توکن‌های لوریج دار از جمله توکن‌های ERC20 جدید هستند که با استفاده از آنها می‌توانید در بازار ارزهای دیجیتال از لوریج استفاده کنید بدون اینکه نیاز به سروکار داشتن با پیچیدگی‌های پوزیشن‌های لوریج دار داشته باشید.

مثلاً ETHBULL را در نظر بگیرید که یک نوع توکن 3x long ETH است. به ازای هر 1 درصد افزایش بهای اتر در یک روز، ETHBULL 3 درصد افزایش بها پیدا می‌کند و بالعکس.

در حال حاضر چهار نوع توکن لوریج دار در FTX وجود دارند BULL (+3x)، BEAR (-3x)، HEDGE (-1x) و HALF. به طور کلی اگر در یک روز اتر یک درصد افزایش بها پیدا کند، ETHBULL 3 درصد افزایش بها، ETHBEAR 3 درصد کاهش بها، ETHHEDGE یک درصد کاهش بها و ETHHALF نیم درصد افزایش بها خواهند داشت. اگر اتر یک درصد در یک روز کاهش بها داشته باشد، ETHBULL سه درصد کاهش بها، ETHBEAR سه درصد افزایش بها، ETHHEDGE یک درصد افزایش بها و ETHHALF نیم درصد کاهش بها خواهد داشت.

ممکن است بعضی از پلتفرم‌ها توکن‌های لوریج داری با نسبت‌های متفاوت داشته باشند.

توکن‌های لوریج دار چگونه کار می‌کنند؟

فرض کنید که قصد ایجاد 10 هزار دلار ETHBULL را دارید. برای انجام این کار 10 هزار دلار واریز می‌کنید و اکانت ETHBULL 30 هزار دلار قرارداد آتی دائمی اتر برای شما می‌خرد. بنابراین حالا ETHBULL شما در حالت 3x long ETH قرار دارد.

می توانید توکن‌های لوریج دار را بازخرید کنید و مبلغ معادل آنها را دریافت کنید. برای انجام این کار می‌توانید 10 هزار دلار توکن ETHBULL را به FTX برگردانده و آن را بازخرید کنید. این کار باعث از بین رفتن توکن‌های شما خواهد شد و بعد حساب ETHBULL شما 30 هزار دلار قرارداد آتی را فروخته و 10 هزار دلار به حساب شما واریز می‌شود.

همین مکانیزم ایجاد و بازخرید باعث می‌شود که توکن‌های لوریج دار ارزش مورد انتظار را حفظ کنند.

انگیزه استفاده از توکن‌های لوریج دار چیست؟

سه دلیل برای استفاده از توکن‌های لوریج دار وجود دارد.

مدیریت ریسک

توکن‌های BULL/BEAR/HEDGE به صورت خودکار سود به دست آمده را روی ارز دیجیتال مربوطه سرمایه گذاری می‌کنند بنابراین اگر پوزیشن توکن لوریج دار شما سود کند، این سود به صورت خودکار روی پوزیشن مربوطه سرمایه گذاری می‌شود.

همچنین توکن‌های BULL/BEAR/HEDGE به صورت خودکار به کاهش ریسک کمک می‌کنند. اگر یک پوزیشن 3x long ETH داشته باشید و در یک دوره یک ماهه اتر 33 درصد ریزش کند، پوزیشن شما تسویه شده و چیزی از آن باقی نخواهند ماند. اما اگر ETHBULL بخرید، توکن لوریج دار در صورت ریزش بازار اتر، بخشی از آن را می‌فروشد تا از تسویه پوزیشن پیشگیری کند.

توکن‌های HALF برعکس می‌کنند. از آنجایی که لوریج این توکن‌ها تنها ½ است، این توکن‌ها با افزایش قیمت ارز مربوطه فروش و با کاهش آن خرید انجام می‌دهند.

مدیریت مارجین

می‌توانید توکن‌های لوریج دار را مثل توکن‌های معمولی ERC20 در یک بازار آنی بخرید. نیازی به مدیریت وثیقه، مارجین، قیمت تسویه یا سایر مفاهیم مربوطه ندارید، کافیست مثلاً 10 هزار دلار ETHBULL بخرید تا یک کوین long با لوریج 3 برابری داشته باشید.

