در این مطلب به بررسی این موضوع می‌پردازیم که توکنیزه کردن چیست، چطور کار می‌کند و چه انقلابی در نحوه صدور، مدیریت و معامله دارایی‌ها ایجاد خواهد کرد.

مدیریت دارایی به روش سنتی فرایندی پرزحمت و معمولاً مستلزم وجود واسطه‌های مختلف از جمله قانونگذاران و نهاد‌های حکومتی مختلف است.

مدیریت دارایی‌هایی همچون سهام، اوراق قبضه، املاک یا حتی زمین می‌تواند بسیار پرهزینه و گران قیمت باشد در نتیجه اکثریت جمعیت جهان به آن دسترسی ندارند.

علاوه بر این، مدیریت دارایی به روش سنتی معمولاً شامل قراردادهای قانونی پیچیده و کاغذبازی‌های زیادی است که باعث می‌شود دنبال کردن و انتقال مالکیت آنها بسیار سخت باشد. این سیستم بسیار کند و پرزحمت است – و فاقد شفافیت لازم برای پیشگیری از تقلب و انواع دیگر فساد است.

توکنیزه کردن هر چند بدون موانع قانونی و مشکل نیست اما روشی کاملاً جدید برای مدیریت دارایی فراهم کرده است – امری که یادآور امکانات دنیای تکنولوژی و اقتصادی است. در ادامه به بررسی این ایده جدید می‌پردازیم.

توکن چیست؟

به گفته Joseph Lubin، هم‌بنیانگذار اتریوم و بنیانگذار ConsenSys به عبارت ساده، توکن چیزیست که نشان دهنده و نماینده چیز دیگریست و می‌تواند هر شکل و فرمی داشته باشد. به گفته او، "توکن می‌تواند یک کاغذ باشد، می‌تواند یک ایده باشد و نمادیست که چیزی را نشان می‌دهد. مثلاً یک گواهینامه رانندگی، توکنی است که در یک دفتر کل ثبت شده و وضعیت اشخاصی که از نظر قانونی حق رانندگی دارند را مشخص می‌کند."

می توان توکن‌های مبتنی بر بلاک‌چین را یک نوع رسید دیجیتال برای یک دارایی دانست اما بر خلاف رسیدهای قدیمی، این توکن‌ها در یک بلاک‌چین قابل ممیزی ثبت می‌شوند که تغییرپذیر نیست.

آیا می‌دانستید؟

توکن‌ها و تکنولوژی‌های بلاک‌چین ریشه در ارزهای دیجیتال مثل بیت‌کوین دارند. بلاک‌چین بیت‌کوین چیزیست که باعث اجرای تراکنش‌ها به روشی غیرمتمرکز، بدون نیاز به اعتماد و تغییرناپذیر می‌شود – همزمان با پیشگیری از خرج کردن دوباره کوین‌ها، کپی کردن تراکنش‌ها به صورت جعلی و تکثیر آنها به صورت دیجیتال.

این ابتکار باعث شده کارآفرینان به دنبال ابداع کاربردهایی جدید برای فناوری اصلی بیت‌کوین باشند. در سال 2015 اتریوم، یک بلاک‌چین قابل برنامه نویسی به دنیای فین تک معرفی کرد – پیشرفتی که با استفاده از فناوری قراردادهای هوشمند اتریوم میسر شد.

اتریوم از همان فناوری که بیت‌کوین بر پایه آن ساخته شده استفاده کرده و آن را تبدیل به ابزاری بیشتر از یک ارز دیجیتال و ابزار حفظ ارزش دارایی کرده است.

حالا هزاران توکن بر روی شبکه اتریوم ساخته شده که هر یک ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند. بر خلاف ارزهای دیجیتال، توکن‌ها کاربردهای بالقوه مختلفی دارند – از مدیریت دارایی‌ها، سهام و قراردادها گرفته تا توانمندسازی بازی‌ها و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز.

کاربردهای توکن

در مجموع دو نوع وجود دارد: توکن‌های کاربردی (Utility token) و توکن‌های اوراق بهادار (Security token).

توکن‌های کاربردی، دارایی‌های دیجیتالی هستند که امکان دسترسی به محصولات یا خدمات یک کمپانی را برای مالکانشان فراهم می‌کنند. همانطور که از نام این توکن‌ها پیداست، از آنها برای کاری به غیر از نگه داشتن یا مبادله استفاده می‌شود. برای مثال یک توکن کاربردی می‌تواند امکان دسترسی به سرویس‌هایی که در آینده برپا می‌شوند مثل اجاره قدرت پردازشی، شرط بندی در مسابقات ورزشی یا ثبت آرایی که از نظر قانونی الزام آور هستند را فراهم کند.

Brave Software سازنده مرورگر Brave که تمرکز بسیار زیادی بر حریم خصوصی دارد، توکنی موسوم به Basic Attention Token یا به اختصار BAT را تهیه کرد. این توکن یک توکن کاربردی برای صنعت تبلیغات است که از توجه کاربران وب درآمدزایی می‌کند.

