مارجین تریدینگ یکی از استراتژی‌های معاملاتی پرطرفدار است. برای رسیدن به بازده پیوسته و ثابت با این استراتژی، باید با جزئیات مارجین تریدینگ و دلایل رخ دادن مارجین کال آشنا باشید. در این مقاله به بررسی مفاهیم ابتدایی مربوط به مارجین کال پرداخته و با ارایه یک مثال، شما را با این مفهوم مهم آشنا کرده و دلایل و پیامدهای مارجین کال را بررسی می‌کنیم.

نکات کلیدی:

مارجین کال، تقاضایی از سمت قرض دهنده یک دارایی (معمولاً بروکر) است که تریدرها را ملزم به افزایش سطح وثیقه موجود در حساب مارجین تریدینگ خودشان می‌کند.

مارجین تریدینگ می‌تواند سود شما را چند برابر کند اما در مقابل، ریسک زیادی هم دارد. مارجین کال هم یک مکانیزم حفاظتی است که از وارد شدن ضرر زیاد به تریدرها جلوگیری می‌کند.

با استفاده از مکانیزم‌های مدیریت ریسک، درک مارجین مورد نیاز، استفاده درست از لوریج و بازبینی مرتب پوزیشن‌ها می‌توانید از مارجین کال جلوگیری کنید.

مارجین کال چیست؟

مارجین کال، تقاضایی از سمت قرض دهنده یک دارایی (معمولاً یک بروکر) است که از قرض گیرنده درخواست می‌کند مبلغ وثیقه حساب مارجین خودش را افزایش دهد. مارجین کال در اصل نقش یک مکانیزم حفاظتی را دارد که از تریدرها و سرمایه گذارانی که در بازارهای مالی از پوزیشن‌های لوریج دار استفاده می‌کنند، حفاظت می‌کند.

مارجین تریدینگ، به افراد امکان می‌دهد که سرمایه معامله را از یک بروکر قرض بگیرند تا بتوانند با پوزیشن‌هایی بزرگتر معامله کنند. استفاده از مارجین می‌تواند سود احتمالی شما را چند برابر کند اما از طرفی باعث افزایش ریسک می‌شود. مارجین کال مانع از ورود تریدرها به موقعیتی می‌شود که در آن ضرر ایجاد شده برای تریدر، بیشتر از سرمایه اولیه او است.

مارجین کال زمانی رخ می‌دهد که موجودی مارجین یک تریدر، به کمتر از یک حد آستانه خاص به نام مارجین نگهداری (maintenance margin) برسد که برای باز نگه داشتن پوزیشن‌ها ضروری است. رسیدن به این سطح، باعث فعال شدن یک درخواست از سمت بروکر می‌شود که در آن از تریدر درخواست می‌شود موجودی حساب مارجین خودش را برای پوشش ضرری که تا آن لحظه متحمل شده، افزایش دهد یا برای کاهش سطح مارجین نگهداری، دارایی موجود در حسابش را بفروشد. هدف، جلوگیری از انباشته شدن بدهی‌های تریدر است تا مبلغ بدهی‌های او بیشتر از دارایی‌ها و وجه تضمینی یا همان وثیقه نشود.

مثال مارجین کال

به طور کلی، ویژگی‌های حساب مارجین برای بازار بورس، فارکس، معاملات آتی و کریپتو یکسان است اما یکسری تفاوت جزئی در آنها مشاهده می‌شود. حتی ممکن است در یک اکسچنج، مارجین نگهداری برای محصولات و حالت‌های مختلف به روش متفاوتی محاسبه شود. بنابراین، اگر تصمیم به باز کردن حساب مارجین دارید، اول باید با الزامات مارجین بروکر مورد نظر و فرایند مارجین کال آشنا شوید.

برای درک هر چه بهتر فرایند مارجین کال، نگاهی به یک مثال از یک قرارداد دائم USDT در Bybit داریم.

فرض کنید که در حساب معاملاتی خودتان 500 USDT دارید و تصمیم به خرید 0.5 بیت کوین با نرخ 30 هزار دلار و با مارجین می‌گیرید. اگر نرخ مارجینِ نگهداری Bybit 0.5 باشد، باید 75 دلار از حساب شما برای باز نگه داشتن معامله 0.5 بیت کوینی اختصاص پیدا کند.

مارجین نگهداری = اندازه پوزیشن × میانگین قیمت ورود به پوزیشن × نرخ نگهداری مارجین

مارجین نگهداری = 0.5 بیت کوین × 30 هزار دلار × 0.5% = 75 دلار

اگر تریدر، با 500 دلار در حساب خودش شروع کرده و قیمت بیت کوین 850.02 دلار کاهش یافته و به 29149.98 دلار برسد، ارزش حساب معاملاتی این تریدر، 425.01 دلار کاهش پیدا می‌کند و هیچ مبلغ اضافه‌ای برای پوشش مارجین نگهداری باقی نمی‌ماند. در نتیجه، مارجین کال صادر می‌شود.

