افزایش اخیر بهای ارزهای دیجیتال منجر به جلب توجه تریدرهایی شد که به ترید کردن قراردادهای آپشن علاقه دارند. این قراردادها به دلیل اینکه امکان ترید کردن ارزهای دیجیتال با حجم بیشتر را بدون نیاز به در اختیار داشتن سرمایه‌ای هنگفت فراهم می‌کنند، جزء گزینه‌های جذاب برای سرمایه گذاری هستند.

یکی از بهترین روش‌های پیش بینی حرکات آینده آپشن‌های کریپتو، تحلیل حجم معاملات و Open Interest آنها است. هر تریدر آپشن مجربی در جریان هست که این دو مهم‌ترین ویژگی‌های قراردادهای آپشن هستند.

حجم معاملات نشان دهنده تعداد قراردادهای آپشنی است که در طی روز معامله شده‌اند و یک شاخص قدرتمند است که قدرت تغییرات قیمت در یک جهت خاص را نشان می‌دهد.

Open Interest هم یکی از متغیرهای پویای دیگر است که بهره فعال جامعه تریدینگ را نشان می‌دهد. بالا بودن Open Interest یعنی اینکه تریدرهای آپشن علاقه زیادی به نگه داشتن و ترید کردن این قراردادها دارند.

معامله آپشن کریپتو چیست؟

قراردادهای آپشن کریپتو یکی از انواع قراردادهای مشتق هستند که امکان خرید (call) یا فروش (put) یک دارایی را با قیمت توافق شده در تاریخ مقرر فراهم می‌کنند. این قراردادها به تریدرها امکان می‌دهند که درباره قیمت آینده ارز مربوطه گمانه زنی کنند.

برای ساده‌تر شدن توضیحات، آپشن کریپتو را به عنوان راهی برای نگه داشتن حجم زیادی ارز دیجیتال با پرداخت کسری از قیمت آنها در نظر بگیرید. اگر مطمئن هستید که قیمت ارز دیجیتال مورد نظر شما در تایم فریم مقرر افزایش یا کاهش پیدا می‌کند، می‌توانید از قراردادهای آپشن استفاده کنید. در واقع قراردادهای آپشن از این جهت جذابیت دارند که به تریدرها امکان می‌دهند حتی با ریسک کمتر نسبت به قراردادهای آتی یا دائمی، به مزایای چشمگیری دست پیدا کنند.

در ادامه مطلب، خرید و فروش آپشن را مثل خرید و فروش یک منزل در نظر می‌گیریم. این روش به شما برای درک مفهوم آپشن کمک می‌کند.

مثالی واقعی

تصور کنید که قصد خرید خانه‌ای به مبلغ 300 هزار دلار را دارید. خرید این خانه برای شما یک سرمایه گذاری جذاب است چون مطمئن هستید که ظرف یک ماه، به دلیل تکمیل شدن ساخت یک بزرگراه در نزدیک آن خانه، قیمت آن حداقل 50 هزار دلار افزاییش پیدا می‌کند. اما تهیه مبلغ لازم برای این خانه حدود 30 روز زمان می‌برد.

برای اطمینان از اینکه فروشنده، ظرف این یک ماه خانه را به شخص دیگری نمی‌فروشد، تصمیم می‌گیرید که 10 هزار دلار تضمین خرید به او پرداخت کنید تا در این مدت خانه را به شخص دیگری نفروشد.

فرض کنید که توانستید ظرف 30 روز وام خرید خانه را دریافت کنید و در این بازه زمانی قیمت خانه 50 هزار دلار بیشتر شده است. در این صورت شما فقط 10 هزار دلار تضمین اولیه را از دست می‌دهید. در دنیای آپشن، مبلغی که شما برای تضمین خرید به فروشنده خانه پرداخت می‌کنید، هزینه اختیار معامله نام دارد. هر زمان که شما یک قرارداد آپشن را خرید یا فروش می‌کنید، باید این مبلغ را پرداخت کنید. این مبلغ صرفاً یک نوع تضمین است چون در این حالت به شما امکان داده شده که با پرداخت هزینه‌ای کم، به سرمایه‌ای بزرگ دست پیدا کنید. در صورت منقضی شدن زمان سررسید، شما این هزینه اختیار معامله را از دست می‌دهید.

مثالی از آپشن‌های کریپتو

در قراردادهای آپشن کریپتو، فروشنده آپشن یک مبلغ مشخص پرداخت می‌کند تا قرارداد call در اکسچنج با زمان سررسید و قیمت اعمال مشخص، ایجاد شود. اما این هزینه بسته به مدت زمان ماندن در قرارداد، نوسان ارز دیجیتال و نرخ بهره دارایی مربوطه متفاوت است.

