آشنایی با کوینهای قابل ماین و غیرقابل ماین
یکی از ویژگیهای خاص و انقلابی ارزهای دیجیتال، روش ایجاد و اجرای تراکنشها است. ایده اصلی که باعث تفکیک ارزهای دیجیتال از ارزهای سنتی میشود، تمرکززدایی است. هیچ موجودیت مرکزی قادر به کنترل کردن این سیستم نیست. کوینها از طریق فرایندی به اسم ماینینگ تولید میشوند و همه تراکنشها توسط ماینرها در سراسر جهان اعتبارسنجی میشوند. این سیستم کاملاً غیرمتمرکز است اما ارزهای دیجیتال غیرقابل ماین شدن که بیشتر هم هستند چطور؟
اگر به سایت CoinMarketCap مراجعه کنید متوجه میشوید که از 10 ارز دیجیتال برتر این سایت 5 مورد قابل ماین کردن نیستند. همچنین یک گزینه برای فیلتر کردن ارزهای غیرقابل ماین وجود دارد. اگر نگاهی به این صفحه داشته باشید متوجه میشوید که بیشتر از 50 درصد کوینهای لیست شده در CoinMarketCap غیرقابل ماین هستند. اما چرا برخی کوینها قابل ماین هستند و برخی خیر. تفاوت این کوینها و مزایا و معایب هر کدام چیست؟ وقتی کوینی غیرقابل ماین کردن باشد چطور تولید میشود و وقتی ماینری در چنین سیستمی وجود نداشته باشد تراکنشها به چه صورت تایید میشوند؟ قصد داریم در این مطلب همه چیز را درباره این کوینها بررسی کرده و توضیح دهیم.
قبل از شروع این بحث به این نکته میپردازیم که ماینینگ چیست و چه کاری برای ارزهای دیجیتال انجام میدهد.
ماینینگ
ماینینگ فرایندی است که در آن یک فرد یا گروهی از ماینرها از کامپیوترهای قدرتمندی استفاده میکنند که با یکدیگر برای حل مسائل محاسباتی پیچیده رقابت میکنند. این عبارت پیچیده محاسباتی "اثبات کار" است که ماینرها برای حفظ امنیت و تمرکززدایی شبکه بلاکچین انجام میدهند و در واقع یک فرایند مستمر برای رمزنگاری امنیتی است که دو هدف در شبکه ارزهای دیجیتال دارد. 1. اعتبارسنجی تراکنشها در شبکه بلاکچین و 2. ایجاد کوینهای جدید که ماینر برای اعتبارسنجی موفقیت آمیز بلاکهای تراکنشی جدید آنها را دریافت میکند. از آنجایی که کامپیوترهای زیادی در ماینینگ فعالیت دارند، این شبکه غیرمتمرکزتر شده و حمله به آن بشدت سخت تر میشود.
همه کوینهای قابل ماین از مدل اثبات کار استفاده میکنند و بیتکوین در این صنعت پیشگام است. حدوداً هزاران کوین قابل ماین در فضای ارزهای دیجیتال وجود دارد. بیتکوین، اتریوم، بیتکوین کش، لایت کوین، مونرو، دش، اتریوم کلاسیک، زی کش، دوژ کوین و ریون کوین از جمله کوینهای قابل ماین محبوب هستند.
اما ریپل، EOS، استلار، تزوس، نئو، NEM، آنتولوژی، ویچین، ویوز، QTUM، LISK و NANO از جمله کوینهای غیرقابل ماین پرطرفدار هستند. در واقع این توکنها نیستند که غیرقابل ماین هستند بلکه کوینها هستند که غیرقابل ماین محسوب میشوند.
اما در دنیای ارزهای دیجیتال قابل ماین و غیرقابل ماین به چه معناست؟
کوینهای قابل ماین و غیرقابل ماین
همه ارزهای دیجیتال یا قابل ماین هستند و یا غیرقابل ماین. این موضوع بستگی به حوزه پلتفرم مورد نظر و تصمیم خالق آن کوین برای نحوه تولید آن دارد.
کوینهای قابل ماین
همانطور که از نام این کوینها مشخص است، این گروه شامل کوینهایی میشود که از طریق فرایندی به نام ماینینگ (استخراج) به دست میآیند. این کوینها توسط ماینرها تولید شده و در واقع به عنوان پاداش (پاداشِ بلاک) اعتبارسنجی موفقیت آمیز تراکنشها در شبکه و اضافه کردن آنها به یک بلاک جدید در بلاک چین به ماینرها اهدا میشود.
