تزوس (XTZ ) چیست ؟

احتمالا تا حالا به خاطر ICO موفقیت آمیزشان در ژوئیه 2017 هم که شده نام پروژه Tezos به گوشتان خورده است. تیم تزوس در ارائه اولیه سکه خود موفق به جذب 232 میلیون دلار بیتکوین و اترویم شد که در زمان خود رکوردی محسوب می شد. در صورتی که نام این ارز را نشنیده اید باید بگوییم حواستان را جمع کنید چرا که اخیرا تزوس با سرمایه ای بیش از یک میلیار دلار وارد جمع 20 کریپتوکارنسی برتر دنیا شده است.

تیم تزوس چشم انداز روشنی دارد. همانطور که می دانیم بسیاری از ارزها و بلاکچین های امروزی ناکارآمد از آب در می آیند و روش ها و متدهای زیادی باید آزموده شوند تا بهترین مدل پیدا شود. همین مساله ایده ی اولیه تزوس می باشد، این پلتفورم  بستری فراهم کرده که در آن علاوه بر اجرای قراردادهای هوشمند و dapps ها، کاربران و توسعه دهندگان نیز همواره بتوانند آن را توسعه دهند تا از هر گونه نقص مبرا شود.

تزوس نخستین پلاتفرم کریپتوکارنسی  خود-ترمیمی در جهان است و به همین دلیل تیم تزوس توکن آن را با اندکی چاشنی طنز "ارز آخر" نامیده اند.

از زمان انتشار ICO، اوضاع برای تیم تزوس آنچنان راحت و بی دردسر هم نبوده است. نزاع های قانونی مختلف و نگرانی های جامعه منجر به بازتاب های منفی رسانه ای و تاخیرهای مداوم شد، اما به نظر می رسد تیم بیشتر مسائل را رفع و رجوع کرده و اخیرا نسخه بتای شبکه تزوس را راه اندازی کرده است. در این مقاله، ما به طور کامل پروژه بلاکچین Tezos را در حالت فعلی اش بررسی خواهیم کرد.

همانطور که در وب سایت Tezos آمده است، تزوس در حال ایجاد یک سیستم مدیریت بلاکچین است که در آن سهامداران پروتکل را اداره می کنند. البته به زبان ساده تزوس همچنان یک پلتفرم جدید برای قراردادهای هوشمند و برنامه های غیر متمرکز است.

در این پلتفرم، تمرکز اصلی بر اعضای شبکه تزوس بوده و این پروژه قصد دارد تا به صاحبان توکن تزوس اجازه دهد تا به طور کامل پلتفرم را مدیریت کرده و کیفیت اکوسیستم را بهبود ببخشند. تزوس قصد دارد یک جامعه دیجیتالی مشترک المنافع ایجاد کند، شبکه ای که در آن همه افراد درگیر حق اظهار نظر داشته و وفاداری مشترک داشته باشند.

مدیریت بر روی زنجیره

تزوس نیز مانند Ethereum، NEO و EOS اساسا یک پلتفرم بلاکچین است. با این تفاوت که سیستم مدیریت تزوس با ارزهای دیگر متفاوت است.

تزوس یک فرایند را طراحی کرده که باعث ارتقاء مستمر پروتکل پلتفورم از طریق مدیریت زنجیره ای می شود. چنین مدیریتی به سرمایه گذاران تزوس این امکان را می دهد که به طور مداوم و مستمردر طول زمان افزایش یابند، نه اینکه با تغییرات رادیکال گاه و بیگاه فورک های سخت ایجاد شده و نهایتا منجر به تقسیم شبکه شود. تزوس قاطعانه با فورک های سخت مخالف بوده و پلتفورمی را در نظر می پروراند که نیاز نباشد در پاسخ به پیشنهادات و نیازهای کاربرانش همواره فورک های سخت ایجاد کرده و تقسیم شود. در پلتفورم تزوس هر پارامتر پروتکل می تواند توسط خود شبکه تغییر کند.

برای ارتقاء این پلتفرم، توسعه دهندگان به طور مستقل پیشنهادات مربوط به ارتقاء پروتکل ها را به صورت پروپوزال ارائه می دهند. این پروپوزال ها همچنین شامل دستمزد مورد انتظار توسعهدهنده برای توسعه و انتشار ارتقاء های مشخص شده است. صاحبان توکن های Tezos می توانند به این پیشنهادات رای داده و اگر تأیید شوند، توسعه دهندگان می توانند شروع به کار بر روی ارتقاء سیستم خود کنند.