توکن‌های ERC20

توکن‌های لوریج دار از نوع توکن‌های ERC20 هستند. یعنی - بر خلاف پوزیشن‌های مارجین - می‌توانید آنها را از حسابتان برداشت کنید. کافیست به والتتان رفته و توکن‌های لوریج دار را به هر والت اتر دیگری واریز کنید. این یعنی خود شما کنترل توکن‌های لوریج دارتان را در اختیار دارید و می‌توانید آنها را به هر پلتفرم دیگری که از این توکن‌ها پشتیبانی می‌کند مثل Gopax یا BitMax واریز کنید.

چگونه توکن‌های لوریج دار را خرید و فروش کنیم؟

روش‌های مختلفی برای انجام این کار وجود دارد.

بازارهای آنی (روش توصیه شده)

راحت ترین روش خرید توکن‌های لوریج دار، بازار آنی است. مثلاً می‌توانید این کار را در بازار آنی ETHBULL/USD انجام دهید و ETHBULL را خریده یا بفروشید. با رفتن به صفحه بازار توکن‌های لوریج دار و کلیک کردن روی نام آنها یا با کلیک کردن روی قرارداد آتی مورد نظر در بالای صفحه و سپس نام بازار، می‌توانید این کار را انجام دهید.

لازم به ذکر است که FTX تنها اکسچنجی نیست که این توکن‌های لوریج دار را ثبت کرده و می‌توانید آنها را در BitMax، Gopax و اکسچنج‌های دیگر خرید و فروش کنید. از آنجایی که این توکن‌ها ERC20 هستند، BTCHG در اکسچنج Gopax همان HEDGE در FTX است و می‌توانید آنها را با والت خودتان خرید و فروش کنید.

تبدیل

می توانید توکن‌های لوریج دار را مستقیماً از صفحه والت خودتان با استفاده از قابلیت CONVERT بخرید. اگر توکنی پیدا کرده و روی CONVERT در سمت راست صفحه کلیک کنید، یک کادر باز می‌شود که در آن می‌توانید هر تعداد توکن دلخواه را به توکن لوریج دار تبدیل کنید.

ایجاد/بازخرید

در نهایت می‌توانید توکن‌های لوریج دار را ایجاد کرده یا بازخرید کنید. انجام این کار توصیه نمی‌شود مگر اینکه همه مستندات مربوط به توکن‌های لوریج دار را مطالعه کرده باشید. ایجاد یا بازخرید توکن‌های لوریج دار تحت تأثیر بازار قرار دارد و تا پس از تولید یا بازخرید توکن، مشخص نخواهد بود که این کار با چه قیمتی انجام می‌شود. توصیه می‌شود که به جای این روش از بازارهای آنی استفاده کنید.

می توانید با رفتن به صفحه توکن و کلیک کردن روی more info یک توکن لوریج دار را ایجاد کرده یا باز خرید کنید. اگر به اندازه 10 هزار دلار ETHBULL ایجاد کنید، یک سفارش بازار برای خرید 30 هزار دلار ETH-PERP ثبت شده، قیمت پرداختی محاسبه شده و مبلغ مربوطه از حساب شما کسر می‌شود؛ سپس مقدار متناظر ETHBULL به حساب شما واریز می‌شود.

تعدیل مجدد توکن‌های لوریج دار چگونه انجام می‌شود؟

هر روز ساعت 02:00 به وقت UTC توکن‌های لوریج دار تعدیل می‌شوند. این یعنی همه توکن‌های لوریج دار در FTX ترید می‌شوند تا یک بار دیگر به سطح لوریج تارگتشان برسند.

مثلاً فرض کنید که موجودی فعلی ETHBULL 20 هزار دلار است بعلاوه 150 اتر به ازای هر توکن و قیمت اتر 210 دلار است. به این ترتیب ارزش خالص دارایی ETHBULL (-$20,000 + 150*$210) = $11,500 به ازای هر توکن است و هر توکن به اندازه 150*$210 = $31,500 با اتر ارتباط دارد. بنابراین لوریج این توکن 2.74 برابر است و باید اتر بیشتری خریداری شود تا به لوریج 3 برابری برسد که این کار رأس ساعت 2 به وقت منطقه زمانی UTC انجام می‌شود.

بنابراین هر روز توکن‌های BULL/BEAR/HEDGE در صورتی که سودی ایجاد کرده باشند، آن را سرمایه گذاری می‌کنند. اگر ضرری ایجاد شده باشد، بخشی از پوزیشن آن فروخته شده و سطح لوریج به 3 برابر برمی‌گردد تا از خطر تسویه پیشگیری شود.