در هر صورت، اگر تریدر قصد خرید یک کال آپشن با ارزش ذاتی و قیمت اعمال کمتر از ارزش واقعی دارایی مربوطه را داشته باشد، باید پیش از منقضی شدن قرارداد، هزینه بیشتری برای آن پرداخت کند.

حالا همین مفهوم را برای آپشن‌های کریپتو در نظر بگیرید. فرض کنید در 15 سپتامبر، هر یک بیت‌کوین به نرخ 47 هزار دلار معامله می‌شود اما تریدر A پیش بینی می‌کند که تا انتهای این قرارداد یک ماهه، قیمت بیشتر خواهد شد. بنابراین یک قرارداد آپشن با قیمت اعمال 49هزار دلار و هزینه اختیار معامله 0.005 دلار ایجاد می‌کند. هنگام سررسید قرارداد، قیمت بیت‌کوین 50 هزار دلار است. به این ترتیب تریدر A هزار دلار سود کرده است اما پس از کسر هزینه اختیار معامله، سود او 765 دلار خواهد بود ($1,000 – $235).

انواع آپشن‌ها و ارزش قرارداد

دو نوع آپشن وجود دارد یعنی کال آپشن و پوت آپشن.

• کال آپشن (اختیار خرید): شبیه به خرید سهام است. در این حالت شما حق مالکیت آپشن را دارید و می‌توانید سهام مورد نظر را با قیمت مشخص شده و تا تاریخ تعیین شده بخرید.
• پوت آپشن (اختیار فروش): این قرارداد به دارنده آپشن امکان می‌دهد که سهام را با قیمت مشخص شده و تا تاریخ سررسید بفروشد.

اگر تا به حال قراردادهای آپشن سهام را معامله کرده باشید، باید به تفاوت‌های بین قرارداد آپشن سهام و کریپتو دقت داشته باشید. وقتی آپشن یک سهام را می‌خرید، صددرصد آن سهم در اختیار شما است.

اما ممکن است در ترید کردن یک قرارداد آپشن کریپتو، تعداد ارز مربوطه کم باشد. مثلاً یک قرارداد آپشن بیت‌کوین نشان دهنده حق خرید یا فروش یک بیت‌کوین است و قراردادی دیگر می‌تواند نشان دهنده حق خرید 0.1 بیت‌کوین باشد.

حجم آپشن‌ها و Open Interest چه اهمیتی دارند؟

حجم و Open Interest دو متغیر مهم هستند که حرکات بالقوه یک آپشن را تعیین می‌کنند. اگر تازه با قراردادهای آپشن کریپتو آشنا شده اید، نگاهی دقیق به این دو متغیر داشته باشید چون احتمالاً تنها مواردی هستند که برای یک تصمیم گیری خوب به آنها نیاز دارید.

Open Interest، تعداد قراردادهای معوقی است که هنوز تسویه نشده‌اند. وقتی یک قرارداد خریده و آن را نگه می‌دارید، این یک نمونه از Open Interest است. به همین ترتیب، حجم، تعداد قراردادهایی است که در یک روز مشخص توسط خریداران و فروشندگان مبادله شده‌اند. تعداد قراردادهای خرید و فروش شده، نشان دهنده حجم معاملات است.

حجم و Open Interest دو شاخص قابل اطمینان هستند چون جو احساسی کلی بازار را مشخص می‌کنند. برای تفسیر حجم و Open Interest دو سناریوی کلی وجود دارد:

• سناریوی اول: هر زمان که حجم و Open Interest بالا باشد، این یعنی احتمالاً قیمت قرارداد در جهت جو احساسی بازار تغییر می‌کند. می‌توان گفت که حجم و Open Interest بالا، به قرارداد مومنتوم می‌دهند که وجود این مومنتوم برای حرکت قیمت در جهت درست ضروری است.
• سناریوی دوم: قراردادهای آپشنی که حجم و Open Interest کمی دارند، احتمالاً در مدت طولانی‌تری به قیمت مطلوب می‌رسند.

این به آن معنا نیست که باید قراردادهایی با حجم و Open Interest کم را نادیده بگیرید. تریدرهای مجرب در جریان هستند که آپشن‌هایی که out of the money یا به اختصار OTM به معنای در زیان هستند (یا فرصت زیادی تا انقضاء دارند)، معمولاً حجم و Open Interest کمتری دارند.

