بلاک‌چین یک رکورد آنلاین از تراکنش‌های کاربران است که با تکنیک‌های رمزنگاری از آن حفاظت می‌شود. بلاک‌چین قلب بیت‌کوین است و می‌توان از آن برای ثبت تراکنش‌های رسمی، جابجایی کالاها و خدمات و یا مبادله اطلاعات استفاده کرد.

به زبان ساده بلاک‌چین یک رکورد آنلاین برای تراکنش‌های کاربران است که این تراکنش‌ها می‌توانند مربوط به این اقلام باشند:

• پول
• جابجایی کالا
• مبادله اطلاعات

در این مطلب به بررسی کامل ایده بلاک‌چین می‌پردازیم و به شما توضیح می‌دهیم که چرا بلاک‌چین این همه قابلیت دارد.

بلاک‌چین چیست؟

با در نظر گرفتن تعاریف بالا، بلاک‌چین یک مجموعه رکورد است که دائماً در حال رشد هستند و با استفاده از رمزنگاری در قالب یکسری بلاک به هم پیوند خورده اند. همانطور که اشاره شد، بلاک‌چین راهکاری برای نگه داشتن چندین رکورد است اما در طراحی آن از ایده‌های هوشمندانه مختلفی استفاده شده است. اولین ایده مربوط به چگونگی حفظ رکوردها توسط بلاک‌چین است. به این سیستم دفتر کل توزیع شده یا به اختصار DLT گفته می‌شود.

در یک دفتر کل توزیع شده، اطلاعات تراکنش‌ها در مکان‌های مختلفی ذخیره می‌شود. در نتیجه هر زمان چیزی در بلاک‌چین تغییر می‌کند، همه اعضای شبکه از این تغییر مطلع شده و باید با آن موافق باشند.

این ویژگی باعث می‌شود که هک و نفوذ به بلاک‌چین و تغییر دادن رکوردهای آن به شدت سخت شود چون برای انجام این کار باید همزمان همه رکوردها را تغییر داد.

دلیل توجه و علاقه همه نسبت به بلاک‌چین چیست؟

چندین عامل مختلف در جذابیت بلاک‌چین تاثیرگذار هستند. اولاً بلاک‌چین غیرمتمرکز است.

دنیای اینترنت امروزی عمدتاً متمرکز است. یعنی بیشتر سایت‌ها و سرویس‌هایی که از آنها بازدید می‌کنید داده‌های خودشان را در یک دیتابیس ذخیره و نگهداری می‌کنند. بانک، نت‌فلیکس، گوگل و غیره همگی با یک سیستم متمرکز کار می‌کنند اما بلاک‌چین یک سیستم غیرمتمرکز است. این یعنی داده‌های کاربران روی یک شبکه قرار دارند نه یک محل خاص.

مزایای بلاک‌چین

در سیستم‌های متمرکز امروزی چندین چالش وجود دارد از جمله:

• امنیت: اگر شخصی به یک دیتابیس متمرکز نفوذ کند، می‌تواند همزمان همه داده‌های ذخیره شده در آن را افشا کند. تا امروز بارها شاهد رخ دادن چنین حوادثی بودیم.
• هزینه‌ها: معمولاً ساختن یک سیستم متمرکز هزینه زیادی دارد چون کمپانی مربوطه باید سرمایه لازم برای ایجاد زیرساخت‌های موردنیاز جهت کار کردن سیستم به صورت هموار و بی نقص را تامین کند.
• داده‌های کاربران: در سیستم‌های متمرکز، داده‌های شما متعلق به خودتان نیستند و معمولاً سیستم با استفاده از داده‌های شما درآمدزایی کرده و هزینه‌های خودش را تامین می‌کند.
• شفافیت: نحوه استفاده از اطلاعات کاربران هم یکی از نگرانی‌های مهم در دنیای امروزی محسوب می‌شود که اینترنت غیرمتمرکز می‌تواند این مشکل را حل کند.

سیستم‌های مشابه قبل از بلاک‌چین

قبلاً هم در اینترنت سیستم‌های غیرمتمرکزی وجود داشتند. Limewire و Napster جزء سرویس‌های غیرمتمرکز بودند.

اما این سیستم‌ها یک نقص داشتند: چنین سرویس‌هایی عملکرد خوبی برای پیشگیری از تکثیر فایل‌ها نداشتند. به این مسئله، مشکل خرج کردن دوباره گفته می‌شود. مشکل خرج کردن دوباره یعنی استفاده دوباره از پول خرج شده یا دو بار استفاده از یک پول یا دارایی برای خرید آیتم‌های مختلف.

