لیبرا پروژه فیسبوک در حوزه ارزهای دیجیتال است. لیبرا ارزی است که با 2.6 میلیارد کاربر این شبکه ادغام می‌شود.

فیسبوک اعتقاد دارد که می‌تواند با استفاده از لیبرا به 1.7 میلیارد انسان در دنیا قدرت مالی بدهد و دسترسی به پول و خدمات مالی را به راحتی ارسال پیام در فیسبوک یا واتساپ کند. این شبکه اجتماعی برای دستیابی به این هدف بلاک‌چین لیبرا را طراحی کرده که قرار است مقیاس پذیری زیادی داشته باشد و امکان کار با مقامات قضایی و قانونگذاران جهت پذیرش گسترده را داشته باشد.

اما آیا یک شرکت کاملاً متمرکز می‌تواند به انقلاب غیرمتمرکز ملحق شود؟

لیبرا چیست؟

لیبرا ارز دیجیتال اصلی در بلاک‌چینی با همین نام است. هدف در طراحی لیبرا این بوده که ارزش آن به صورت باثبات حفظ شود چون پشتوانه آن مجموعه‌ای از دارایی‌های واقعی است که در Libra Reserve نگهداری می‌شود و باعث شده این ارز دیجیتال مثل Paxos، Gemini Coin و USDC یک کوین باثبات باشد.

اما بر خلاف بیشتر کوین‌های باثبات موجود، لیبرا به جای یک ارز خاص مثل دلار آمریکا به سبدی متشکل از ارزهای فیات مختلف گره خورده است. Libra Reserve شامل مجموعه‌ای از دارایی‌ها با نوسان پایین است از جمله ارز بانک‌های مرکزی و اوراق بهادار دولتی.

چه کسی لیبرا را ابداع کرد؟

بلاک‌چین لیبرا که توسط شرکت تابعه فیسبوک Calibra ساخته شده و تحت هدایت این شرکت قرار دارد، طوری طراحی شده که توسط بنیاد لیبرا که یک سازمان مستقل و غیرانتفاعی در Geneva سوئیس است، هدایت شود. اعضای انجمن لیبرا مسئول مدیریت بلندمدت و استراتژی‌های بلاک‌چین لیبرا و Libra Reserve هستند و نودهای اعتبارسنج که شبکه را ایمن سازی کرده و تراکنش‌ها را اعتبارسنجی می‌کنند، اداره می‌کنند. فیسبوک قصد دارد که در نهایت خودش هم تبدیل به یکی از اعضای انجمن لیبرا شود با حقوق و مزایایی مشابه با سایر اعضا.

آیا می‌دانستید؟

اعضای بنیانگذار انجمن لیبرا عبارتند از MasterCard، PayPal، Visa، Stripe، eBay، Lyft، Uber، Spotify، Coinbase، Kiva، Andreessen Horowitz و Union Square Ventures که هر یک از آنها باید 10 میلیون دلار کارمزد ملحق شدن به این انجمن را پرداخت کند.

ویژگی خاص لیبرا چیست؟

برخلاف شبکه‌های بلاک‌چین یا ارزهای دیجیتال فعلی، لیبرا می‌تواند با پایگاه عظیم کاربران فیسبوک ادغام شده و از آنها استفاده کند؛ این شرکت همین حالا هم پشتیبانی یکسری از بزرگترین کمپانی‌های جهان را دارد. به غیر از اعتبار برند و سرمایه کمپانی‌هایی که پشتوانه لیبرا هستند، بنیاد لیبرا متعهد به همکاری با مؤسسات مالی و قانونگذاران است، امری که بلاک‌چین‌های کاملاً غیرمتمرکز و فاقد ساختار رهبری رسمی مثل اتریوم یا بیت‌کوین قادر به دستیابی به آن نیستند.