با توجه به این نکته، تغییر ناگهانی حجم معاملات یا Open Interest معمولاً نشان دهنده حرکت است. اگر ناگهان قراردادی منفعل، فعال شود این معمولاً نشان دهنده فعالیت آینده است.

Open Interest چه تأثیری بر علاقه خرید دارد؟

معمولاً بالا بودن Open Interest منجر به جذب تریدرها می‌شود چون نشان دهنده نقدینگی و در نتیجه حرکت احتمالی در جهتی مشخص است. از نظر تئوری، خریداران قراردادی را ترجیح می‌دهند که Open Interest زیادی داشته باشد چون این یعنی با منقضی شدن معامله، می‌توانند به سرعت پوزیشن خودشان را با قیمتی مناسب ببندند.

به زبان ساده، بالا بودن Open Interest یعنی اینکه تریدرهای زیادی قرارداد را نگه داشته‌اند. بنابراین، همیشه شخصی وجود دارد که بخواهد قرارداد را با قیمت دلخواه خرید یا فروش کند.

همچنین این یعنی معمولاً بین قیمت‌های درخواستی و پیشنهادی تفاوت کمتری وجود دارد. از آنجایی که قیمت درخواستی در محدوده مطلوب است، Open Interest زیاد می‌تواند باعث ترغیب تریدرها به خرید قرارداد شود و بالعکس.

مقایسه حجم و Open Interest آپشن

برخی از تریدرها قادر به انجام تصمیم گیری‌های مهم نیستند چون نمی‌توانند یک تحلیل انتقادی درست از حجم و Open Interest انجام دهند. گرچه بین این دو تفاوت‌های ظریفی وجود دارد اما درک این تفاوت‌ها می‌تواند کمک زیادی به تصمیم گیری‌های شما کند.

حجم معامله

حجم معامله، نشان دهنده تعداد قراردادهای ترید شدن در یک بازه زمانی خاص است. هر زمان شخصی قراردادی خریده، فروخته یا پوزیشن خود را می‌بندد، حجم معاملات آن قرارداد افزایش پیدا می‌کند.

همیشه حجم معاملات آپشن نشان دهنده حجم ترید شده در یک روز معاملاتی خاص است. این شاخص که به آن حجم روزانه هم گفته می‌شود، درباره تعداد تراکنش‌های صورت گرفته در آن روز معاملاتی، اطلاعات فراهم می‌کند. بنابراین با ادامه روز و اجرای هر تراکنش، حجم روزانه هم بیشتر می‌شود.

در انتهای روز، شاخص حجم معاملات دوباره به صفر برگشته و از نو شروع می‌شود. به همین دلیل، تریدرهای مجرب به ندرت به حجم معاملات روزانه توجه دارند. در عوض حجم معاملات هفتگی، هفته در میان و ماهیانه شاخص‌های بهتری برای ارزیابی حرکات قیمت هستند.

Open Interest

Open interest تعداد کل قراردادهایی است که فعالان بازار در یک زمان خاص آنها را حفظ کرده‌اند. Open interest مشخص می‌کند که چه تعداد قرارداد باز هستند (و هنوز بسته نشده‌اند).

هر زمان که شخصی یک کال آپشن یا پوت آپشن را بخرد، این رقم به Open interest اضافه می‌شود. وقتی پوزیشن بسته شده و تریدر از آن خارج می‌شود، Open interest کاهش پیدا می‌کند. تراکنش مربوط به باز یا بسته شدن قرارداد، در تعداد قراردادهای موجود در اختیار تریدرها تأثیرگذار است.

بر خلاف حجم که در طی روز به تدریج بیشتر شده و در نهایت به صفر برمی گردد، Open interest ریست نمی‌شود. برای درک بهتر این توضیحات، مثال‌های زیر را در نظر بگیرید.

مثالی از حجم و Open interest قراردادهای آپشن

برای درک بهتر تفاوت حجم و Open interest، فرض کنید که یک قرارداد آپشن، حجم و Open interest صفر دارد. در این مرحله، Cynthia تصمیم به خرید 5 قرارداد آپشن می‌گیرد.

