اگر تازه وارد فعالیت در حوزه بیتکوین، اتریوم یا لایت کوین شدید و به دنبال راهی برای نگه داشتن کوینهای خودتان هستید، تنها چیزی که برای مدیریت آدرس خودتان نیاز دارید که کوینهای شما در آن ذخیره میشود یک والت است. اصطلاحات والت و آدرس بیتکوین گاهی اوقات گیج کننده میشوند و معمولاً افراد مبتدی تصور میکنند که هر دوی آنها یک مورد هستند. اما والت و آدرس دو آیتم کاملاً متفاوت هستند.
والت یا کیف پول نرمافزاری است که از آن برای مدیریت آدرس استفاده میشود و راه آسانی جهت ذخیره، نگه داشتن و کنترل کردن چندین آدرس در اختیار شما قرار میدهد. آدرس یک کلید منحصربفرد یا یک شناسه است که بیتکوینهای شما در آنجا نگهداری میشود. از آنجایی که بسیاری از کاربران این دو را با هم اشتباه میگیرند، ما تصمیم گرفتیم در این پست در رابطه با این دو مفهوم توضیح بدهیم. سعی میکنیم این توضیحات را به زبان ساده و بدون پرداختن به مفاهیم فنی ارائه کنیم. ما از بیتکوین برای مثال استفاده میکنیم اما مفاهیم ذکر شده برای لایت کوین، دش، مونرو و تقریباً هر ارز دیجیتالی صدق میکند.
آدرس بیتکوین
آدرس بیتکوین که گاهی به آن فقط آدرس هم گفته میشود، ترکیبی از کاراکترهای عددی و حرفی است که معمولاً با عدد 1 یا 3 شروع میشود.
مثال:
1GBXjHxe74s7HPR97PvdxPYdghsphcLAFR
3GUHMnx47raxdKGyAvgQGHUYH8h1xhFA2L
این آدرس نمایانگر یک جفت کلید غیرمتقارن است و میتواند مقصد یک تراکنش بیتکوینی باشد. هر آدرس (کلید عمومی) یک کلید خصوصی مخصوص دارد که از آن برای انتقال بیتکوین از آن آدرس (آدرس یا کلید عمومی) استفاده میشود.
آدرس بیتکوین (کلید عمومی) و کلید خصوصی
این آدرسهای بیتکوین (کلید عمومی) شبیه شماره حساب بانکی یا آدرس ایمیل شما هستند. شما برای دریافت ایمیل یا وجه از دیگران آدرس یا شماره حساب بانکی خودتان را در اختیار آنها قرار میدهید. به همین صورت میتوانید آدرس بیتکوین (آدرس عمومی) خودتان را برای دریافت بیتکوین در اختیار دیگران قرار دهید.
اما برای ارسال بیتکوین از یک آدرس خاص به کلید خصوصی نیاز دارید که محرمانه است و نباید آن را در اختیار کسی قرار داد. این کلیدهای خصوصی شبیه پسورد حساب بانکی یا ایمیل شما هستند. بدون پسورد نمیتوانید به ایمیل یا حساب بانکی خودتان دسترسی داشته باشید و بدونی دسترسی نمیتوانید از طریق شناسه ایمیل خودتان برای کسی پیام ارسال کنید یا از حساب بانکی خودتان برای دیگران وجه واریز کنید. کلید خصوصی هم مثل همین پسورد است که از آن برای امضای تراکنشها و اثبات مالکیت آدرس بیتکوین مربوط به آنها استفاده میشود.
میتوانید آدرس بیتکوین خودتان را منتشر کنید و همه میتوانند به این آدرس بیتکوین واریز کنند. اما همانطور که گفته شد برای ارسال بیتکوین از این آدرس نیاز به کلید خصوصی آن دارید. فقط با استفاده از کلید خصوصی درست و معتبر میتوانید یک امضای معتبر بسازید. به همین دلیل به آن کلید خصوصی گفته میشود. این کلید را برای خودتان حفظ کنید و به یاد داشته باشید هر کسی که به آن دسترسی داشته باشد میتواند به ارزهای دیجیتال موجود در آن آدرس عمومی هم دسترسی پیدا کند. درست همانطور که هر کس پسورد حساب بانکی شما را داشته باشد میتواند به آن دسترسی پیدا کند و موجودی شما را برداشت کند یا با داشتن رمز ایمیل شما میتواند از ایمیل شما برای دیگران پیام ارسال کند.
