نکات کلیدی

• دوره‌های نوسان شدید، فازهای خاصی از بازار هستند که در آنها قیمت دائماً بالا و پایین می‌شود. تشخیص چنین فازهایی به تریدرها برای تعیین زمان مناسب جهت فعالیت یا توقف فعالیت کمک می‌کند.
• اعمال فیلترهای دقیق بر اساس رویدادهای خبری، زمان‌های روز و قوانین شخصی، یک محدوده توقف معامله ایجاد می‌کند که تصمیم گیری احساسی را کاهش داده و سرمایه را حفظ می‌کند.
• صبر و منتظر ماندن مهارت مهم تریدرهای بانظم و سودآور است که آنها را از افرادی که بیش از حد معامله می‌کنند، جدا می‌کند.

در بازار پرسرعت و شبانه روزی کریپتو، این تصور غلط وجود دارد که فعالیت پیوسته معادل با سودآوری است. در این بازار فشار زیادی برای فعالیت پیوسته و رسیدن به هدفی پس از هدف بعدی وجود دارد. اما بسیاری از موفق‌ترین تریدرهای جهان، بر اساس اصولی محافظه کارانه عمل می‌کنند. همان طور که تریدر افسانه‌ای، جسی لیورمور زمانی گفته بود " پول با نشستن (صبر کردن) به دست می‌آید، نه با ترید کردن."

در این مقاله نگاهی داریم به استراتژی‌ها و فلسفه به کار رفته در رویکرد «عدم فعالیتِ گزینشی» و توضیح می‌دهیم که چرا گاهی اوقات بهترین تصمیم برای تریدرها، خودداری از ترید کردن است و اینکه گاهی اوقات منتظر ماندن می‌تواند یکی از قدرتمندترین ابزارها برای حفظ سرمایه و ارتقای عملکرد بلندمدت باشد.

آشنایی با دوره‌های پرنوسان

به ندرت می‌توان یک استراتژی معاملاتی پیدا کرد که در همه شرایط بازار موفق باشد؛ چون بازارهای مالی و کریپتو ایستا نیستند و دائماً شاهد تغییر شرایط و نوسان این بازارها هستیم. درک فازهای نوسان، اولین گام به سمت تشخیص زمان مناسب برای معامله است.

فاز نوسان چیست؟

نوسان معیاری است که مشخص می‌کند قیمت یک دارایی در یک بازه زمانی خاص چقدر تغییر می‌کند. معمولاً بازارها چندین فاز مختلف دارند از جمله دوره‌هایی با نوسان کم و دوره‌هایی با نوسان شدید. در دوره‌هایی با نوسان کم، شاهد ثبات و اطمینان در بازار هستیم و تغییرات قیمت، کوچکتر و قابل پیش‌بینی‌تر هستند. اما در بازار پرنوسان، ترس، عدم قطعیت و حرکات شدید و ناگهانی مشاهده می‌شوند.

پدیده‌ای به نام خوشه بندی نوسان که مستندات کاملی راجع به آن وجود دارد، نشان داده که معمولاً پس از دوره‌هایی با نوسان بالا، نوسان بیشتر ایجاد شده و پس از دوره‌های آرام هم دوره‌های آرام دیگری داریم.

چطور تغییر نوسان را تشخیص دهیم؟

تریدرها می‌توانند برای تشخیص فاز نوسان جاری و پیش‌بینی تغییرات از چندین اندیکاتور تکنیکال مختلف استفاده کنند. یکی از این ابزارها، بولینگر باندز است. زمانی که نوارهای بولینگر باند فشرده می‌شوند، نوسان کم شده و معمولاً پس از آن بریک اوت قیمت چشمگیری وجود دارد. باز شدن نوارها هم نشان دهنده نوسان شدید است.

اندیکاتور مفید بعدی، ابزاری به نام میانگین محدوده واقعی (ATR) است که میانگین قیمت یک دارایی را در گذر زمان نشان می‌دهد. افزایش ATR نشان دهنده شدت گرفتن نوسان است و کمتر شدن آن آرام‌تر شدن بازار را نشان می‌دهد. علاوه بر این، اندیس‌های نوسان کریپتو مثل DVOL می‌توانند معیاری برای پیش‌بینی نوسان آینده باشند مثل شاخص VIX در بازارهای سهام.

