شاخص قدرت نسبی (RSI) یک اندیکاتور جنبشی را تعریف می‌کند که بزرگی تحرکات اخیر قیمت را اندازه‌گیری می‌کند تا شرایط بیش‌خرید (اشباع از خرید) یا بیش‌فروش(اشباع از فروش) را در مورد قیمت یک سهم یا یک دارایی دیگر بررسی کند. این شاخص در اصل توسط تحلیلگر تکنیکال آمریکایی جی ولز وایدر جونیور[1] گسترش داده شد. او ایده اولیه خود را در نسخه ابتدایی کتابش در 1978 به عنوان “ایده‌هایی نو در سیستم‌های معامله تکنیکال” مطرح کرد. RSI به صورت یک نوسانگر (اسیلاتور) نمود پیدا کرد که نشان دهنده یک گراف خطی بود که بین دو حد حرکت می‌کرد. برد اعدادی که RSI در آن قرار می‌گیرد 0 تا 100 است.

روند اصلی سهم یا دارایی ابزار مهمی برای فهم درست چیزی که از این اندیکاتور می‌خوانیم است. متخصص بازار معروف کنستانس براون[2] به طور گسترده‌ای ایده RSI را  ارتقا داد و عقیده داشت زمانی‌که در یک روند صعودی اشباع فروش رخ می‌دهد احتمالا عدد آن خیلی بالاتر از 30 باشد و زمانی‌ در روند نزولی اشباع فروش رخ می‌دهد که احتمالا RSI خیلی پایین‌تر از 70 باشد (در روند صعودی زودتر از حالت عادی به اشباع فروش می‌رسیم و در روند نزولی زودتر از حالت عادی به اشباع خرید می‌رسیم ).

تعبیر سنتی از RSI و کاربرد آن به ما دیکته می‌کند که عدد 70 یا بالاتر نشان‌دهنده اوراق بهاداری است که به بیش‌خرید یا قیمتی بالاتر از ارزش خود رسیده و ممکن است یک بازگشت قیمتی یا پولبک اصلاحی در پیش باشد و اگر RSI 30 یا پایین‌تر از آن را نشان دهد ،نشان‌دهنده بیش‌فروش یا پایین‌تر از ارزش معامله‌شدن است.

نکات کلیدی

• در سرمایه‌گذاری، شاخص قدرت نسبی(RSI) نوعی از اندیکاتور جنبشی حساب می‌شود که نظاره‌گر سرعت تغییرات قیمتی فعلی است که نشان می‌دهد که آیا یک سهم رسیده وآماده شروع حرکت است یا باید فروخته شود.
• RSI توسط آمارگران بازار و معامله‌گران به همراه دیگر اندیکاتورها برای شناسایی موقعیت‌هایی برای ورود یا خروج، استفاده می گردد.
• به طور کلی زمانی که RSI از خط افقی مرجع 30 بالاتر رود یک نشانه گاوی(صعودی) به حساب می‌آید و هنگامی که از خط افقی مرجع 70 پایین‌تر بیاید یک نشانه خرسی(نزولی) به حساب می‌آید.

سطوح اشباع خرید و اشباع فروش

هنگامی که درحال آنالیز بازار و سیگنال‌های معاملاتی هستیم، زمانی که RSI به بالای خط مرجع 30 صعود کند به عنوان یک اندیکاتور گاوی(صعودی) در نظر گرفته می‌شود.

در مقابل RSI که از خط مرجع 70 به سمت پایین سقوط کند به عنوان یک اندیکاتور خرسی (نزولی) در نظر گرفته می‌شود.از آنجاییکه بعضب از دارایی ها دارای نوسانات بیشتر هستند و از دیگر دارایی‌ها سریع‌تر حرکت می‌کنند، مقادیر 80 و 20 نیز معمولا به عنوان سطوح اشباع خرید و اشباع فروش استفاده می‌شود.

مقدار تحرک و شاخص قدرت نسبی (RSI)

واگرایی قیمت با اسیلاتور

نوسانات ناموفق

محدوده‌های RSI

طی روندهای صعودی، RSI تمایل بیشتری به پایدار ماندن نسبت به زمانی‌که در روندهای نزولی هستیم دارد. دلیل این مورد آن است که RSI  سودها را در مقابل زیان‌ها اندازه‌گیری می‌کند. در یک روند صعودی سودهای بیشتری به دست خواهد آمد که RSI را در سطوح بالاتر نگه می‌دارد. در یک روند نزولی، RSI در سطوح پایین‌تر باقی‌خواهد‌ماند.

در یک روند صعودی RSI بالای 30 می‌ماند و باید هرچند وقت یکبار به سطح 70 نیز برسد. در یک روند نزولی خیلی نادر است که ببینیم RSI به سطوح بالای 70 نفوذ کند و اندیکاتور دائما سطح 30 یا زیر آن را لمس می‌کند. این نشانه‌ها در تشخیص قدرت روند و نقطه احتمالی برگشت روند کمک کننده هستند. برای مثال اگر RSI طی نوسانات متعدد در حین طی کردن یک روند صعودی نتواند به سطج 70 برسد، اما بعد از به زیر 30 برود، روند تضعیف‌ شده‌است و می‌تواند به سمت پایین برگردد.

بازگشت در یک روند نزولی نیز صدق می‌کند. اگر یک روند نزولی نتواند به سطح 30 یا پایین‌تر از آن برسد و پس از آن به بالای 70 جهش کند، آن روند نزولی ضعیف شده و ممکن است به یک روند صعودی تبدیل گردد.

شکست خط روند RSI

اندیکاتورهای متحرک: RSI و MACD

به مانند RSI ، واگرایی همگرایی میانگین متحرک (مکدی،MACD) یک اندیکاتور جنبشی و دنبال کننده روند است که رابطه بین دو میانگین متحرک از قیمت یک سهم را نشان می‌دهد. MACD از تفریق میانگین متحرک نمایی 26 دوره‌ای از میانگین متحرک نمایی 12 دوره‌ای بدست می‌آید. نتیجه این محاسبه “خط “MACD است.

یک  EMA 9 روزه از MACD “خط سیگنال” نامیده می‌شود که بالای خط MACD رسم می‌گردد و کاربرد آن به عنوان یک ماشه برای اعلام سیگنال‌های خرید و فروش می‌باشد. معامله‌گران زمانی که MACD از خط سیگنال بالاتر می‌رود یک سهم را می‌خرند و زمانی آن را می‌فروشند که MACD به زیر خط سیگنال برود.

[1] J. Welles Wilder Jr.

[2] Constance Brown