بانک با سیستم متمرکز خودش این مشکل را رفع می‌کند و با کمک این سیستم مانع از خرج کردن دوباره پول توسط کاربران می‌شود اما بلاک‌چین بدون نیاز به وجود یک دیتابیس متمرکز این مشکل را حل می‌کند.

چه کسی بلاک‌چین را ابداع کرد؟

ایده بلاک‌چین از اوایل دهه 90 میلادی بین کارشناسان رمزنگاری وجود داشت اما این ساتوشی ناکاموتو بود که توانست این سیستم را به شکل عملی پیاده سازی کند. بیت‌کوین سیستمی است که بر روی بلاک‌چین ساخته شده. بلاک‌چین یک رکورد و تاریخچه آنلاین از تراکنش‌های کاربران است که با تکنیک‌های رمزنگاری حفاظت می‌شود.  بلاک‌چین قلب ارزهایی مثل بیت‌کوین است و می‌توان از آن برای ثبت تاریخچه تراکنش‌ها، جابجایی کالاها و خدمات یا مبادله اطلاعات استفاده کرد.

سایر ویژگی‌های خاص بلاک‌چین

• بلاک‌چین یک سیستم بدون اعتماد است. امروزه وقتی قصد خرید آنلاین را داشته باشید، برای تکمیل فرایند خرید باید به چند شخص یا نهاد متمرکز اعتماد کنید مثل فروشنده، سیستم پرداخت، بانک یا یک وبسایت. اما بلاک‌چین نیازی به چنین اعتمادی ندارد و به همه امکان می‌دهد بدون وجود یک واسط، کالاها و خدمات مورد نیازشان را مبادله کنند.
• حذف واسطه‌ها: خیلی از شبکه‌های امروزی تحت کنترل واسطه‌ها یا مؤسسات مختلفی قرار دارند که معمولاً هزینه گردش اطلاعات را از کاربران دریافت می‌کنند. در یک بلاک چین، چنین کنترلی وجود ندارد در نتیجه هزینه‌ها کاهش یافته و تراکنش‌ها با سرعت بیشتری اجرا می‌شوند.
• شفافیت: در یک بلاک‌چین عمومی مثل بیت‌کوین، همه می‌توانند تراکنش‌ها را مشاهده کنند در نتیجه دنبال کردن جریان گردش کالاها و خدمات آسان تر می‌شود.
• عدم وجود یک نهاد کنترل کنند: از آنجایی که بلاک‌چین یک سیستم غیرمتمرکز است، هیچ شخص یا گروهی کنترل سیستم را در اختیار ندارد در نتیجه همه چیز فقط با اتفاق نظر کاربران قابل تغییر است.

بلاک چین برای چه کارهایی قابل استفاده است؟

• انرژی: جابجایی انرژی بین اشخاص حتی به صورت بین مرزی.
• زنجیره تامین: پیگیری تحویل انواع کالاها با شفافیت کامل. برقراری ارتباط بین رکوردها همچنان که آیتم‌ها از موانع مختلف عبور می‌کنند.
• بازارهای باز: ایجاد پلتفرم‌های بزرگ اپن سورس برای مبادله داده‌های حجیم به صورت ناشناس. معمولاً از داده‌ها به عنوان منبع و سرمایه اصلی کسب و کارهای اینترنتی یاد می‌شود.
• دولت‌ها: می‌توان از فناوری اینترنت برای افزایش سرعت و دیده شدن در بخش عمومی استفاده کرد.
• بازرسی و اعمال قانون: هر چند این قابلیت خیلی پیاده سازی نشده اما می‌توان از فناوری بلاک‌چین برای نظارت بر تراکنش‌های عمومی و اعمال قانون با سرعت و راحتی بیشتر استفاده کرد.
• بیمه: با تنظیم شرایط برای پرداخت‌ها، می‌توان قوانین بیمه را شفاف تر کرد.
• اینترنت اشیاء: اتصال تجهیزات هوشمند به اینترنت اشیاء و اقتصاد به اشتراک گذاری.

آینده

بلاک‌چین با بیت‌کوین شروع شد اما هیچ محدودیتی برای مسیر آینده آن وجود ندارد. پروژه‌هایی مثل ریپل و اتریوم اصول بلاک‌چین را مورد استفاده قرار داده و به آن جهت و مسیر جدیدی بخشیده اند اما این تازه شروع ماجراست!