چه موقع دست از ترید کردن برداریم؟

نوسان شدید حکم یک شمشیر دو لبه را دارد. گرچه نوسان می‌تواند پتانسیل ایجاد سود چشمگیر را ایجاد کند، اما سطح ریسک را هم به شدت افزایش می‌دهد.

در دوره‌های نوسان شدید، سیگنال‌های تکنیکال کمتر قابل اطمینان بوده و پراکندگی بیشتری دارند – ریسک لیکوئید شدن ناگهانی هم افزایش پیدا می‌کند. برای یک تریدر حرفه‌ای، معمولاً چنین دوره‌هایی زمان کنار نشستن، حفظ سرمایه و انتظار برای قابل پیش‌بینی‌تر شدن بازار هستند.

اعمال فیلترهای خبری

اخبار یکی از مهم‌ترین عوامل نوسان ناگهانی در بازار کریپتو است. یادگیری فیلتر کردن واکنش به اخبار، مهارتی بسیار مهم برای حفظ سرمایه است.

اجتناب از هرج و مرج

رویدادهای مهم اقتصاد کلان مثل انتشار گزارش‌های CPI یا PPI می‌توانند عاملی برای نوسان شدید قیمت‌ها باشند. این نکته راجع به خبرهای مخصوص بازار کریپتو هم صدق می‌کند مثل انتشار اخبار مربوط به مقررات جدید، رخنه امنیتی در اکسچنج‌ها یا حتی فراگیر شدن برخی مطالب در شبکه‌های اجتماعی. معمولاً چنین رویدادهایی باعث واکنش احساسی شدید – مثل ترس از دست دادن و فروش شتاب زده – می‌شوند.

یکی از شعارهای مهم بازار این است که "شایعه بخر، خبر بفروش." در واقع استراتژی مد نظر این است که تا وقتی خبری به صورت عمومی منتشر شود، حرکت‌های اولیه انجام شده است. استراتژی تریدرهای باتجربه این است که اگر خبری باعث غیرقابل پیش‌بینی شدن بازار شود، معمولاً بهتر است صبر کرد تا هرج و مرج اولیه از بین رفته و بازار مسیری واضح و پایدارتر پیدا کند.

پیروی از قوانین مربوط به زمان

ماهیت شبانه روزی بازار کریپتو این تصور را ایجاد کرده که دائماً در این بازار فرصت وجود دارد. اما این بازار هم بر اساس ساعت‌های معاملاتی جهانی ریتم‌های متفاوتی پیدا می‌کند. تشخیص چنین الگوهایی به تریدرها کمک می‌کند تا محدوده‌های خودداری از معامله را پیدا کرده و انرژی خودشان را برای زمان مناسب حفظ کنند.

تشخیص ریتم بازار

گرچه بازار کریپتو هیچ وقت تعطیل نیست اما حجم معاملات و نقدینگی ثابت نیستند. همزمان با باز و بسته شدن مراکز مالی مهم جهان، سطح فعالیت هم در این بازار افزایش و کاهش پیدا می‌کند. به طور کلی، حجم معاملات در روزهای هفته بیشتر از آخر هفته‌ها است.

می‌توان هر روز را به سه بخش مهم تقسیم کرد یعنی: آسیا (توکیو)، اروپا (لندن) و آمریکا (نیویورک). معمولاً در زمان همپوشانی بازارهای آمریکا و اروپا (بین ساعت 1 تا 4 عصر به وقت UTC) بیشترین نقدینگی و حجم معاملات وجود دارد.

انتخاب بهترین ساعت‌های معاملاتی

معمولاً در این ساعت‌ها که نقدینگی زیادی دارند، شاهد محدودتر شدن اسپرد، کمتر شدن اسلیپیج و قابل اطمینان‌تر بودن پرایس اکشن هستیم. در مقابل، در بازه‌های زمانی با حجم معاملات کم مثل آخر شب یا آخر هفته‌ها، اسپرد بیشتر و ریسک دستکاری قیمت بالاتر است چون یک سفارش بزرگ راحت‌تر می‌تواند بازار را تحت تأثیر قرار دهد.

