قراردادهای آتی داستانی طولانی دارند اما برای معامله گران بیت‌کوین منجر به ایجاد قابلیت استفاده از استراتژی‌های جدید شدند.

خلاصه

• قرارداد آتی یک توافقنامه است که معامله گر را ملزم به خرید یا فروش یک دارایی با قیمت، تعداد و زمان تعیین شده می‌کند.
• قراردادهای آتی بیت کوین به ایجاد نقدینگی بیشتر در بازار کمک می‌کنند و فرصت آربیتراژ را هم فراهم می‌کنند.
• با تغییر نرخ معامله بیت کوین، ارزش قراردادهای آتی هم تغییر خواهد کرد.

بیت‌کوین، از نظر ارزش بازار بزرگترین ارز دیجیتال جهان است. همچون سایر ارزهای دیجیتال بیت‌کوین هم بشدت پرنوسان است. برای مثال در ماه مارس سال 2020، قیمت بیت‌کوین تنها در عرض چند روز و در میانه ترس و وحشت ناشی از شیوع ویروس کرونا نصف شد. تا اوایل سپتامبر قیمت بیت‌کوین دوباره از 4 هزار دلار به 12 هزار دلار رسید و بعد دوباره کاهش یافت و به کمتر از 10 هزار دلار رسید.

در معاملات لحظه ای، معامله گران باید ارزهای دیجیتال را با قیمت همان لحظه در بازار معامله کنند اما می‌توان به نوعی بیت‌کوین را با همان قیمت 4 هزار دلاری قفل کرد و چند ماه بعد آن را دریافت کرد. به این ترتیب حتی اگر در هنگام خرید قیمت بیت‌کوین به 12 هزار دلار برسد، طرف مقابل باید بیت‌کوین را با قیمت 4 هزار دلار به خریدار بفروشد.

عملکرد کلی قراردادهای هوشمند به همین صورت است. قرارداد هوشمند یک توافقنامه بین دو معامله گر است که معامله گر را متعهد به خرید یا فروش یک دارایی با قیمت، تعداد و در زمان مشخص شده می‌کند. برای مثال می‌توانید در اواسط ماه مارس وارد یک توافقنامه شوید تا بیت‌کوین را در 30 آگوست به قیمت 4 هزار دلار بخرید. همچنین می‌توانید در سمت دیگر معامله قرار داشته باشید و توافق کنید که بیت‌کوین را با قیمتی ثابت بفروشید. اگر خریدار باشید، قطعاً تمایل دارید که قیمت بیت‌کوین افزایش پیدا کند اما فروشنده خواستار عکس این شرایط است و در صورت کاهش قیمت بیت‌کوین سود می‌کند.

با ورود شرکت‌های بزرگی مثل CME Group و  TD Ameritradeبه این عرصه، توجه مردم نسبت به آن جلب شد. وقتی در دسامبر 2017 بورس اختیار معامله شیکاگو (CBOE) قراردادهای آتی بیت‌کوین را معرفی کرد، بار شدید ایجاد شده بر روی وبسایت CBOE باعث بروز اختلال در آن شد. در Bakkt پلتفرم قراردادهای آتی بیت‌کوین که توسط اکسچنج اینترکانتیننتال اداره می‌شود هر روز 11 هزار قرارداد آتی معامله می‌شود.

طی 24 ساعت اخیر (تا دهم سپتامبر) 2.03 میلیارد دلار قرارداد آتی در بایننس، 2.01 در Huobi، 1.85 در OKEx و 1.05 در BitMEX معامله شد.

قراردادهای آتی و ارزیابی کلاس‌های دارایی

به گفته Nick Cowan مدیرعامل GSX Group "قراردادهای آتی نقش مهمی در سیر تکاملی کلاس‌های دارایی دارند و می‌توانند به پیش بینی قیمت آینده یک دارایی و میزان نقدینگی که ممکن است در آینده وارد بازار شود کمک کنند."

آیا می‌دانستید؟

ریشه قراردادهای آتی به قرن هفدهم و سامورائی‌های ژاپنی برمی گردد که به آنها برنج پرداخت می‌شد اما بیشتر سال را مشغول به انجام کارهای متداول سامورائی‌ها بودند. این اشخاص به دنبال راهی برای اطمینان از این موضوع بودند که برنجی که مثلاً در ماه فوریه دریافت کرده بودند تا ماه آگوست ارزش خود را حفظ کند در نتیجه قراردادهایی را مبادله می‌کردند که امضاء کننده را صرف نظر از قیمت جاری، ملزم به پرداخت مقدار برنج مشخص شده در ماه آگوست می‌کرد.