بی توجهی به مارجین کال و رسیدن موجودی حساب به کمتر از سطح لازم برای نگهداری مارجین، عواقب نامطلوبی به همراه دارد. در این شرایط، بروکر می‌تواند پوزیشن‌های باز تریدر را تسویه کند و معمولاً تریدر ضرر چشمگیری را تجربه می‌کند.

چه چیزی باعث فعال شدن مارجین کال می‌شود؟

در ادامه به بررسی چند عاملی می‌پردازیم که می‌توانند به عنوان محرک مارجین کال عمل کنند. بهترین راهکار برای مقابله با مارجین کال، پیشگیری از رخ دادن آن است که در ادامه به آن می‌پردازیم. اما اول، آشنایی با محرک‌های مارجین کال برای مدیریت مؤثر ریسک در یک حساب مارجین ضروری است:

نوسان مارجین: نوسان شدید و ناگهانی قیمت دارایی‌های مختلف، می‌تواند باعث ایجاد مارجین کال شود. اگر بازار بر خلاف پوزیشن شما حرکت کند، ممکن است حساب شما متضرر شده و ارزش آن به کمتر از سطح مارجین نگهداری برسد.

حرکت نامطلوب قیمت: اگر جهت قیمت را درست پیش بینی نکنید، حساب مارجین شما در معرض خطر مارجین کال قرار می‌گیرد. با حرکت نمودار قیمت بر خلاف پوزیشن شما، ارزش حساب شما هم از بین می‌رود. اگر این ریزش از حد تعیین شده توسط بروکر فراتر برود، مارجین کال ایجاد می‌شود.

لوریج بیش از حد: استفاده از لوریج بیش از حد، یکی از مهم‌ترین اشتباهات در مارجین تریدینگ است. استفاده از لوریج زیاد، جای کمی برای نوسان قیمت باقی می‌گذارد و ریسک مارجین کال را به شدت افزایش می‌دهد. در این حالت، حتی کوچکترین تغییر در قیمت هم می‌تواند باعث ایجاد ضرر چشمگیری برای تریدرها شود.

مارجین لازم: هر بروکری، الزامات مشخصی برای مارجین دارد که نشان دهنده حداقل موجودی حساب، برای باز نگه داشتن پوزیشن‌ها است. در صورت ایجاد نوسان در بازار یا وقوع رویدادهای سیاسی که می‌توانند باعث نوسان شدید قیمت شوند، بروکرها می‌توانند الزامات مارجین را تغییر دهند.

مدیریت ریسک: نادیده گرفتن استراتژی‌های مدیریت ریسک - مثل تنظیم حد توقف یا تنوع بخشی به پورتفولیو - می‌تواند باعث افزایش ریسک مارجین کال شود. برخی تریدرها، حد توقف را تنظیم نمی‌کنند و وقتی بازار علیه پوزیشن آنها حرکت می‌کند، متحمل ضرر قابل توجه و مارجین کال می‌شوند.

معمولاً رخ دادن مارجین کال، ناشی از یک یا چند مورد از موارد ذکر شده است. پیشگیری از وقوع چنین شرایطی، به حفاظت از سرمایه معاملاتی شما کمک می‌کند.

مارجین کال چگونه کار می‌کند؟

قبل از هر چیزی، لازم به ذکر است که در صورت رخ دادن مارجین کال، بروکر (یا قرض دهنده) می‌تواند پوزیشن‌های باز شما را بدون نیاز به تأیید شما، لیکوئید کند. این یکی از تدابیر پیشگیرانه‌ای است که معمولاً هنگام باز کردن پوزیشن، با آن توافق می‌کنید. این مکانیزم از تریدرها و بروکر در هنگام ایجاد نوسان شدید در بازار حفاظت می‌کند و مانع از منفی شدن موجودی حساب شما می‌شود که می‌تواند به ضرر بروکر هم منجر شود.

ممکن است بروکر به شما فرصت بدهد تا موجودی حسابتان را افزایش دهید یا حسابتان را ببندید. نکته مهم این است که بروکر، یک توافقنامه امضاء شده با شما دارد که در آن اعلام رضایت کرده‌اید که به محض ایجاد مارجین کال، همه یا بخشی از پوزیشن‌های باز شما لیکوئید شوند.

بدتر اینکه، اگر قیمت‌ها نوسان شدیدی داشته باشند و بازار بر خلاف پوزیشن تریدرها حرکت کند، مارجین کال‌ها می‌توانند باعث نوسان هر چه شدیدتر قیمت‌ها شوند.

مثلاً اگر روند نزولی بازار باعث شود که کاربران زیادی مارجین کال دریافت کنند، لیکوئید شدن پوزیشن این کاربران، منجر به افزایش تعداد فروشنده‌ها می‌شود که باعث ریزش هر چه بیشتر بازار خواهد شد و موج دیگری از مارجین کال را به همراه خواهد داشت.