از طرفی، توکن‌های اوراق بهادار، دارایی‌های دیجیتالی هستند که بیانگر نوعی سرمایه گذاری مثل سهام یک کمپانی، حق رای درباره طرز کار یک کمپانی، یک واحد ارزش یا ترکیب هر سه هستند. این توکن‌ها می‌توانند نمادی برای دارایی‌های واقعی مثل طلا، اتومبیل‌های کلاسیک یا حق امتیاز آهنگ‌های محبوب شما باشند.

بنابراین توکن‌های اوراق بهادار باید منطبق با ساختار قانونی موجود و حاکم بر اوراق بهادار سنتی مثل سهام بورس باشند. در نتیجه، صنعتی کامل برای کمک به کارآفرینان و سازندگان این توکن‌ها جهت پیروی و مطابقت با قوانین شکل گرفته است.

Securitize یک استارتاپ حوزه کریپتو که اکسچنج آمریکایی مهم کوین‌بیس پشتوانه آن است یکی از چنین کمپانی‌هایی است که در زمینه صدور و مدیریت اوراق بهادار دیجیتال تخصص دارد با این هدف که به صادر کنندگان این توکن‌ها جهت مطابقت با قوانین کمک کند.

به غیر از توکن‌های کاربردی و اوراق بهادار، توکن‌های تعویض ناپذیر یا به اختصار NFT هم وجود دارند. این توکن‌ها نمادی برای آیتم‌های قابل جمع آوری دیجیتال هستند مثل آیتم‌های موجود در بازی کریپتوکیتیز که در اواخر سال 2017 باعث انسداد شبکه اتریوم شدند.

توکنیزه کردن، آری یا خیر....

امید به توکنیزه کردن ناشی از پتانسیل آن برای دموکراتیزه کردن دارایی‌های دیجیتال و قابلیت آن برای ایجاد مسئولیت پذیری، امنیت و حاکمیت برای این دارایی‌هاست.

Paul Snow بنیانگذار و مدیرعامل Factom می‌گوید: "ایجاد توکن‌هایی که نماد و نماینده دارایی‌های دنیای واقعی باشند، قابل معامله باشند و مسئولیت پذیری ایجاد کنند، می‌تواند فوق العاده مفید باشد."

مردم بر این باورند که مالک سهام هستند اما نیستند بلکه رسید یک سهام را دارند و این فرایند به نوعی مستلزم اعتماد به یک شرکت یا نهاد است.

سیستم مبتنی بر بلاک‌چین نیاز به اعتماد به واسطه‌ها را از بین می‌برد اما در مقابل سطح مسئولیت پذیری بیشتری ایجاد می‌کند و طبق توضیحات Snow این امر می‌تواند برای کسب و کارهایی که با پیشگیری از تقلب سروکار دارند، مفید باشد.

از طرفی Snow هشدار می‌دهد که توکنیزه کردن به سادگی آنچه عده‌ای باور دارند نیست. قوانین حاکم بر بلاک‌چین می‌توانند پیچیده باشند و این شبکه‌ها در برابر بروکراسی خاص خودشان ایمن نیستند.

مهم تر از همه اینکه در حال حاضر قانونگذاران سراسر جهان و بخصوص آمریکا توجه ویژه‌ای به صنعت ارزهای دیجیتال دارند و با دقت مراقب توکن‌هایی که خرید، فروش و توزیع می‌شوند هستند.

قوانین حاکم بر فروش، توزیع و مدیریت دارایی‌های توکنیزه شده در هر کشوری متفاوت هستند و استارتاپ‌های حوزه کریپتو که قصد ایجاد سیستم‌های جهانی و بدون مرز دارند باید از قوانین منطقه‌ای که قرار است در آن کسب و کار کنند، تبعیت کنند.

این موضوع به خودی خود تبدیل به فرایندی پرزحمت و پرهزینه شده بخصوص در آمریکا. در نتیجه بسیاری از شرکت‌هایی که برپایه این توکن‌ها کار می‌کنند، ترجیح می‌دهند کسب و کارشان را به خارج از کشور و جاهایی که سختگیری کمتری وجود دارد منتقل کنند.

با این حال نشانه‌هایی از استقبال قانونگذاران آمریکایی نسبت به دارایی‌های توکنیزه شده مشاهده می‌شود و کارآفرینان حوزه بلاک‌چین هم به توسعه طرح‌های ابتکاری برای توکنیزه کردن و راهکارهایی جهت افزایش مقیاس شبکه‌های خودشان ادامه می‌دهند.

آینده

توکنیزه کردن وعده ایجاد دنیایی را می‌دهد که در آن می‌توان تقریباً هر دارایی یا سرویسی را روی یک بلاک‌چین نمایش داده و ذخیره کرد. قابلیت‌های این حوزه از دیدگاه تئوری بی پایان هستند اما درست مثل اولین روزهای ابداع اینترنت هنوز در اولین مراحل درک و آشنایی با ایده‌های مناسب برای این تکنولوژی هستیم.

هر چند این تکنولوژی در اولین روزهای زندگی خود به سر می‌برد اما می‌تواند دیدگاه ما درباره هر چیزی که ارزشمند تلقی می‌شود را تغییر دهد.