کوینهای غیرقابل ماین
باز هم همانطور که کاملاً مشخص است این کوینها غیرقابل ماین هستند. در مورد این کوینها کاربران با استفاده از قدرت پردازش کامپیوتر خودشان قادر به استخراج یا ایجاد کوینهای جدید نیستند. در واقع این کوینها از قبل در گردش هستند و کاربران فقط میتوانند این کوینها را با خرید از طریق اکسچینج یا ابزارهای دیگر به دست آورند. این کوینها یا قابل ایجاد نیستند و یا ایجاد میشوند اما بدون استفاده از تجهیزات ماینینگ؛ اما چنین کوینهایی از کجا میآیند؟
کوینهای غیرقابل ماین چطور تولید میشوند؟
همانطور که پیش از این اشاره شده دو نوع کوین غیرقابل ماین وجود دارد 1. کوینهایی که به صورت کامل برای عموم عرضه شده و امکان افزایش موجودی آنها وجود ندارد و 2. کوینهایی که موجودی آنها قابل رشد است اما دیگر قابل ماین کردن نیستند و به روشهای دیگر مثلاً از طریق گرو گذاشتن والت تولید میشوند. در ادامه هر دو حالت را بررسی میکنیم.
کوینهای غیرقابل ماین که حداکثر موجودی آنها از قبل تولید شده و دیگر نمیتوان کوین جدیدی تولید کرد:
اینها کوینهایی هستند که در آنها یک برنامه نویس در ابتدای پروژه کوینها را از قبل ماین میکند و سپس برای عموم مردم منتشر میکند. همه کوینها از قبل ماین شده و بیشتر از طریق ICO فروخته میشوند.
کوینهای غیرقابل ماین که هنوز موجودی آنها به حداکثر میزان قابل تولید نرسیده است:
این گروه شامل کوینهایی هستند که مثلاً از مدل اثبات سهام استفاده میکنند که در آن تولید کوینهای جدید تنها از طریق گرو گذاشتن والت یا مسترنودها ممکن است.
در مدل اثبات سهام هیچ کامپیوتر قدرتمندی دخیل نیست و در عوض کاربران باید کوین خریده و در والت خودشان نگه دارند. در چنین مدلی ماینرها تراکنشها را اعتبارسنجی نمیکنند و در عوض کاربرانی که در والت خودشان کوین داشته باشند در فرایند اعتبارسنجی تراکنشها دخیل خواهند بود. هر چه تعداد این کوینها بیشتر باشد و مدت زمان بیشتری آنها را در والت خودتان نگه داشته باشید احتمال اینکه بتوانید یک بلاک از تراکنشها را اعتبارسنجی کنید بیشتر میشود. کاربران در صورت اعتبارسنجی موفقیت آمیز تراکنشها پاداشهایی دریافت میکنند که در قالب کوینهایی که تازه ماین شده به آنها اهداء میشود.
اما لزوماً همه کوینهای غیرقابل ماین از اثبات سهام استفاده نمیکنند و لزوماً همه کوینهای اثبات سهامی به سهامداران خود کوین پاداش نمیدهند. کوینهایی مثل Neblio وجود دارند که قبل از این به سقف تولید رسیده اند و حالا اعضای شبکه فقط میتوانند کارمزد تراکنشها را به عنوان پاداش دریافت کنند. این کارمزدها به اندازه پاداش بلاکی که از ماینینگ دریافت میشود نیست اما هزینههای اعتبارسنجی در این روش بسیار کمتر از روش اثبات کار است.
تفاوتها و شباهتهای بین کوینهای قابل ماین و کوینهای غیرقابل ماین
هدف کوینهای قابل ماین و غیرقابل ماین اعتبارسنجی تراکنشها است. از آنجایی که ایده اصلی بیشتر ارزهای دیجیتال تمرکز زدایی بوده، تراکنشی که در شبکه رخ میدهد باید به نوعی توسط شخصی اعتبارسنجی شود. این اعتبارسنجی برای اطمینان از اینکه کوینها دوبار خرج نمیشوند ضروری است. در رابطه با اعتبارسنجی تراکنشها یا مدیریت تولید بلاک هر دو گروه ارزهای قابل ماین و غیرقابل ماین شباهتهایی دارند که آن هم بحث اتفاق نظر است. تنها روش رسیدن به این اتفاق نظر متفاوت است؛ کوینهای قابل ماین از الگوریتم اجماع نظر اثبات کار استفاده میکنند اما کوینهای غیرقابل ماین بیشتر از الگوریتم اثبات سهام استفاده میکنند.
