dYdX پلتفرمی برای وام دادن و قرض گرفتن بر مبنای اتریوم است. این پلتفرم ابزارهای وام دهی، قرض گرفتن و شرط بندی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد.

خلاصه

• dYdX یک پلتفرم معاملات مارجین غیرمتمرکز بر مبنای اتریوم است.
• dYdX به کاربران امکان می‌دهد که دارایی‌های مورد نظرشان را قرض بگیرند و بر سر قیمت آینده ارزهای دیجیتال محبوب شرط بندی کنند.
• dYdX به دنبال ارائه ابزارهای معاملاتی معمولی موجود در بازارهای فیات در دنیای بلاک چین است.

از نظر ظاهری، dYdX مثل سایر پروتکل‌های وام دهی در اتریوم است اما کمی فراتر عمل کرده و سعی می‌کند اقتصاد غیرمتمرکز را به سطح جدیدی برساند. در ادامه نحوه ابداع این پلتفرم و طرز کار و ویژگی‌های خاص آن را مرور می‌کنیم.

مسئله

معاملات مارجین، آپشن‌ها و مشتقات از جمله ابزارهای متداول برای معامله گران و سرمایه گذاران سنتی هستند اما در حوزه ارزهای دیجیتال، این امکانات محدود به اکسچنج‌های متمرکزی مثل Kraken، Huobi و Binance هستند. برای اولین بار، این امکانات معاملاتی به روش غیرمتمرکز و بدون نیاز به مجوز ساخته می‌شوند.

dYdX چیست؟

امکانات قرض گرفتن و وام دادن ارزهای دیجیتال به شکل غیرمتمرکز از قبل توسط پلتفرم‌های محبوبی مثل MakerDAO و Compound در حوزه DeFi وجود داشت؛ اما تمرکز dYdX ساختن ابزارهای معاملاتی پیشرفته تر بر روی بلاک‌چین اتریوم است. همچون سایر محصولات DeFi، پروتکل dYdX هم در دسترس همه قرار دارد و دارایی‌های کاربران در آن توسط قراردادهای هوشمند مدیریت می‌شوند و نه خود اشخاص.

dYdX محبوب ترین پلتفرم معاملات مارجین است که در نوامبر 2019 در نقطه اوج آن بیشتر از 150 هزار اتر (که آن زمان بیشتر از 30 میلیون دلار ارزش داشت) در قراردادهای هوشمند آن قفل شده بودند. تا آوریل 2020، بیشتر از 500 میلیون دلار در این پلتفرم معامله شد.

مفاهیم پایه معاملات مارجین

قبل از بررسی بیشتر این پروتکل، ابتدا نگاهی به یکسری از مفاهیم پایه معاملات مارجین خواهیم داشت.

معاملات مارجین چیست؟

معاملات مارجین در اصل قرض گرفتن پول برای انجام شرط بندی‌های بزرگتر هستند. تریدرهای کریپتو شرط می‌بندند که قیمت یک ارز دیجیتال در جهتی که آنها پیش بینی می‌کنند – یعنی بالا یا پایین – حرکت می‌کند. این معاملات به اشخاص امکان می‌دهد تا در صورت درست بودن پیش بینی خودشان سود کنند اما اگر پیش بینی آنها درست نباشد، ممکن است متضرر شوند.

هر چقدر مارجین مورد استفاده بیشتر باشد، سود یا ضرر نهایی شما بیشتر خواهد بود. مثلاً با لوریج 2X، سود یا ضرر معامله گر دو برابر خواهد بود.

وثیقه چیست؟

از آنجایی که راهکارهای تشخیص هویت – و بررسی اعتبار به صورت قابل اطمینان – در حوزه بلاک‌چین به صورت گسترده در دسترس نیستند، تقریباً همه پلتفرم‌های غیرمتمرکز وام دهی ارزهای دیجیتال از وثیقه استفاده می‌کنند. وثیقه، حداقل مبلغی است که باید برای دریافت یک وام خاص واریز شود. هر چقدر وثیقه شما بیشتر باشد، می‌توانید مبلغ بالاتری را دریافت کنید.

