Zcash یا به اختصار ZEC چیست؟

زمانی که حدود یک دهه پیش بیتکوین پا به عرصه وجود گذاشت، اکثرا تصور می شد که این تکنولوژی راه حل نهایی برای جایگزینی پول کاغذی باشد. هیچ کس حتی تصورش را هم نمیکرد که این تنها شروعی برای ظهور پروژه های بیشمار کریپتوکارنسی خواهد بود .
گرچه بسیاری از پروژه های مذکور تنها پروژه های بلندپروازانه ای هستند که قصد دارند تا جایگزینی برای ارزهای کنونی ارائه دهند، برخی اما ویژگی های خاصی دارند که استنفاده از آنها را منحصر به فرد می کند. یک نمونه از این پروژه ها Zcash (زی کش) است زی کش یک ارز رمزنگاری شده است که برای معاملات خود، حریم شخصی ارائه می دهد.
معاملاتی که با ارز Bitcoin انجام می شوند خصوصی نیستند. همین ویژگی گاها از سوی کاربران این ارز که معتقدند در یک معامله باید حداقل های حریم خصوصی رعایت شود مورد انتقاد قرار می گیرد. همین امر منجر به ایجاد فورکی از بلاکچین بیتکوین در سال 2016 شد که Zcash را ایجاد کرد.

Zcash چه کاری انجام می دهد ؟

از این نظر که تراکنش های انجام گرفته بر روی یک شبکه بلاکچین قرار میگیرند، Zcash و بیتکوین درست مثل هم هستند. اما در شبکه Zcash با نگهداری محرمانه اطلاعات مربوط به تراکنش ها و اشخاص ، حریم خصوصی کاربران حفظ می شود. این مسئله با به کارگیری الگوریتم " گواه دانش صفر " ممکن شده است. این پروتکل اجازه می دهد تا معاملات بدون هیچ گونه اطلاعاتی در مورد فرستنده، گیرنده و مبلغ معامله شده تأیید شوند.
البته در تمام تراکنش ها به خواست کاربر امکان افشای برخی اطلاعات دررابطه با معامله وجود دارد. این کار از طریق قابلیت های "کلیدهای مشاهده" و "افشای پرداخت" میسر می باشد. این پروتکل ها زی کش را به شبکه ای انعطاف پذیر و قابل تنظیم بر مبنای خواست کاربر تبدیل کرده است.
آدرس خصوصی ای که از طریق آن اطلاعات مربوط به یک معامله محافظت می شود Z-Address نام دارد ( آدرس کیف پول با حرف z شروع می شود) و آدرسی که امکان مشاهده ی اطلاعات مربوط به تراکنش را به دیگران نیز می دهد t-address گفته می شود ( آدرس کیف پول با حرف t شروع می شود.).
به طور کلی چهار دسته ی عمده تراکنش بر روی شبکه Zcash وجود دارد. اولین دسته از تراکنش ها ، تراکنش بین یک z-address و یک z-address دیگر است که به این دسته از تراکنش ها تراکنش خصوصی می گویند. 
دسته ی دوم تراکنش بین یک z-address و یک t- address صورت می گیرد که به آن تراکنش های deshielding می گویند. این بدان معنی است که اطلاعات مربوط به فرستنده محافظت شده (یا شیلد می شود) و اطلاعات گیرنده به صورت عمومی بر روی شبکه بلاکچین قرار می گیرد.
دسته ی سوم از تراکنش ها که به تراکنش های shielding معروفند، تراکنش هایی هستند که از یک t-address به یک z-address انجام میگیرند. در این نوع تراکنش ها درست برعکس تراکنشهای دشیلدینگ، اطلاعات فرستنده در معرض عام بوده اما اطلاعات گیرنده محفوظ می ماند.
دلیل ارائه این گونه تراکنش ها دادن حق انتخاب به طرفین یک معامله است که بخواهند اطلاعاتشان حفظ شود یا به صورت عمومی روی شبکه قرار گیرد. 
دسته ی چهارم ، تراکنش های عمومی هستند که از یک t-address به یک t-address دیگر انجام می شوند. در این تراکنش ها اطلاعات مربوط به هردوی فرستنده و گیرنده عمومی بوده و بر روی شبکه قرار داده می شود.
پروتکل "گواه دانش صفر" ی که zcash برای تراکنش های خصوصی خود استفاده می کند به نام zk-SNARKs معروف است که مخفف عبارت Zero-Knowledge Succinct Non-Interactive Argument of Knowledge است. کلمه Succinct نشان می‌دهد که اطلاعات انتقال‌یافته بسیار موجز و کوتاه است طوری که چندصد بایت کافی است. این پروتکل به کاربر اجازه میدهد تا مالکیت یک سری اطلاعات را بدون افشای آنها به کاربر دیگر اثبات کند. تایید این گواه ها تنها چند میلی ثانیه به طول می انجامد.