بعلاوه، اگر حرکتی در میانه روزصورت بگیرد که باعث شود لوریج یک توکن 33 درصد بیشتر از سطح تارگت شود، توکن مربوطه تنظیم مجدد می‌شود. بنابراین اگر بازار به قدری ریزش کند که لوریج توکن BULL 4 برابر شود، تنظیم مجدد انجام می‌شود. این یعنی حدود 11.15 درصد برای توکن‌های BULL، 6.7 درصد برای توکن‌های BEAR و 30 درصد برای توکن‌های HEDGE. توکن‌های HALF تعدیل مجدد روزانه ندارند چون لوریج این توکن‌ها ½ است و احتمال تسویه آنها وجود ندارد.

در نتیجه توکن‌های لوریج دار می‌توانند لوریج 3 برابری برای شما فراهم کنند بدون اینکه ریسک تسویه پوزیشن را به همراه داشته باشند. تسویه توکن‌هایی با لوریج سه برابری مستلزم حرکت 33 درصدی بازار است اما معمولاً با حرکت 6-12 درصدی بازار این توکن‌ها تنظیم مجدد می‌شوند در نتیجه ریسک تسویه کاهش پیدا می‌کند.

روش کلی انجام تعدیل مجدد به این ترتیب است:

1. FTX لوریج توکن‌های لوریج دار (LT) را تحت نظر دارد. اگر لوریج یک LT 3 برابری به بیشتر از 4 برابر برسد، تعدیل مجدد آن توکن به صورت خودکار شروع می‌شود.
2. زمانی که تعدیل مجدد فعال می‌شود، FTX تعداد واحدهای لازم برای خرید/فروش از آن توکن جهت برگشت به لوریج هدف را محاسبه می‌کند.
1. فرمول مورد استفاده به این شرح است:
1. پوزیشن مطلوب (DP): [لوریج هدف] * NAV / [نرخ بازار]
2. پوزیشن جاری (CP): موجودی فعلی به ازای هر توکن
3. حجم تعدیل مجدد = (DP - CP) * [توکن‌های LT تسویه نشده]
3. سپس FTX سفارشات لازم را برای تعدیل مجدد به دفتر ثبت سفارش قراردادهای آتی دائمی FTX مربوطه می‌فرستد (مثل ETH-PERP برای ETHBULL/ETHBEAR). هر 10 ثانیه حداکثر $4m سفارش ارسال می‌شود تا زمانی که حجم این سفارشات به اندازه لازم برسد. همه این سفارشات از نوع IOC عمومی (اجرایی فوری یا لغو) هستند که بر اساس پیشنهادات/ درخواست‌های موجود در دفتر ثبت سفارش اجرا می‌شوند.
4. توجه داشته باشید که در این محاسبات تفاوت بین قیمت در زمان فعال شدن تعدیل مجدد و زمان اجرای آن و همچنین کارمزدها نادیده گرفته شده و ممکن است شامل خطای گردکردن باشند.

عملکرد توکن‌های لوریج دار چگونه ارزیابی می‌شود؟

حرکات روزانه

توکن‌های لوریج دار برای هر روز عملکرد هدف مشخصی دارند. مثلاً هر روز (از ساعت 2:00 به وقت UTC تا ساعت 02:00 روز بعد) ETHBULL حدود 3 برابر اتر جابجا می‌شود.

چند روزه

اما در بازه‌های زمانی طولانی مدت تر، توکن‌های لوریج لار نسبت به یک پوزیشن ایستا عملکرد متفاوتی خواهند داشت.

مثلاً فرض کنید که اتر با قیمت 200 دلار روز را شروع کرده و بعد به 210 دلار می‌رسد و در روز دوم به 220 دلار. به این ترتیب اتر 10 درصد افزایش بها داشته بنابراین یک پوزیشن اتر لوریج دار 3x 30 درصد افزایش بها داشته است اما ETHBULL 15 درصد و بعد 14.3 درصد افزایش بها پیدا می‌کند. در روز اول، ETHBULL هم 15 درصد افزایش بها داشته است. سپس تعدیل مجدد شده و اتر بیشتری برای آن خریداری می‌شود. در روز دوم این توکن 14.3 درصد نسبت به نرخ جدیدش افزایش بها پیدا می‌کند در حالی که یک پوزیشن لانگ 3x یک 15 درصد دیگر هم نسبت به نرخ 200 دلاری اتر افزایش دارد. بنابراین طی این بازه زمانی 2 روزه، پوزیشن 3x  15% + 15% = 30%صعود می‌کند در حالیکه ETHBULL 15 درصد نسبت به نرخ اصلی و 14.3 درصد نسبت به نرخ جدیدش صعود داشته - یعنی 31.4 درصد.