تسویه چیست؟

وقتی ارزش وثیقه شما به کمتر از یک حد مشخص برسد، این وثیقه به صورت خودکار فروخته می‌شود تا وام شما بازپرداخت شود – به این فرایند تسویه یا liquidation گفته می‌شود. وقتی مبلغ قرض گرفته شده خیلی زیاد باشد و مبلغ وثیقه کم باشد، ریسک تسویه بسیار بالاست. همچنین، ریسک تسویه در بازارهای پرنوسان مثل کریپتو بسیار بالاست.

چه کسی dYdX را ابداع کرد؟

پروتکل dYdX در سال 2017 توسط Antonio Juliano یکی از مهندسان پیشین کوین بیس و اوبر ابداع شد.

آیا می‌دانستید؟

از دسامبر 2019، کاربران dYdX امکان معامله اتر، DAI و USDC را با لوریج 5 برابری داشتند. اکسچنج‌های متمرکز مثل BitMex لوریج 100 برابری را در اختیار معامله گران قرار می‌دهند و این یعنی یک حرکت کوچک در جهت نامناسب باعث تسویه وام شما خواهد شد.

ویژگی‌های dYdX

dYdX یک پلتفرم معاملاتی خاص کاملاً محدود اما باز، بدون نیاز به اعتماد و از نوع غیرکاستدی است و به همین دلیل یکی از پیشرفته ترین‌ها محسوب می‌شود. قابلیت‌های این پلتفرم در حال حاضر محدود به معامله سه نوع ارز دیجیتال (اتر، DAI و USDC)، وام دادن ارزهای دیجیتال برای جمع آوری بهره و دو نوع معامله مارجین است یعنی معاملات مارجین ایزوله شده و معاملات مارجین متقاطع. هر چند این ابزارها برای تریدرهای کهنه کار ساده به نظر می‌رسند اما جهشی بزرگ در اکوسیستم DeFi بودند.

آیا می‌دانستید؟

صندوق سرمایه گذاری Coinbase برای محصولات DeFi به نام USDC Bootstrap Fund یک میلیون دلار USDC در dYdX سرمایه گذاری کرد تا حجم نقدینگی در این پلتفرم و میزان پذیرش و استفاده از کوین باثبات Coinbase را افزایش دهد.

سایر ویژگی‌ها

برخلاف معاملات مارجین، وام دهی در dYdX کم ریسک تلقی می‌شود. با dYdX، وام دهنده‌ها می‌توانند هر زمان بلاک جدیدی ماین می‌شود، بهره به دست آورند. هر وجهی که به این پلتفرم واریز شود، به صورت مستمر در هر بلاک بهره به دست می‌آورد و امکان برداشت آن در هر زمان دلخواهی وجود دارد. از آنجایی که همه وام‌ها وثیقه دارند و احتمال تسویه وام وجود دارد، قرض گیرنده همیشه وام دریافتی را بازپرداخت خواهد کرد.

طرز کار dYdX

در این سیستم به جای اینکه اشخاص درخواست وام داده یا درخواست وام دیگران را قبول کنند، با یک استخر جهانی وام دهی در ارتباط هستند. هر دارایی، استخر وام دهی خاص خود را دارد که توسط قراردادهای هوشمند مدیریت می‌شود بنابراین قرض دادن، وام گرفتن و برداشت، همگی در هر زمان دلخواهی بدون نیاز به منتظر ماندن برای پیدا شدن یک گزینه منطبق یا سرمایه کافی انجام می‌شود. تعامل بین قرض گیرنده و وام دهنده‌ها – تقاضا و عرضه – نرخ بهره هر دارایی را مشخص می‌کند.

نحوه استفاده از dYdX

تقریباً مثل همه محصولات DeFi، استفاده از dYdX هم نیاز به والت اتریوم مثل MetaMask و مقداری اتر دارد. در حال حاضر کارمزد معاملاتی و یا توکن خاصی برای استفاده از dYdX وجود ندارد.

آینده

هدف dYdX همیشه عرضه امکانات معاملاتی بسیار پیشرفته مثل آپشن و مشتقات به همراه قابلیت‌های معاملات مارجین است. اخیراً این پروژه گزینه حد توقف را هم اضافه کرد تا معامله گران بتوانند زیان بالقوه خودشان را محدود کنند. همچنین این تیم قصد دارد تا فراتر از سه ارز ذکر شده عمل کند و ارزهای بیشتری را تحت پشتیبانی قرار دهد. با افزایش سطح پیچیدگی dYdX، پیچیدگی اکوسیستم DeFi هم بیشتر خواهد شد.