اما همانطور که ذکر شد همه کوینهای غیرقابل ماین لزوماً اثبات سهامی نیستند. در حوزه ارزهای دیجیتال الگوریتمهای اجماع مختلفی وجود دارد. هر الگوریتم برای اعتبارسنجی تراکنشها و بلاکها از روش خاصی استفاده میکند. اثبات کار و اثبات سهام دو مورد از محبوب ترین الگوریتمها هستند. کوینهای غیرقابل ماین دیگری هم وجود دارند که از سایر الگوریتمهای اجماع استفاده میکنند از جمله اثبات سهام محول شده (DPoS)، تحمل خطای بیزانس (BFT)، گرافهای جهتدار غیرمدور (DAG) و غیره.
مزایا و معایب
کوینهای قابل ماین و غیرقابل ماین هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند.
کوینهای قابل ماین
- مزایا: کوینهایی که مبتنی بر الگوریتم اثبات کار هستند ایمن تر محسوب میشوند. همچنین این الگوریتم راه بهتری برای توزیع کوینها فراهم میکند البته به این شرط که ساختار پاداش بلاک آن کوین مناسب باشد و از قبل ماین نشده باشد.
- معایب: مهم ترین عیب ارزهای دیجیتال قابل ماین این است که ایمن سازی شبکه انرژی زیادی مصرف میکند و نیاز به تجهیزات ماینینگ تخصصی دارد.
کوینهای غیرقابل ماین
- مزایا: کوینهای غیرقابل ماین از نظر مصرف انرژی مقرون به صرفه تر هستند چون نیازی به صرف انرژی زیاد برای ایمن کردن شبکه ندارند. در نتیجه هزینه اعتبارسنجی تراکنشها در مقایسه با کوینهای اثبات کاری کمتر است.
- معایب: بسیاری از کوینهای غیرقابل ماین از قبل ماین شده اند. همچنین توزیع اولیه این کوینها معمولاً به خوبی صورت نمیگیرد و این امر منجر به متمرکز شدن آنها میشود.
اما ممکن است حالا بعد از درک تفاوت ارزهای قابل ماین و غیرقابل ماین این سوال برای شما ایجاد شود که کدامیک بهتر است؟
ارزهای دیجیتال قابل ماین و غیرقابل ماین
بسیاری از ارزهای دیجیتال از روش اثبات کار یا همان ماینینگ استفاده نمیکنند چون این روش انرژی زیادی مصرف میکند. در مقابل بیشتر کوینها از ماینینگ اثبات سهامی استفاده میکنند تا این اطمینان حاصل شود که کوینها به صورت یکنواخت تری توزیع میشود و شبکه غیرمتمرکز باقی میماند. اما کوینهای غیرقابل ماینی هم هستند که پتانسیلهای زیادی دارند. هر کدام از آنها ویژگیهای خاص و منحصربفرد خود را دارند و نکته ای که شما باید در نظر داشته باشید این است که ماینینگ فقط یک روش برای توزیع کوینها محسوب میشود. هر کوینی از یک روش متفاوت برای ایمن سازی شبکه و توزیع کوینها استفاده میکند که این موارد بستگی به اهداف آن ارز دیجیتال دارد.
کوینهای قابل ماین و غیر قابل ماین هر کدام گروههای خاصی از افراد را به خود جذب میکنند. تصمیم گیری برای مشارکت در این شبکهها بر عهده خود شما قرار دارد و دقت کنید که نباید صرفاً بر اساس قابل ماین بودن یا نبودن یک کوین درباره ارزشمند بودن آن تصمیم گیری کنید. در واقع قیمت کوین بیشتر به 2 عامل یعنی عرضه و تقاضا بستگی دارد. تنها تقاضا ارزشمند بودن را مشخص میکند و تقاضا بستگی زیادی به کاربرد و سودمندی یک کوین دارد. با این حال ارزهای دیجیتال قابل ماین و غیرقابل ماین هر کدام طرفداران خاص خود را دارند اما در نهایت فقط کوینهایی که کاربرد و ارزش واقعی داشته باشند باقی خواهند ماند.