اما دلیل معامله قراردادهای آتی بیت‌کوین می‌تواند این باشد که شما تمایل ندارید بیت‌کوین خریداری شده را نگه دارید (مثل سامورائی که قرارداد آتی معامله می‌کرد تا ملزم نباشد خودش برنج نگه دارد).

کارمزد معامله قراردادهای آتی در بعضی اکسچنج‌ها مثل OKEx مقداری کمتر است و این یعنی معامله گران می‌توانند با استفاده از قراردادهای آتی کمی در هزینه‌ها صرفه جویی کنند.

نحوه خروج از پوزیشن توسط معامله گر

به گفته Nick Cowan مدیر عامل GSX Group: "قراردادهای آتی بیت کوین راه خیلی خوبی برای ایجاد نقدینگی بیشتر در بازار و همچنین ایجاد فرصت‌های آربیتراژ هستند." به این دلیل که معمولاً قراردادهای آتی تا تاریخ انقضا حفظ نمی‌شوند بلکه مثل سایر دارایی‌ها داد و ستد می‌شوند. با تغییر قیمت معامله بیت کوین، ارزش قراردادهای آتی بیت کوین هم تغییر می‌کند.

هنگام ورود به یک قرارداد آتی بیت‌کوین سه راه برای خروج از پوزیشن توسط معامله گر وجود دارد: آفست (تسویه) قرارداد آتی، تمدید (rollover) و انقضاء. متداول ترین اقدام آفست است که در این حالت معامله گر یک قرارداد آتی دیگر با ارزش و سایز مشابه ایجاد می‌کند و در اصل باعث صفر شدن تعهد خودش می‌شود. تمدید وقتی است که یک پوزیشن جدید آفست می‌شود اما با تاریخ انقضائی دیرتر. انقضاء هم حالتی است که قرارداد آتی به تاریخ انقضای خود می‌رسد و دو طرف باید طبق قرارداد عمل کنند.

قراردادهای آتی و پوشش ریسک

یکی دیگر از روش‌های معاملاتی برای قراردادهای آتی، بحث پوشش ریسک است. پوشش ریسک روشی برای کاهش ریسک است که برای معاملاتی که با نوسان ارزهای دیجیتال سروکار دارند بسیار مناسب است.

معامله گری را در نظر بگیرید که سه بیت‌کوین را به قیمت 10 هزار دلار می‌خرد:

• او باور دارد که قیمت بیت‌کوین تا انتهای ماه افزایش پیدا می‌کند اما سعی دارد از پوزیشن خودش در برابر کاهش قیمت محافظت کند.
• او می‌تواند برای محافظت از پوزیشن خودش وارد یک قرارداد آتی شود تا یک بیت‌کوین را تا آخر ماه به قیمت 10 هزار دلار بفروشد.
• در انتهای ماه اگر قیمت بیت کوین بیشتر شود، او می‌تواند با فروش 2 بیت کوین دیگرش سود کند.
• اگر قیمت بیت کوین کمتر شود او ضرر می‌کند اما ضرر او محدود است چون باز هم یک بیت کوین را به قیمت 10 هزار دلار فروخته است.

پوشش ریسک باعث کم شدن ریسک کلی یک معامله گر می‌شود اما می‌تواند سود وی را هم محدود کند.

نکته‌ای درباره قراردادهای آتی بیت‌کوین

دنیای قراردادهای آتی همیشه هم جذاب و پربار نیست. ورود به یک قرارداد یک تعهد جدی محسوب می‌شود و معامله گر باید در تاریخ سررسید به تعهد خود عمل کند.

قراردادهای آتی می‌توانند باعث ضرر شما شوند چون ممکن است ملزم شوید بیت‌کوین را با قیمتی بسیار بیشتر از قیمت فعلی بازار خریداری کنید. ارزهای دیجیتال یکی از پرنوسان ترین کلاس‌های دارایی هستند و معامله بیت‌کوین هم مثل سایر ارزهای دیجیتال کار پر ریسکی است.