توافق

برای توافق زی کش از الگوریتمی به نام Equihash memory-hard Proof-of-Work استفاده می کند. این الگوریتم به داشتن قابلیتهایی چون ASIC-Resistance بودن (یعنی مانع فعالیت دستگاه های اختصاصی استخراج میشه) ، امنیت و رعایت حریم خصوصی معروف است. حافظه مورد نیاز برای استخراج زی کش از آنچه اکثر کریپتوکارنسی ها نیاز دارند بیشتر است. اما الگوریتم مذکور به سیستم اجازه ی تایید بسیار سریع را می دهد. زمان بلاک برای زی کش 2.5 دقیقه است. تراکنش های موجود بر روی بلاکچین زی کش روی برنامه Zchain که مرورگر اختصاصی زی کش است، قابل مشاهده اند.

تاریخچه Zcash

تاریخ پیدایش زی کش را می توان 2013 دانست، زمانی که پروژه ای به نام Zerocoin در پاسخ به مشکل حریم شخصی در بیتکوین به وجود آمد. این پروژه که رهبران آن متیو گرین ، ایان مایرز، کریستینا گارمن و اویل دی رابین بوده که همگی از دانشگاه جان هاپکینز بودند.
این پروژه در سال 2014 به همکاری با دانشگاه های MIT ، The Technion و دانشگاه تل آویو منجر شد. پروژه مذکور که در ابتدا به عنوان یک بخش افزودنی برای بیت کوین طراحی شده بود، با پیشرفتهای جدید خودش تبدیل به یک کریپتوکارنسی گردید که با نام Zerocash معرفی گردید.
در حقیقت پروسه ی تبدیل شدن zerocash به zcahs امروزی از زمان آغاز همکاری تیم سازنده ی آن با Zooko Wilcox از شرکت Least Authority کلید خورد. این همکاری در در سال 2015 علنی شد و در اکتبر 2016 بلاکچین زی کش آماده ی افتتاح گردید.
Zcash در 28 اکتبر سال 2018 توسط شرکتی به نام شرکت Zerocoin Electric Coin به طور رسمی ارائه شد. این شرکت هیچ ادعایی بر کنترل کریپتوکارنسی نداشته و بالعکس معتقد است که همه کاربران باید به عنوان مشارکت کنندگان در شبکه غیرمتمرکز دیده شوند.
Zcash همچنین دارای بنیادی به همان نام Zcash است که البته با شرکت متفاوت بوده و مستقل عمل می کند. هدف این بنیاد این است که زیرساخت های پرداخت اینترنتی و زیرساخت های حریم خصوصی را برای عموم فراهم کند.

تیم Zcash

تیم زی کش توسط بنیانگذار و مدیرعامل مجموعه یعنی Zooko Wilcox رهبری می شود. اعضای کلیدی این مجموعه شامل نانان ویلکاکس (Nathan Wilcox ) به عنوان مدیر ارشد تکنولوژی ، اندی موری (Andy Murray ) به عنوان مدیر ارشد مالی، دیوید کمپبل (Daavid Campbell ) مدیر ارشد عملیاتی و در نهایت بنجامین وینستون (Benjamin Winston ) به عنوان مدیر امنیت محصول ، می باشد. 
کل تیم شامل 30 نفر عضو بوده که متشکل از مهندسان، توسعه دهندگان وب ، توسعه دهندگان تجاری، طراحان و همچنین بازاریابان و بخش حقوقی و پرسنل بخش مالی و اداری می شود.
گروه زی کش همچنین از همکاری و مشاوره ی نام های بسیار شناخته شده ای در صنعت کریپتوکارنسی بهره مند میباشد که از میان آنها می توان به گاوین اندرسون از بنیاد بیتکوین ، ویتالیک بوترین (از موسسان اتریوم)، آرتور بریتمن از Tezos ، جوزف بونئو، گوردون موهر و برایان وارنر، اشاره کرد.