این تفاوت به این دلیل ایجاد شده که نرخ بهره ترکیبی با قیمت جدید، با صعود 30 درصدی نسبت به نرخ اصلی تفاوت دارد. اگر دو بار صعود داشته باشیم، حرکت 14.3 درصد دوم که پس از نرخ جدید انجام شده، بالاتر است - یعنی در واقع نسبت به قیمت اصلی 16.4 درصد سود داشتیم. به عبارت دیگر، با توکن‌های لوریج دار سود شما ترکیب می‌شود.

HALF توکن‌ها برعکس هستند یعنی با افزایش بها، توکن اصلی فروخته شده و با کاهش بها خریداری می‌شود.

زمان تعدیل مجدد

عملکرد توکن‌های لوریج دار 3 برابر عملکرد ارز دیجیتال پایه نسبت به آخرین زمان تعدیل مجدد است. به طور کلی توکن‌های لوریج دار هر روز ساعت 2:00 به وقت UTC تعدیل مجدد می‌شوند. این یعنی ممکن است عملکرد 24 ساعت متوالی دقیقاً 3 برابر عملکرد ارز دیجیتال پایه نباشد بلکه مربوط به حرکت از نیمه شب به وقت UTC باشد.

علاوه بر این، توکن‌های لوریج داری که اصطلاحاً دارای «بیش لوریج» هستند، هر زمان که لوریج آنها به 33 درصد بیشتر از سطح هدف برسد، تعدیل مجدد می‌شوند. این کار برای توکن‌های BULL تقریباً با حرکت 11.15 درصدی، برای توکن‌های BEAR با حرکت 6.7 درصد و برای توکن‌های HEDGE با حرکت 30 درصدی ارز پایه انجام می‌شود. پس در واقع عملکرد توکن لوریج، 3 برابر ارز پایه نسبت به آخرین باری که این ارز 6-12 درصد حرکت داشته (اگر در آن روز حرکت بزرگی صورت گرفته و توکن لوریج به آن نرسیده) و در غیر این صورت نسبت به نیمه شب UTC است.

فرمول

اگر حرکات ارز پایه در روزهای 1، 2 و 3 به ترتیب با M1، M2 و M3 نمایش داده شود، فرمول افزایش بها برای توکن لوریج دار 3x به این صورت خواهد بود:

قیمت جدید = قیمت قبلی * (1 + 3*M1) * (1 + 3*M2) * (1 + 3*M3)

جابجایی قیمت بر حسب درصد = قیمت جدید / قیمت قبلی - 1 = (1 + 3*M1) * (1 + 3*M2) * (1 + 3*M3) - 1

توکن‌های لوریج دار چه موقع خوب کار می‌کنند؟

مسلماً توکن‌های BULL و HALF وقتی قیمت افزایش پیدا کند و BEAR و HEDGE با کاهش قیمت عملکرد مطلوبی دارند. اما این مدل تغییر قیمت چه تفاوتی با پوزیشن‌های مارجین معمولی دارد؟

سرمایه گذاری مجدد با استفاده از سود

توکن‌های لوریج دار روی سودشان سرمایه گذاری مجدد می‌کنند. این یعنی اگر پوزیشن PnL داشته باشند، سایز پوزیشن را افزایش می‌دهند. بنابراین مثلاً با مقایسه ETHBULL با یک پوزیشن اتر +3x داریم: اگر اتر یک روز افزایش پیدا کند و روز بعد آن هم دوباره افزایش داشته باشد، با ETHBULL به سود بیشتری می‌رسید چون سود به دست آمده در روز اول مجدداً روی اتر سرمایه گذاری شده اما اگر اتر افزایش بها داشته و بعد دوباره ریزش کند، ETHBULL عملکرد ضعیف تری خواهد داشت چون میزانِ اترِ پورتفولیو را افزایش داده است.

توکن‌های HALF بالعکس کار می‌کنند، اگر اتر افزایش بها داشته باشد و بعد دچار ریزش شود، عملکرد بهتری خواهند داشت و اگر به روند صعودی ادامه دهد عملکرد ضعیف تری دارند.

