پس از موفقیت چشمگیر گیم استاپ، دوج کوین و سایر ارزهای دیجیتال مشابه حالا پروژههای جدیدی شکل گرفته اند که به دنبال طی کردن روندی مشابه هستند.
یکی از کوینهای جدیدتر این حوزه به اسم شیبا اینو که بر اساس نام سگی به همین نام طراحی شده خودش را "قاتل دوج کوین" معرفی کرد اما آیا شیبا اینو یک پروژه مجاز است یا صرفاً یک آلت کوین دیگر است که به دنبال استفاده از گرایشات ایجاد شده و بهره برداری از سرمایه گذاران بی خبر است؟
نکات کلی:
- شیبا اینو یک آلت کوین ERC-20 است که بر روی بلاکچین اتریوم ساخته شد.
- این کوین توسط شخص ناشناسی به اسم Ryoshi ساخته شده که آن را رقیب
دوج کوین نامید.
حدود 400 تریلیون توکن SHIB در گردش وجود دارد که حداکثر تولید آن یک کوادریلیون است.
سازندگان شیبا اینو اکوسیستمی متشکل از سه کوین یعنی SHIB، LEASH و BONE و یک اکسچنج غیرمتمرکز به اسم شیباسواپ ساختند.
Ryoshi نیمی از موجودی این توکن را برای ویتالیک بوترین خالق اتریوم ارسال کرد.
بوترین در اوایل ماه می همه این کوینها را اهدا کرده یا سوزاند و باعث افت قیمت آن شد.
بعد از این ماجرا مقاله سفید SHIB به روزرسانی شده و در آن اعلام شد که این حرکت به نفع شیبا اینو بوده و بوترین دوست SHIB است.
بعضی از سرمایه گذاران SHIB به اشتباه تصور کردند که بوترین سرمایه گذار این پروژه است.
شیباسواپ تحت بررسیهایی قرار گرفت که نشان داد ریسک متمرکز شدن این کوین وجود دارد و یک توسعه دهنده میتواند همه توکنهای ERC20 boneToken را به هر آدرس دلخواهی واریز کند.
شیبا اینو چیست؟
شیبا اینو یک توکن ERC-20 است که توسط یک شخص ناشناس با نام Ryoshi بر روی اتریوم ساخته شد. در سایت شیبا اینو اعلام شده که این توکن یک میم توکن غیرمتمرکز است که در حال تشکیل یک اکوسیستم پرشور و قوی است.
در مقاله سفید این توکن اعلام شده که قصد آن ایجاد اکوسیستمی متشکل از سه توکن با موجودی متفاوت است.
SHIB ارز اصلی این اکوسیستم با حداکثر تولید 1 کوادریلیون است. LEASH دومین توکن ایجاد شده است که تولید 107646 عددی دارد و سومین توکن BONE با حداکثر تولید 250 میلیون عدد است.
تیم این پروژه یک اکسچنج غیرمتمرکز به نام شیباسواپ هم ایجاد کرده که به کاربران امکان میدهد در این پلتفرم تأمین نقدینگی، استکینگ، بازیابی توکنها از یونی سواپ یا سوشی سواپ و مبادله کوین را انجام دهند. این اکسچنج شبیه به سایر اکسچنجهای موجود در شبکه اتریوم مثل سوشی سواپ و یونی سواپ است.
مقایسه شیبا اینو و دوج کوین
سال پیش شاهد عرضه انواع توکنهایی با اسم و موضوعات مرتبط با سگها بودیم که از فرهنگ میم و فید توئیتر ایلان ماسک الهام میگرفتند.
اما تفاوت بین دوج کوین که اولین میم کوین بود و شیبا اینو که خودش را قاتل دوج کوین معرفی کرده چیست؟
دوج کوین
دوج کوین ارز دیجیتالی است که در ابتدا با تمسخر بازار ICOها (عرضه اولیه کوین) در دوره صعودی سال 2017 شکل گرفت. هدف این کوین تمسخر انوع اسم کوینهای جعلی بود که در آن زمان یکی پس از دیگری شکل میگرفتند و نام آن هم برگرفته از میم محبوب دوج است.
دوج کوین با کد یک انشعاب از بیتکوین به اسم لایت کوین شکل گرفت یعنی این ارز دیجیتال هم از مکانیزم اجماع اثبات کار استفاده میکرد. اما بر خلاف لایت کوین حداکثر سقف تولید نداشت.
بلاکهای دوج کوین هر دقیقه پیدا میشوند و به ازای هر بلاک 10 هزار دوج جدید پاداش داده میشود. این یعنی هر روز 14.4 میلیون دوج جدید تولید میشود.
شیبا اینو
شیبا اینو هم که به دنبال استفاده از جذابیت فرهنگ میم دوج کوین بود خودش را یک "میم توکن غیرمتمرکز" نامید که تبدیل به یک اکوسیستم پرشور شده است. این توکن خودش را قاتل دوج کوین هم معرفی کرده ... اما چه تفاوتهایی بین این کوین با دوج کوین وجود دارد؟
شیبا اینو یک توکن ERC-20 در بلاکچین اتریوم است. یعنی به جای داشتن یک بلاکچین اختصاصی بر روی بلاکچین اتریوم ساخته شده و میزبانی میشود. اما دوج کوین بلاکچین اختصاصی خودش را دارد. توکنهای ERC-20 با استفاده از آدرسهای اتریوم ذخیره شده و ارسال میشوند.