این سناریو می‌تواند منجر به ایجاد یک چرخه مکرر شود که ریزش شدید قیمت‌ها را به همراه خواهد داشت و یک نمونه از آن اخیراً در هنگام شیوع بیماری کرونا در سال 2020 رخ داد.

چگونه مارجین کال را پوشش دهیم؟

پوشش مارجین کال، یعنی افزایش موجودی برای برگرداندن سطح حساب به الزامات مارجین که برای پیشگیری از ضرر بیشتر لازم است. اگر در بازار یا بروکری معامله می‌کنید که در چنین مواقعی فرصت تصمیم گیری را به شما می‌دهد، معمولاً سه گزینه دارید:

واریز وجه بیشتر: ساده‌ترین روش برای رعایت مارجین کال این است که به حساب خودتان ارز واریز کنید. با افزایش موجودی حساب، به سطح لازم برای مارجینِ نگهداری دست پیدا می‌کنید.

فروش دارایی‌ها: اگر دارایی دیگری در پورتفولیوی خودتان دارید، می‌توانید با فروش آن، به موجودی لازم برسید. ممکن است این دارایی‌ها خارج از حساب مارجین شما باشند؛ اما پس از فروش باید درآمد به دست آمده را به حساب مارجین واریز کنید که ممکن است زیاد زمان ببرد.

بستن پوزیشن‌ها: یکی دیگر از گزینه‌ها، بستن همه یا بخشی از پوزیشن‌های باز حسابی است که مارجین کال گرفته است. با انجام این کار، می‌توانید سرمایه لازم را آزاد کرده و الزامات مارجین را کاهش دهید.

دقت داشته باشید که هنگام ترید کردن با مارجین، اقدام به موقع بسیار ضروری است. عدم رسیدگی به موقع به مارجین کال، می‌تواند ضرر شما یا ریسک لیکوئید شدن پوزیشن‌های بازتان را افزایش دهد.

چگونه از مارجین کال جلوگیری کنیم؟

پیشگیری از مارجین کال برای تریدرهای فعال در حوزه مارجین تریدینگ اهمیت زیادی دارد. بعضی از استراتژی‌های جلوگیری از مارجین کال عبارتند از:

مدیریت درست ریسک: یکی از مؤثرترین روش‌های اجتناب از مارجین کال، داشتن یک استراتژی مدیریت ریسک درست است که شامل تنظیم حد ضرر برای معاملات، تنوع بخشی به پورتفولیو و استفاده محتاطانه از لوریج می‌شود.

درک الزامات مارجین: آشنایی با الزامات مارجین بروکر مورد نظر و نظارت پیوسته بر موجودی حساب، اهمیت زیادی دارد. برای پوشش نوسان احتمالی بازار، لازم است که موجودی حسابتان همیشه کمی بیشتر از حداقل مبلغ مورد نیاز باشد.

استفاده آگاهانه از لوریج (یا عدم استفاده از آن): از به کار بردن لوریج زیاد خودداری کنید؛ چون لوریج زیاد، سود و ضرر شما را چندین برابر می‌کند.

نظارت منظم بر پوزیشن‌ها: همیشه به دقت پوزیشن‌های باز خودتان را تحت نظر داشته باشید و یک هشدار بالاتر از سطح نگهداری مارجین تعریف کنید. به این ترتیب اگر این هشدار فعال شود، فرصت لازم برای تنظیم موجودی حسابتان را خواهید داشت.

فعال شدن مارجین کال چه عواقبی دارد؟

فعال شدن مارجین کال برای تریدرها و سرمایه گذاران عواقب جدی دارد از جمله:

لیکوئید شدن پوزیشن: اگر به موقع مارجین کال را پوشش ندهید، بروکر برای برگشتن موجودی حساب به سطح لازم، همه یا بخشی از پوزیشن‌های بازتان را لیکوئید می‌کند. این لیکوئید شدن می‌تواند برای شما با ضرر زیادی همراه باشد چون پوزیشن‌ها، خارج از برنامه معاملاتی شما لیکوئید می‌شوند.

انباشت بدهی‌ها: هر ضرری که فراتر از ارزش حساب خودتان متحمل شده باشید، می‌تواند باعث افزایش بدهی شما به بروکر شود. بعضی از بروکرها، مکانیزم‌های خاصی برای پیشگیری از منفی شدن موجودی دارند اما خیلی از آنها چنین مکانیزم‌هایی را ندارند. بنابراین، بی توجهی در مدیریت مارجین می‌تواند بدهی‌های شما را انباشته کرده و ضرر چشمگیری به شما وارد کند.

جمع بندی

مارجین کال زمانی رخ می‌دهد که نوسان بازار، باعث کم شدن موجودی یک حساب مارجین می‌شود. این مکانیزم برای حفاظت از سرمایه تریدرها و بروکرها طراحی شده است. بهترین روش حفاظت از سرمایه خودتان این است که با استفاده از استراتژی‌های مناسب برای مدیریت ریسک، از رخ دادن مارجین کال جلوگیری کنید.