تمام وجوه پلتفورم توسط پروتکل تزوس نگهداری می شود و پس از آنکه یک پیشنهاد ارتقاء تصویب شده، اعمال می شود، توزیع می شود. از آنجا که توسعه دهندگان به طور غیرمتمرکز حق الزحمه میگیرند، می توانند تا زمانی که جامعه آنها را تأیید کند به طور مستقل و مداوم کار کنند. پروتکل به گونه ای طراحی شده است تا خود مشوق پیشرفت خود باشد.

تایید رسمی قراردادهای هوشمند

تزوس زبان برنامه نویسی قرارداد هوشمند مخصوص خود را داشته که مایکلسون نام دارد و این زبان به گونه ای طراحی شده که نوشتن قراردادهای هوشمند برای بلاک های این پلتفورم را تسهیل می کند .

مایکلسون در حقیقت برای تأیید رسمی قراردادهای هوشمند به کارگرفته شده است. "تایید رسمی" یک روش است که از نظر محاسباتی صحت تراکنشهای مدیریت کدها را اثبات می کند. به این معنی که کاربران می توانند ویژگی های قرارداد خود را تایید کرده و بنابراین امنیت قراردادهای هوشمند مهم و یا قراردادهای مالی به طور قابل توجهی افزایش می یابد.

روش های تایید رسمی یا formal verification  اغلب در فرآیندهای مهندسی با حد خطای بسیار پایین مانند طراحی هواپیما و توسعه مراکز هسته ای استفاده می شود. واقعیت این است که مشکلات رخ داده در مورد قراردادهای هوشمند امروزی مانند هک  DAO در سال گذشته و همینطور خطای سرریز Batch برای چندین توکن ERC-20 نشان دهنده ی نیاز شدید ما به چنین فرایندهای تایید رسمی ای در دنیای کریپتوکارنسی نیز می باشد.

به دلیل مدل مدیریتی تزوس، زبان برنامه نویسی این پلتفورم می تواند به طور مداوم و با توجه به خواسته های جامعه تغییر کند.

گواه سهم تفویض شده

برای توافق بر روی این پلتفرم، تزوس الگوریتم گواه سهم تفویض شده به کار گرفته است. چرا که DPoS امکان استخراج مجازی را نیز می دهد بر خلاف گواه اثبات کار در بیتکوین که یک پروتکل اجماع بسیار انرژی بر است. هر دارنده توکن می تواند یا به عنوان نماینده و یا رای دهنده برای نمایندگان، بخشی از فرآیند استخراج در تزوس باشد.

در این الگوریتم هر کاربر به یک نماینده رای می دهد، سپس آن کاندید در حقیقت نماینده ی شما برای رای دادن به پروپوزال های ارائه شده جهت توسعه پلتفورم و همچنین تعیین بلاک ها می باشد. این مساله باعث کارآمدتر شدن فرایند مدیریت بلاکچین شده و  فشار جامعه ی کاربران را بر مبنای منافع شبکه بر نمایندگان اعمال می کند.

سوء استفاده از قدرت توسط یک نماینده منجر به لغو آن نماینده می شود. بر خلاف دیگر پروژه های DPoS، هیچ محدودیتی برای تعداد نمایندگان در تزوس وجود ندارد. هر کس می تواند نماینده شود و هر کسی می تواند توکن های خود را به شخص دیگری به عنوان نماینده اش بسپارد.

راه حلی برای مقیاس پذیری

مقیاس پذیری در حال حاضر یکی از بزرگترین مسائل مربوط به صنعت بلاکچین است. تزوس با استفاده از مفاهیم گواه دانش صفر، که یک مکانیزم ارائه شده توسط پروژه Zcash می باشد، رویکردی را برای تضمین مقیاس پذیری طولانی مدت برای این پلتفرم در پیش گرفته است.

مفهوم گواه دانش صفر، برای اجرای قراردادهای هوشمند مورد استفاده قرار می گیرند. این مفهوم پروسه های اجرای قرارداد هوشمند و تأیید آن توسط گره های همگرا را از هم جدا می کند. این عمل حجم کار گره هایی را که قراردادهای هوشمند را تأیید می کنند به طرز چشمگیری کاهش می دهد چرا که دیگر نیازی به اجرای قرارداد هوشمند نیست.

علاوه بر کاهش حجم کار، این روش همچنین می تواند هزینه های انتقال در شبکه را به میزان قابل توجهی کاهش داده و قراردادهای هوشمند پیچیده را کارآمد تر اجرا کند.