از آنجایی که Cynthia اولین تریدر است، زنجیره آپشن به این صورت خواهد بود:

• حجم: 5
• Open Interest: 5

تریدر بعدی به نام John هم با مشاهده این Open Interest همان روز 10 قرارداد آپشن می‌خرد. طبق قوانین، حالا زنجیره آپشن به این صورت است:

• حجم: 15
• Open Interest: 15

قبل از پایان روز، Cynthia تصمیم به بستن دو مورد از قراردادهای خودش گرفته و سه قرارداد دیگر را باز نگه می‌دارد. در این شرایط، دو تراکنش دیگر به حجم اضافه شده و Open Interest کاهش پیدا می‌کند:

• حجم: 17
• Open Interest: 13

پیش از اتمام روز، یک تریدر دیگر به نام Sam که او هم چهار قرارداد داشته، تصمیم به فروش همه آنها می‌گیرد. حالا به تغییر این دو متغیر دقت کنید:

• حجم: 21
• Open Interest: 17

از آنجایی که حجم، در روز جدید ریست می‌شود، زنجیره آپشن‌ها باید در روز بعد به صورت زیر باشد:

• حجم: صفر
• Open Interest: 17

اگر یکی از تریدرهای قبلی یا یک تریدر جدید تراکنش دیگری اجرا کند، این تراکنش در حجم آن روز منعکس می‌شود. فرض کنید John که 10 قرارداد دارد، کل پوزیشن خودش را می‌بندد. در نتیجه، نمودار آپشن‌ها هم به صورت زیر این تغییرات را ثبت می‌کند:

• حجم: 10
• Open Interest: 7

اگر در بقیه روز اتفاق خاصی رخ ندهد، حجم معاملات روز اول و دوم به این ترتیب خواهد بود:

• حجم روز اول: 21
• حجم روز دوم: 10

این مثال به درک بهتر تعاریف حجم و Open Interest کمک می‌کند. از دید یک تریدر، Open Interest تعداد قراردادهای در اختیار تریدرها در هر زمان است و حجم معاملات هم نشان دهنده تعداد کل تراکنش‌های معاملاتی است که در یک روز خاص رخ داده‌اند.

خرید قراردادهایی با Open Interest زیاد بهتر است یا کم؟

زیاد بودن Open Interest مهم است چون نشان دهنده نقدینگی است. به طور کلی نقدینگی یشتر یعنی اینکه می‌توانید هر زمان که خواستید یک پوزیشن را با قیمت مناسب ببندید.

به همین ترتیب، اسپرید (فاصله) بین قیمت‌های پیشنهادی و درخواستی هم کم است چون خریدار و فروشنده علاقمند زیادی وجود دارد. کمتر بودن اسپرید یعنی اینکه می‌توانید راحت‌تر و بدون نگرانی از بالا بودن قیمت‌های درخواستی وارد بازار شوید. به طور کلی، اسپرید درخواست و پیشنهاد 10 درصد، نشان دهنده قوی بودن فعالیت است.

به دلیل وجود این مزایا، معمولاً آپشن‌های at-the-money (ATM یا سودآور) بیشترین Open Interest را دارند و تریدرها به آنها علاقمندتر هستند چون قیمت اعمال آپشن بسیار نزدیک به قیمت دارایی مربوطه است. در مقابل، معمولاً آپشن‌های OTM فعالیت معاملاتی کمتری دارند چون قیمت اعمال با قیمت واقعی دارایی مربوطه اختلاف زیادی دارد.

گرچه بالا بودن Open Interest در بسیاری از مواقع بهتر است اما به این معنا نیست که نباید قراردادی با Open Interest کم را بخرید. همانطور که قبلاً اشاره شد، بیشتر آپشن‌های OTM Open Interest کمی دارند.

بنابراین اگر قصد دارید یک آپشن کریپتو را تا تاریخ سررسید نگه دارید، کم بودن Open Interest آن مهم نیست. به همین ترتیب اگر مطمئن هستید که تغییرات بلندمدت ارز مورد نظر به نفع شما خواهد بود، نیازی نیست که کم بودن Open Interest جزء فاکتورهای اصلی تصمیم گیری شما باشد.

کلام آخر

حجم معاملات و Open Interest قراردادهای آپشن جزء شاخص‌های کلیدی هستند که بیشتر تریدرهای آپشن برای تشخیص فرصت‌های معاملاتی از آنها استفاده می‌کنند. به طور کلی این باور وجود دارد که افزایش Open Interest و حجم، نشان دهنده در پیش بودن صعود قیمت است. بنابراین، قراردادهای آپشنی که Open Interest و حجم معاملات زیادی دارند، گزینه‌های امن‌تری محسوب می‌شوند.

این دو شاخص، برای تریدرهای تازه کار هم بسیار مفید هستند. اگر تازه با قراردادهای آپشن کریپتو آَشنا شده اید، بهتر است به دنبال آپشن‌هایی با فعالیت معاملاتی زیاد باشید چون راحت‌ترین و امن‌ترین روش برای آشنایی با آپشن‌های کریپتو و معاملات آنها بدون ریسک زیاد هستند.