در سال‌های اخیر بازار معاملات مشتق کریپتو محبوبیت زیادی پیدا کرده و به تریدرها امکان می‌دهد که بدون نیاز به خرید و مالکیت مستقیم ارزهای دیجیتال، از فرصت‌های این بازار استفاده کنند. اما ممکن است درک مفاهیم پایه این بازار کار چالش برانگیزی باشد بخصوص برای تریدرهای تازه کار. به همین دلیل در این مطلب شما را با دو مورد از مهم‌ترین مفاهیم این بازار آشنا می‌کنیم. پس با ما همراه باشید.

آخرین قیمت ترید شده (Last Price) چیست؟

آخرین قیمت ترید شده یا لست پرایس، نشان دهنده آخرین قیمتی است که یک قرارداد مشتق برای یک ارز دیجیتال خاص با آن نرخ ترید شده است. این قیمت نشان دهنده جدیدترین وضعیت بازار است و همچنین دقیق‌ترین معیار برای نشان دادن ارزش بازار یک ارز دیجیتال در یک لحظه خاص محسوب می‌شود. لست پرایس به صورت لحظه‌ای به روزرسانی میشود و از آن برای تعیین سود و زیان تحقق یافته یک معامله استفاده می‌شود. در واقع، زمانی که تریدری پوزیشن خودش را می‌بندد، سود یا زیان، تفاوت بین قیمت ورود و لست پرایس است.

مارک پرایس (mark price) چیست؟

مارک پرایس، معیاری برای تعیین ارزش یک ارز دیجیتال است. از این معیار برای محاسبه سود و زیان یک معامله استفاده شده و نمایی دقیق‌تر از احتمال سودآوری یک معامله برای تریدرها ایجاد می‌کند.

در Bybit برای محاسبه مارک پرایس از میانه دو قیمت شاخص و لست پرایس استفاده می‌شود. قیمت دو شاخص به صورت تابعی از شاخص قیمت آنی جهانی و فاندینگ ریت یا میانگین متحرک محاسبه می‌شود. گاهی اوقات اگر قیمت شاخص غیرعادی باشد، مارک پرایس بر اساس آخرین قیمت ترید شده به دست می‌آید. هدف این است که مارک پرایس نمایشی منصفانه‌تر و بی طرف‌تر از ارزش بازار ارز مورد نظر فراهم کند.

قیمت تسویه

لازم به ذکر است که Bybit از مارک پرایس برای تریگر شدن لیکوئید پوزیشن در صورت نوسان شدید بازار هم استفاده می‌کند. اگر مارجین پوزیشن یک تریدر به کمتر از سطح لازم افت کند، سیستم به صورت خودکار پوزیشن را با قیمت مارک پرایس لیکوئید می‌کند تا از تریدرها در برابر احتمال ضرر چشمگیر حفاظت کند.

سود و زیان (P&L) تحقق نیافته

سود و زیان تحقق نیافته به پتانسیل سود یا زیان یک پوزیشن باز بر اساس قیمت جاری بازار و قیمت ورود گفته می‌شود. Bybit سود و زیان یک معامله را بر اساس تفاوت بین قیمت ورود و مارک پرایس محاسبه می‌کند تا تصویری دقیق‌تر درباره پتانسیل سودآوری یک معامله تشکیل دهد. برخلاف سود و زیان تحقق یافته که فقط پوزیشن‌های بسته شده را در نظر می‌گیرد، سود و زیان تحقق نیافته، منعکس کننده سود یا زیان بالقوه پوزیشن‌های باز است و ممکن است به صورت لحظه‌ای و بر اساس شرایط بازار تغییر کند.

چرا به قیمت شاخص، مارک پرایس و لست پرایس نیاز داریم؟

هنگام معامله مشتقات کریپتو مثل معاملات آتی، تریدرها باید به اطلاعات دقیق و به روز قیمت دسترسی داشته باشند تا بتوانند تصمیمات درست و مناسبی برای ترید کردن بگیرند. به این دلیل که در بازار آتی برخلاف بازار آنی شما مالک دارایی مورد نظر نیستید بلکه فقط قراردادی که به آن لینک شده را معامله می‌کنید. از این رو باید برای مدیریت ضرر بالقوه و حفظ سود، از قیمت شاخص، مارک پرایس و آخرین قیمت ترید شده اطلاع داشته باشید.

مقایسه لست پرایس و مارک پرایس

لست پرایس و مارک پرایس به هم ارتباط دارند اما هر کدام از این دو کاربردها و خصوصیات متفاوتی دارند که باعث متمایز شدن آنها از یکدیگر می‌شود.

همانطور که مشخص است، لست پرایس نشان دهنده آخرین قیمتی است که تریدرها با آن یک قرارداد مشتق را معامله کرده‌اند. لست پرایس نشان دهنده قیمت لحظه‌ای دارایی مورد نظر است و از آن برای تعیین سود و زیان تحقق یافته استفاده می‌شود. لست پرایس دائماً به روزرسانی شده و یک تصویر لحظه‌ای از وضعیت جاری بازار برای تریدرها ایجاد می‌کند.

اما مارک پرایس تخمینی از ارزش بازار واقعی دارایی مورد نظر است و قیمت ترید شده نیست بلکه یک قیمت تئوری است که فاکتورهای مختلف بازار مثل نقدینگی و حجم معاملات دارایی مورد نظر در آن تأثیر دارد. از مارک پرایس برای تعیین سود و زیان تحقق نیافته استفاده شده و به تریدرها کمک می‌کند تا بدون نیاز به انتظار برای بسته شدن پوزیشن‌های خودشان، شرایط را ارزیابی کنند.

جمع بندی

مارک پرایس و لست پرایس جزء مهم‌ترین معیارها در معاملات مشتقات کریپتو هستند. لست پرایس نشان دهنده آخرین قیمتی است که یک قرارداد مشتق با آن قیمت معامله شده و از آن برای تعیین سود و زیان تحقق یافته یک معامله استفاده می‌شود. مارک پرایس نقش معیاری برای تعیین ارزش ارز دیجیتال مورد نظر را دارد و از آن برای محاسبه سود و زیان تحقق نیافته استفاده می‌شود. تریدرها می‌توانند در سفارشات TP/SL (حدد سود/ضرر) خودشان از مارک پرایس یا لست پرایس  برای تریگر شدن سفارش استفاده کنند اما باید برای ارزیابی ریسک معاملات، با تفاوت‌های بین این دو آشنا باشید.