آنچه که باعث متمایز شدن شیبا اینو از دوج کوین میشود، اکسچنج غیرمتمرکز شیباسواپ است. این ویژگی باعث شده شیبا بخشی از اکوسیستم اقتصادی غیرمتمرکز در اتریوم شود و کاربران بتوانند از آن برای انجام کارهایی مثل مبادله توکنها، استیک کردن و دریافت بازده دسترسی داشته باشند که در دوج کوین وجود ندارد.
بررسی که روی شیباسواپ انجام شد چند یافته مهم را نشان داد از جمله ریسک متمرکز شدن آن که به توسعه دهندگان امکان میدهد همه توکنهای ERC20 boneToken را به هر آدرس دلخواهی منتقل کنند. مهم تر اینکه اگر حساب چنین شخصی هک شود همه توکنها از دست میروند.
این مشکلات بعداً رفع شدند اما پس از آن شیباسواپ تنها یک بار بررسی شد و مشخص نیست که تیم پروژه تغییرات لازم را پیاده سازی کرده یا خیر.
آیا شیبا اینو سرمایه گذاری امنی محسوب میشود؟
شاید بتوان مهم ترین جنبه بارز سالم بودن پروژه را در مقاله سفید یا نسخههای مختلف مقاله سفید آن ارزیابی کرد چون از زمان راه اندازی دستخوش تغییراتی شده است. وقتی Ryoshi شیبا اینو را ساخت، نیمی از موجودی آن را برای ویتالیک بوترین خالق اتریوم ارسال کرد.
در مقاله سفید پروژه نقل قولی از Ryoshi وجود دارد که میگوید: "ما 50 درصد از موجودی کل را برای ویتالیک ارسال کردیم؛ هیچ عظمتی بدون آسیب پذیری وجود ندارد و اگر ویتالیک بوترین از ما حمایت کند، شیبا رشد و پیشرفت خواهد داشت."
اما در دوازدهم می بوترین 50 تریلیون SHIB که آن زمان 1 میلیارد دلار ارزش داشت را به خیریهها اهدا کرد و بعد 90 درصد از باقیمانده را سوازند. گفته شده 10 درصد باقیمانده هم به یک خیریه دیگر اهدا شده است.
بوترین یک پیام هم به تراکنش خودش اضافه کرده و در آن نوشت که هر شخصی که کوین جدید ایجاد میکند نباید بدون رضایت او برایش کوین ارسال کند.
این خبر باعث افت قیمت SHIB شد. چون قبلاً کاربران تصور میکردند که خود بوترین در این پروژه سرمایه گذاری کرده یا به دلیل اینکه تعداد زیادی از این توکن دارد، در این پروژه سهیم است.
به این ترتیب یک مقاله سفید جدید برای پروژه منتشر شد که بخشی به اسم "ویتالیک بوترین، دوست SHIB" به آن اضافه شده بود. در اولین جمله از این بخش بوترین و Ryoshi هر دو افرادی رویا پرداز معرفی شده و حتی املای اتریوم هم به اشتباه Etherium نوشته شده بود. در این قسمت از اقدام بوترین استقبال شده و این واقعیت که پس از این ماجرا 82 درصد از ارزش SHIB از دست رفت نادیده گرفته شد.
چنین وقایعی از دید سرمایه گذاری خطرناک به نظر میرسند. اولین موضوع خطرناک این بود که یک توسعه دهنده حق دسترسی و اجازه برداشت توکنهای کاربران از شیباسواپ و ارسال آن به یک آدرس دیگر را داشت. گرچه ادعا شده که این مشکلات حل شدند اما پس از آن این اکسچنج تنها یک بازرسی را پشت سر گذاشته است.
علامت خطر بعدی این واقعیت بود که همان ابتدا حجم قابل توجهی از کوینهای این پروژه برای بوترین ارسال شد. مشخص نیست که سازنده پروژه از این اقدام چه هدفی داشته اما این واقعیت که بوترین این توکن را دارد و سرمایه گذار پروژه بوده باعث افزایش امید مردم شد.
در خیلی از مطالب شبکه اجتماعی ردیت هم ادعا شده که بوترین مالک SHIB است و قرار است این کوین رشد بی نظیری را تجربه کند.
این موضوع وقتی عجیب تر شد که در نسخه جدید مقاله سفید ادعا شد بوترین دوست این پروژه است در حالی که کاملاً واضح بود بوترین کاری با این پروژه ندارد.
مثل بیشتر ارزهای دیجیتال برای سرمایه گذاری در این پروژه هم باید دقت داشت. گرچه سال پیش به دلیل رشد و توسعه فرهنگ میم شاهد پیشرفت قابل توجه SHIB بودیم اما از نظر سرمایه گذاری نمیتوان اهمیت خاصی برای این پروژه پیدا کرد.
نگرانیهای اصلی موجود درباره SHIB مربوط به اقدامات سازنده آن هستند. ارسال نیمی از موجودی این توکن برای بوترین و تغییر مقاله سفید پس از عکس العمل او کاملاً عجیب و غیرعادی بود. ادعای دوستی بوترین با SHIB هم ادعای عجیبی به نظر میرسید.
و گرچه SHIB یک اکوسیستم مخصوص کوچک با یک اکسچنج غیرمتمرکز دارد اما مشخص نیست که این اکسچنج در مقایسه با اکسچنجهایی مثل یونی سواپ که بازرسیهای بسیار بیشتری از آنها انجام میشود چقدر ایمن است. در نهایت خرید SHIB شبیه به خرید یک بلیط بخت آزمایی به نظر میرسد!