آیا می‌دانستید؟

لیبرا از یک مکانیزم اجماع نظر از نوع تحمل خطای بیزانس (BFT) برای حاکمیت بر شبکه بلاک‌چین خودش استفاده می‌کند که شبیه به Cosmos است. اما بر خلاف Cosmos و بیشتر بلاک‌چین‌های دیگر، لیبرا تراکنش‌ها را در قالب زنجیره‌ای از بلاک‌ها سازماندهی نمی‌کند بلکه طبق مقاله سفید آن، از یک "سازمان داده واحد استفاده می‌کند که تاریخچه تراکنش‌ها و وضعیت‌ها را به مرور زمان ثبت می‌کند". این موضوع منجر به ایجاد این پرسش می‌شود که آیا لیبرا واقعاً یک بلاک‌چین محسوب می‌شود؟

سایر ویژگی‌های متفاوت لیبرا

• کوین باثبات لیبرا با استفاده از یک زبان برنامه نویسی خاص برای قراردادهای هوشمند به نام Move برنامه نویسی می‌شود.
• توکن سرمایه گذاری لیبرا (Libra Investment Token) امکان پیوستن به انجمن لیبرا را برای اعضای جدید فراهم می‌کند و سهمی از این شبکه را در اختیار داشته و به صورت یک نود اعتبارسنج عمل می‌کند.
• لیبرا قصد دارد در نهایت یک سیستم هویتی باز برای این شبکه طراحی کند.

لیبرا چطور تولید می‌شود؟

وقتی کوین‌های لیبرای جدید تولید شود، باید آنها را با ارزهای فیاتی مثل دلار آمریکا یا یورو خریداری کرد که در نهایت وارد Libra Reserve می‌شود. تنها با خرید لیبرای بیشتر با پرداخت ارز فیات بیشتر، کوین‌های لیبرای بیشتر تولید می‌شود. اگر شخصی قصد فروش لیبرا در ازای ارز فیات را داشته باشد، کوین لیبرا سوزانده می‌شود و مبلغ مورد نظر از Libra Reserve کسر شده و به فروشنده کوین پرداخت می‌شود.

نحوه تهیه لیبرا

هر چند لیبرا هنوز عرضه نشده اما احتمالاً از طریق اکسچنج‌هایی مثل کوین بیس قابل تهیه خواهد بود و می‌توان آن را با پرداخت ارز فیات از فروشنده‌های مجاز خریداری کرد. این فروشنده‌ها می‌توانند پول نقد را با لیبرا معاوضه کنند و بالعکس. به این ترتیب مکانیزم عرضه و تقاضای سیستم متعادل خواهد شد. فروشنده‌های مجاز مستقیماً با کاربران لیبرا در تماس خواهند بود و در اصل به شکل واسطی بین دارندگان لیبرا و Libra Reserve عمل می‌کنند.

کارهای قابل انجام با لیبرا

لیبرا در حال حاضر در فاز آزمایشی یا تست نت قرار دارد اما قرار بود در نیمه اول سال 2020، رسماً راه اندازی شود. هدف لیبرا این است که تبدیل به ارزی پرکاربرد شود که دسترسی به آن راحت است.

آینده

هر چند هنوز محصولی عرضه نشده اما لیبرا تا امروز موفق به جلب توجه قانونگذاران و جامعه کریپتو شده است. عده زیادی در جامعه کریپتو باور دارند که لیبرا بیشتر یک دیتابیس خصوصی تحت کنترل فیسبوک است تا یک بلاک‌چین واقعی. لیبرا ادعا می‌کند که برای مقابله با این مسئله ظرف پنج سال پس از راه اندازی عمومی، از یک شبکه بلاک‌چین تحت نظارت به شبکه‌ای باز و بدون نیاز به مجوز تبدیل خواهد شد. قانونگذاران، بانک‌های مرکزی و دولت‌ها پیش از این هم فیسبوک را متهم کرده بودند که سعی به ایجاد یک بانک سایه‌ای جهانی دارد و قرار است پیگیری‌های قانونی برای مقابله با آن در آینده صورت بگیرد. به گفته Andreas Antonopolus سخنگو و نویسنده برجسته در حوزه بلاک‌چین:

"هر چند لیبرای فیسبوک قادر به رقابت با هیچ بلاک‌چین باز، عمومی، بدون مجوز، بی مرز، طبیعی و ضدسانسوری نیست اما می‌تواند با بانک‌های کوچک و همچنین بانک‌های مرکزی رقابت کند. تماشای چنین رقابتی می‌تواند بسیار جذاب باشد."