بعد از ICO، دارایی های تزوس توسط بنیاد تزوس اداره می شود. این بنیاد غیرانتفاعی که در سوئیس مستقر است در سال اول اجرای پروژه دارای حق وتو برای جلوگیری از اجرای برخی پیشنهادات و پروپوزال ها در شبکه می باشد. این حق وتو به منزله عدم تواانایی کاربران در ارائه پیشنهاد نمی باشد. بنیاد تزوس در حال حاضر به گونه ای برنامه ریزی شده تا به آرامی قدرت خود را برای غیرمتمرکز شدن کم کند. این فرآیند توسط آراء جامعه ی تزوس هدایت خواهد شد.

 اقتصاد توکن تزوس

توکن بلاکچین تزوس Tezzies(XTZ) می باشد. این توکن ها به عنوان واحد های وجه برای پرداخت های مربوط کارمزد تراکنش ها و یا استفاده از قراردادهای هوشمند به کار می روند.

از آنجا که بلاکچین تزوس از الگوریتم گواه اثبات سهم تفویض شده استفاده می کند این توکن ها همچنین برای مدیریت شبکه نیز استفاده می شوند چراکه از آنها به صورت غیر مستقیم برای رای دادن جهت قبول و یا عدم پذیرش یک پروپوزال استفاده می شود.

تایید تراکنش ها در تزوس "پشتیبانی" نامیده می شوند و شبیه عمل استخراج در بیتکوین می باشد البته با این تفاوت که این پشتیبانی بر مبنای گواه اثبات سهم انجام می شود. پیشتیبانهای مذکور برای پشتیبانی و به عبارتی تایید یک تراکنش بر روی بلاکچین و در نتیجه حفظ امنیت شبکه TXZ دریافت می کنند.

این توکن ها همچنین برای خرید سهام توسط گره های توافق به عنوان معیاری برای سنجش میزان دستمزدشان استفاده می شود. هرچه سهم یک گره بیشتر باشد مزد بیشتری می گیرد.

تیم تزوس

تزوس از سال 2014 توسط زوج  آرتور بریتمن و کاتلین بریتمن درحال توسعه بوده  است.

آرتور دارای تجربه ی کاری  چشمگییر در ریاضیات کاربردی و علوم رایانه است. در سن 18 سالگی، او اولین مدال المپیک فرانسه را در المپیاد بین المللی علوم انفورماتیک به دست آورد، پس از آن او همچنان در این زمینه به تحصیل ادامه داد. بعد از تحصیلاتش، آرتور بریتمن در Google X به عنوان یک مهندس تحقیقاتی و در Goldman Sachs به عنوان یک تحلیلگر مدتی به کار مشغول شد.

کتلین نیز رزومه ی  قابل توجهی دارد و پست های استراتژیکی در شرکت هایی مانند Accenture، Bridgewater Associates، The Wall Street Journal و کنسرسیوم R3 Blockchain داشته است.

یکی دیگر از اعضای قابل توجه تیم رهبری تزوس رایان جفرسون است. جفرسون بعد از بهبوهه های قانونی و بحران های حقوقی ای که تزوس از سر گذراند به سمت ریاست رسید و به دلیل اقداماتی از قبیل تقاضای کاربران و انتشارات مطبوعاتی تحت نظارت جامعه ی تزوس، او این سمت را پذیرفت که البته به شدت به ادامه پیشرفت تزوس کمک کرد.

بقیه تیم تزوس از نظر قانونی ناشناس باقی مانده و تخمین زده می شود که شامل 8 توسعه دهنده ارشد باشد.

کمپانی Dynamic Ledger Solutions در حقیقت مالک پروژه ی تزوس بوده و کد اصلی پروتوکل تزوس توسط این شرکت کنترل می شود. این کمپانی وعده داده تا کد تزوس را به زودی به صورت منبع باز انتشار دهد اما فعلا چنین اتفاقی نیفتاده است.

پروژه تزوس توسط افراد بسیار قدرتمندی در این حوزه پشتیبانی می شود که همین امر اعتبار این پروژه را در طول سال های متمادی افزایش داده است. یکی از افراد، تیم دراپر معروف شرکت بیت کوین است که همواره در برابر انتقاداتی که به پروژه شده مقاومت کرده است.

یکی دیگر از سرمایه گذاران برجسته این پروژه،  شرکت سرمایه گذاری Winklevoss است. دوقلوهای Winklevoss ستاره های بزرگی در صنعت کریپتوکارنسی هستند که مالکین بورس معروف Gemini نیز می باشند، جالب است که این دو در دارایی های دیجیتالی زیادی سرمایه گذاری نمی کنند.