نقشه راه و دستاوردها

پروژه ی زی کش از زمان افتتاح رسمی شاهد پیشرفت ها و دستاوردهای چشم گیری بوده است که از میان انها می توان به پروتکل های "افشای پرداخت" ، " تخلیه پرداخت" و همچنین بهبود مدار مرکزی و غیره اشاره کرد.
در سال 2018، هدف اصلی تیم زی کش بهبود بخشیدن عملکرد ، کاربری و امنیت این ارز با استفاده از تکنولوژی های جدید این عرصه بود. در آگوست 2018 ، گروه زیکش اولین نسخه نرم افزار Zcash سازگار با تکنولوژی ساپلینک (Sapling-compatible) را با نام تجاری Zcash 2.0.0 ارائه کرد و متعاقب آن اولین بلاک اسپلینگ هم در اکتبر 2018 استخراج گردید.
نقشه راه کنونی ای که برای زی کش برنامه ریزی شده است به شرح زیر می باشد :

رقابت و چالش ها

قویترین رقیب زی کش Monero می باشد. اگرچه هردوی این ارزها به واسطه ویژگی منحصر به فرد خود متمایز می باشند اما هر دو به دسته ی ارزهای خصوصی شده تعلق دارند. البته ارزهای دیگری هم در این دسته وجود دارند که دارای پتانسیل بالا می باشند از جمله Dash ، PIVX و Enigma .
یکی از چالش های پیش روی ارزهای خصوصی مسائل مربوط به قوانین مالی است چراکه با وجود مخفی نگه داشتن اطلاعات مربوط به تراکنش ها ، سازمان های نظارتی قادر به ردیابی تراکنش ها نبوده و همین مساله ممکن است آنها را به مخالفت با این دسته ارزها وا دارد. همین مساله ممکن است استفاده عمومی و گسترده از ارزهای خصوصی را با مشکل مواجه کند.

سکه Zcash یا ZCC

از نظر ارزش بازار سرمایه zcash در حال حاضر بیست و یکیمین ارزدیجیتال بزرگ دنیا محسوب می شود. درست مانند بیتکوین، زی کش هم حدود 21 میلیون سکه در بازار دارد، البته از این مقدار تنها 4.9 میلیون در گردش است.
در ژانویه 2018 ، قیمت زی کش چیزی بیش از 876 دلار بود اما در حال حاضر با وجود رکود نسبی در بازار قیمت آن به حدود 116 دلار افت کرده است.
در حال حاضر سکه زی کش در بسیاری از صرافی های دیجیتال از جمله Bianance ، Bithumb ،Kraken, Gemini, Bittrex قابل دسترسی است.
در اوایل امسال ، پلتفورم Coinbase اعلام کرد که قصد دارد زی کش را علی رغم ویژگی های خصوصی آن بر روی این پلتفورم ارائه کند.

کیف پول Zcash

ذخیره سازی ارزهای دیجیتال یک امر بسار مهم و حساس است چرا که این ارزها به راحتی و در اثر یک اشتباه کوچک ممکن است برای همیشه از دست بروند. زی کش شبکه بلاکچین مخصوص خود را داشته و بنابراین سکه های آن هم باید در کیف پولی ذخیره شوند که قابلیت قرارگیری بر روی این بلاکچین را داشته باشد. کیف پول Zcashd برای سیستم عامل لینوکس طراحی شده و هم با پردخت های محافظت و هم شفاف سازگاری دارد. سخت افزار های سازگار شده با این کیف پول شامل Ledger و Trezor می باد.
دیگر کیف پول هایی که قابلیت قرارگیری بر روی بلاکچین زی کش را دارند می توان به 
Exodus (desktop), Coinomi (mobile), Jaxx (mobile, desktop, web), Bitgo (web), Guarda (mobile, desktop, browser), Mobi (mobile), WinZec (web).
اشاره کرد.

نتیجه گیری

اگرچه انتظار می رود فناوری Blockchain بتواند چالش های دنیای امروز را برآورده کند ، اما این تکنولوژی در حقیقت برای پاسخگویی به نیازهای جهان آینده طراحی شده است. اگرچه در دنیای امروز حریم خصوصی معاملات ممکن است برای بسیاری از مردم مهم نباشد اما احتمال آن که این مساله بخشی حیاتی از آینده باشد، نباید نادیده گرفته شود.
Zcash تنها یک ارز دیجیتال دیگر نیست، بلکه ارزی است که با دادن حق انتخاب بین حریم خصوصی و شفافیت برای هر معامله، به آزادی فرد احترام می گذارد. امید است که این انعطاف پذیری نیروی محرکه ی استفاده هرچه بیشتر از Zcash باشد.

نام ارز	زی کش
نام انگلیسی	Zcash
نماد	ZEC
تاریخ راه اندازی	OCT 2016
آیکن
آدرس سایت	https://z.cash
قابلیت استخراج
نوع ارز	coin
تعداد کل	نامحدود
الگوریتم	Equihash
کیف پول ها
صرافی ها

  معاملات زی کش بسیار امن هستند و امکان مخفی سازی اطلاعات اصلی تراکنش از جمله مبدا و مقصد و مقدار تراکنش را دارد.