امکان ایجاد نوسان قیمت شدید
• سختی اجرای معاملات

هنگام فعالیت در بازارهایی با نقدینگی کم، تریدرها باید مراقب ریسک‌های احتمالی بوده و سفارشات مبتنی بر اوردر بوک را با احتیاط بیشتری اجرا کنند؛ چون محدودیت نقدینگی و عمق بازار می‌تواند دقت اطلاعات را کاهش داده و بازار را غیر قابل پیش‌بینی کند.

خلاصه

آشنایی با اوردر بوک جزء مهارت‌های الزامی برای تریدرها محسوب می‌شود. اوردر بوک اطلاعات ارزشمندی راجع به عمق بازار، نقدینگی و تغییرات بالقوه قیمت فراهم کرده و به تریدرها امکان می‌دهد که آگاهانه‌تر تصمیم بگیرند. تریدرها می‌توانند با درک اجزای مختلف اوردر بوک، نقش بازارگردان‌ها و تأثیر انواع سفارش‌ها، از فرصت‌های موجود در بازار بهره برداری کرده و با قدرت بیشتری با چالش‌های بازار روبرو شوند. در عین حال، هنگام اجرای معامله بر اساس این داده‌ها، در نظر داشتن محدودیت‌های اوردر بوک مثل دارک پول و مشکلات ناشی از نقدینگی کم در بازار لازم است.