ایجاد آدرس بیتکوین
برخلاف شماره حساب بانکی یا آدرس ایمیل میتوانید هر تعداد آدرس بیتکوین که خواستید ایجاد کنید و ایجاد این آدرسها هیچ هزینهای در بر ندارد. در مقاله سفید بیتکوین هم توصیه شده که برای هر تراکنش بیتکوین یک آدرس جدید ایجاد کنید. اما چطور میتوان آدرس ایجاد کرد و چطور میتوان کلید خصوصی این آدرسها را استفاده کرد؟ اینجاست که والت بیتکوین وارد عمل میشود که با استفاده از آن میتوانید چندین کلید خصوصی و عمومی مختلف را مدیریت کنید.
والت بیتکوین چیست؟
والت بیتکوین اپلیکیشنی است که حاوی مجموعهای از کلیدهای عمومی (آدرس بیتکوین) و خصوصی است. همانطور که قبلاً توضیح دادیم آدرس عمومی کلیدی است که برای دریافت بیتکوین به آن نیاز دارید و آدرس خصوصی دادههایی است که برای خرج کردن بیتکوینهای مربوط به آن آدرس عمومی به آن نیاز دارید. اما آیا از والت فقط برای جمع کردن آدرسها استفاده میشود یا میتوان از آن جهت اجرای تراکنش هم استفاده کرد؟ واقعیت این است که والت بیتکوین روش بسیار آسانی برای مدیریت چندین کلید در اختیار شما قرار میدهد و میتوان از آن برای اجرای تراکنش هم استفاده کرد.
والت بیتکوین شبیه یک نرمافزار ایمیل است که در آن میتوانید اکانتهای ایمیلی مختلف را مدیریت کنید و میتوانید با استفاده از آن از اکانتهای مختلفی که متعلق به خود شماست ایمیل ارسال کنید.
هر زمان که قصد ارسال بیتکوین از والت خودتان را داشته باشید، والت شما ابتدا با شبکه ارتباط برقرار میکند. سپس لیست آدرسهای والت که حاوی موجودی باشد را بررسی و آنها را ترکیب میکند. بعد از آن با استفاده از کلیدهای خصوصی مربوط به آنها امضا ایجاد میکند و تراکنش را در شبکه منتشر میکند.
توجه: کوینهای شما در اصل در والت نگهداری نمیشوند بلکه روی بلاکچین هستند. درست همانطور که ایمیلها روی سرور ایمیل ذخیره میشوند و روی کامپیوتر خود کاربر ذخیره نمیشوند. همچنین طرز کار تراکنشهای بیتکوین شباهت زیادی به ایمیل دارد. پس از اجرای تراکنش مبلغ موردنظر ارسال شده و نمیتوان آن را برگرداند. در واقع این تراکنشها یک مسیر یک طرفه دارند. تنها در صورتیکه دریافت کننده تمایل داشته باشد خود او میتواند این مبلغ را به شما برگرداند. همین شرایط برای خود شما هم صدق میکند. پس از دریافت بیتکوین در آدرس خودتان تنها خود شما که کلیدهای خصوصی را در اختیار دارید میتوانید از این بیتکوینها استفاده کنید.
انواع والت بیتکوین
فرمت والت بیتکوین معمولاً یک فایل غیرقابل خواندن متنی یا فایلی با پسوند .dat (فایل دیتا) است. فرمت این فایل برای هر کلاینت والتی متفاوت است و بیشتر والتها معمولاً امکانات مشابهی مثل رمزنگاری والت، پشتیبان گیری و برچسب گذاری آدرس دارند.
لزوماً همه والتهای ارز دیجیتال حاوری کلید خصوصی نیستند. مثلاً برخی از آنها فقط برای مشاهده هستند که میتوان از آنها جهت مشاهده موجودی و تایید تراکنشها استفاده کرد. این والتها حاوی کلید خصوصی نیستند؛ در نتیجه با استفاده از آنها نمیتوانید تراکنش امضاء کنید. همچنین برخی والتهای اکسچینج و والتهای آنلاین به صورتی هستند که در آن شما کنترلی بر کلیدهای خصوصی ندارید بلکه کسی که آن را مدیریت میکند این کلیدها را در اختیار دارد.
والتها انواع مختلفی دارند از جمله والت آنلاین، والت سختافزاری، والت دسکتاپ، والت موبایلی و غیره. همچنین اپلیکیشنهای والت اپن سورس و کلوزسورس مختلفی در اینترنت موجود هستند. در هر صورت این شعار مهم را به خاطر داشته باشید که Not your keys, not your Bitcoins؛ اگر کلید یک آدرس را ندارید، پس بیتکوینهای ذخیره شده در آن آدرس هم متعلق به شما نیست.
همیشه از والتی استفاده کنید که کنترل کلیدهای خصوصی آن را در اختیار داشته باشیم. همچنین هر کسی که مقدار قابل توجهی ارز دیجیتال دارد، باید از والت سختافزاری مثل Ledger استفاده کند که امنیت بیشتری دارد.