ایجاد محدوده‌های شخصی بدون ترید

محدوده بدون معامله، یک قانون شخصی قدرتمند است که طبق آن، شما در یک بازه زمانی خاص تحت هیچ شرایطی معامله نخواهید کرد. این مفهوم فراتر از ساعت‌های بازار بوده و می‌توانید آن را بر اساس وضعیت شخصی خودتان هم به کار ببندید.

برای مثال، ممکن است یک تریدر تصمیم بگیرد که در ساعت‌های آخر هفته با نقدینگی کم، معامله‌ای انجام دهد. ممکن است تریدرها قانونی تعریف کنند برای این که وقتی تحت تأثیر احساسات قرار داشته یا تمرکز کاملی ندارند، از معامله خودداری کنند. به این ترتیب، ترید کردن دیگر یک فعالیت همیشگی و تکانشی نخواهد بود و عملکرد تریدر منظم‌تر و بهتر خواهد بود.

استفاده از گزارش مسئولیت پذیری

برای اجرای استراتژی عدم معامله، استفاده از «ژورنال تریدینگ» یا گزارش مسئولیت پذیری ضروری است. هدف این گزارش، فراتر از بررسی ساده بردها و باخت‌های تریدر است و از آن برای ثبت و تحلیل تصمیمات تریدر استفاده می‌شود.

برای هر معامله‌ای که در نظر داشته اما در نهایت تصمیم به عدم اجرای آن گرفتید، دلیل را مشخص کنید. مثلاً "تصمیم به عدم فروش بیت کوین، به دلیل نوسان شدید بازار پس از انتشار اخبار CPI" یا "خودداری از خرید اتر چون خارج از ساعت‌های تعریف شده من برای معامله است" و غیره.

این رویکرد سه تأثیر مهم دارد:

• با تبدیل عدم فعالیت به یک انتخاب آگاهانه و ثبت شده، به حفظ نظم و دیسیپلین کمک می‌کند.
• کمک به تشخیص الگوهای شخصی FOMO یا ترید کردن افراطی.
• کمک به تعیین اینکه خودداری از ترید کردن تصمیم خوبی بوده یا خیر.

روانشناسی خودداری از ترید

عجله برای ترید کردن مداوم ناشی از یکسری سوگیری روانی قدرتمند است. FOMO (ترس از دست دادن)، بی صبری و تمایل ذهن انسان به اقدام و لذت فوری، عوامل مهمی هستند که می‌توانند منجر به تصمیم گیری نادرست شده و باعث شوند که تریدرها به دنبال پامپ باشند، وارد پوزیشن‌هایی با سود کمتر شده و در نهایت سرمایه خودشان را نابود کنند.

کسب مهارت در «خودداری از معامله» مستلزم صبر و تحمل است. این صبر در اصل یک استراتژی پویا برای حفظ سرمایه محسوب می‌شود. تریدرهای حرفه‌ای صرفاً فعال‌تر از دیگران نیستند بلکه بیشتر به صورت گزینشی عمل می‌کنند. این افراد درک کرده‌اند که سرمایه ذهنی آنها به اندازه سرمایه مالی ارزشمند است. آنها به دنبال ستاپ‌هایی هستند که شانس موفقیت در آنها بالا باشد.

جمع بندی

در حوزه کریپتو تریدینگ، لزوماً همیشه فعالیت معادل با پیشرفت نیست. اغلب مواقع، مسیر موفقیت شما توسط معاملاتی هموار می‌شود که آنها را انجام نداده‌اید. با درک فازهای نوسان، استفاده از فیلترهای زمانی، کسب مهارت صبر، توجه به رویدادهای خبری و رعایت سایر نکات مطرح شده در این مطلب، می‌توانید رویکردی کارآمدتر و منظم‌تر داشته باشید.

با کاهش معاملات و متمرکز شدن بر فرصت‌های باکیفیت، می‌توانید هزینه‌های تراکنش و استرس معاملات را به حداقل رسانده و از سرمایه خودتان حفاظت کنید.