علاوه بر Bitcoin، Ethereum و Zcash ، تزوس یکی از معدود پروژه های Cryptocurrency است که این دوقلوهای تاثیرگذار در آن سرمایه گذاری کرده اند و برخی بر این باورند که اینها می تواند نشان دهنده ی شرکت هایی باشند که قرار است در آینده  در بورس Gemini ارائه شوند

نقشه راه تزوس

با اینکه  ICO  تزوس  در ژوئیه 2017 به پایان رسید، Tezzies ها یک سال بعد در 1 ژوئیه 2018 راه خود را به مبادلات باز کردند. تیم Tezos با توجه به مشکلات قانونی و اختلاف نظر اعضای هیئت مدیره و دیگر عوارض ناشی از آن برای ورود به بازار و قابلیت معامله با تاخیرات زیادی مواجه شد.

ماه ها وقت پروژه به جای صرف شدن برای کار بر روی پلتفورم، برای اختلافات هدر رفت، زمانی که رییس بنیاد Tezos، یوهان گویرز، در ماه فوریه، استعفا داد این مناقشات نیز، به پایان رسید.

پس از آن، تیم مجدد توانست به کسب و کار بازگردد ودر 30 ژوئن توانست شبکه اولیه تزوس را آماده کند. طبق گفته تیم، این نسخه بتای بلوک Tezos، با اینکه کاملا کاربردی می باشد اما فعلا تجربی و برای امتحان است. ارائه نسخه نهایی و فورک های سخت نرم افزاری بعد از این مرحله شکل خواهند گرفت.

در حال حاضر، هیچ نقشه راه رسمی برای تزوس ارائه نشده است و چگونگی پیشرفت و برنامه ریزی Tezos برای آینده مشخص نیست. این مساله منجر به نگرانی هایی برای جامعه ی این ارز شده است. این نگرانی ها بیشتر بر اساس این واقعیت است که اکثر توسعه شبکه Tezos در پشت درهای بسته اتفاق می افتد و جامعه را از وضعیت پلتفرم بی خبر می گذارد. در حال حاضر، تعداد کمی از جزئیات در مورد روند توسعه بلوک Tezos برای عموم مشخص است.

نتیجه گیری

با وجود مشكلات قانونی و تاخیرها، به نظر می رسد پروژه Tezos با ارائه نسخه ی بتای خود توانسته باشد خود را از تار و پود این مشکلات برهاند. نسخه بتا هنوز کامل نیست، اما اعتماد به نفس تیم را بالا برده و نشان می دهد که پروژه هنوز زنده است.

با این وجود تیم توسعه ی تزوس اگر می خواهد با رقبای بزرگی چون اتریوم و بیتکوین رقابت کند احتمالا باید کمی خود را جمع و جورتر کند. قبول داریم که در هنگام ارائه اولیه تزوس یک نوآوری محسوب می شد اما امروزه دیگر هر روز ارزهای جدیدی با قابلیت های جدید وارد عرصه می شوند و تزوس اگر بخواهد رقابت را ادامه دهد به این ریکاوری نیاز دارد. رویکرد توسعه مداوم پلتفرم بر اساس تصمیمات جامعه دموکراتیک می تواند این پلتفرم را از دیگر رقبا جدا کند، اما می تواند باعث کند شدن آن نیز بشود  و تمایل به پیشرفت های رادیکال را در آن از بین ببرد.

زبان کاربردی Tezos قراردادهای هوشمند را ایمن تر می سازد زیرا صحت آنها می تواند به صورت ریاضی اثبات شود. این قضیه باعث برتری این پلت فرم نسبت به رقیب بزرگی چون اتریوم می شود، چرا که مثلا در اتریوم  نقص و اشکالاتی بیش از یک بار اتفاق افتاده است. علاوه بر این، اعمال الگوریتم  گواه دانش صفر نیز Tezos را از لحاظ مقیاس پذیری از مزیت رقابتی برخوردار می سازد.

چشم انداز بنیانگذاران Tezos این است که یک پلتفرم خود-ترمیمی  ایجاد کنند تا هواره در حال بهبود و توسعه ی خودبخود باشد. همه ی این تکامل و توسعه توسط خود  شبکه Tezos هدایت می شود و آن را تبدیل به یک پلتفرم بلاکچین واقعا کاربرگرا می کند. به نظر می رسد که در این پروژه عناصر بنیادی در جای خود قرار دارند و در حال حاضر در حال گذار از یک مرحله ی آزمایش می باشند، اما حدس اینکه نتیجه چه خواهد شد کار هرکسی نیست. موفقیت Tezos بااین  طراحی خاصش کاملا وابسته به تلاش جامعه است، که طی ماه های آینده شاهد آن خواهیم بود.