کاهش ریسک

توکن‌های لوریج دار در صورت داشتن PnL (سود و ضرر) منفی برای اجتناب از تسویه، ریسک کمتری خواهند داشت. اگر این توکن‌ها PnL منفی داشته باشند، سایز پوزیشن را کاهش می‌دهند. مثلاً اگر بخواهیم ETHBULL را با یک پوزیشن اتر +3x مقایسه کنیم: در صورتی که اتر یک روز کاهش بها داشته و روز بعد هم دچار ریزش شود، ETHBULL نسبت به اتر +3x عملکرد بهتری خواهد داشت. پس از ریزش اول، ETHBULL مقداری از اتر خودش را می‌فروشد تا به لوریج 3x برسد در حالیکه لوریج پوزیشن +3x در واقع بیشتر می‌شود. اما اگر اتر دچار ریزش شده و بعد دوباره صعود کند، ETHBULL عملکرد بدتری دارد چون پس از ضرر اول، اتر خودش را کاهش می‌دهد در نتیجه از صعود قیمت کمتر سود می‌برد.

باز هم توکن‌های HALF برعکس عمل می‌کنند.

مقال

برای مثال، ETHBULL را با پوزیشن اتر لانگ 3x و با اتر لانگ ½ مقایسه کنید:

خلاصه

در موارد بالا، توکن‌های لوریج دار در مواقعی که بازار مومنتوم دارد، نسبت به پوزیشن مارجینی با همان سایز بهتر عمل می‌کنند اما وقتی بازار به میانگین برمی‌گردد، عملکرد بدتری دارند.

یکی از تصورات غلط رایج این است که توکن‌های لوریج بیشتر در معرض نوسان قرار دارند. واقعیت این است که اگر بازار صعود داشته و دوباره صعود کند این توکن‌ها عملکرد بهتری دارند و اگر بازار صعود زیادی داشته و بعد دچار ریزش شدید شود، عملکرد ضعیف تری خواهند داشت. عملکرد این توکن‌ها اول به جهت قیمت و بعد به مومنتوم بستگی دارد.

HALF برعکس است چون این توکن‌ها هنگام برگشت به میانگین (mean-revert) بهتر عمل کرده و با ایجاد مومنتوم در بازار عملکرد ضعیف تری خواهند داشت.

توکن‌های لوریج دار چطور با ارز دیجیتال پایه خودشان ارتباط پیدا می‌کنند؟

در FTX برای توکن‌های لوریج دار قرارداد آتی دائم نگه داشته می‌شود. این یعنی ارتباط این توکن‌ها با ارز دیجیتال مربوطه از طریق قراردادهای آتی برقرار می‌شود و به این ترتیب حرکات قیمت، فاندینگ رنگ و غیره بر آنها تأثیرگذار است.

کارمزد توکن‌های لوریج دار چقدر است؟

به غیر از کارمزدهای معاملاتی رایج، دو نوع کارمزد مخصوص برای توکن‌های لوریج دار وجود دارد. برای تولید و بازخرید این توکن‌ها 0.10 درصد کارمزد دریافت می‌شود. لازم به ذکر است که این مبلغ را تنها در صورت ایجاد/ بازخرید توکن پرداخت می‌کنید نه خرید آنها در یک بازار آنی یا تبدیل این توکن‌ها. همچنین یک کارمزد مدیریت 0.03 درصد در روز هم برای این توکن‌ها وجود دارد. این مبلغ از ارزش خالص توکن لوریج دار کسر می‌شود و از موجودی حساب شما کسر نمی‌شود. توکن‌های HALF کارمزد مدیریت 0.01 درصد در روز دارند چون لوریج آنها کمتر است.

همچنین توکن‌های لوریج دار در فاندینگ ریت FTX هم تأثیرگذار هستند. فاندینگ ریت کارمزد نیست و FTX هزینه‌ای از آنها دریافت نمی‌کند و این نرخ بین تریدرهایی با پوزیشن long و short جابجا می‌شود. اگر قراردادهای دائم با نرخی بالاتر از شاخص معامله شوند، longها به shortها کارمزد پرداخت می‌کنند و بالعکس. بنابراین با هر چرخه فاندینگ، نیمی از توکن‌های لوریج دار برد کرده و نیمی ضرر می‌کنند.