فورک یا انشعاب وقتی ایجاد می‌شود که اعضای یک شبکه درباره مسیر پیش رو اختلاف نظر پیدا می‌کنند. فورک‌ها انواع مختلفی دارند اما همه آنها منجر به ایجاد ارزهای دیجیتال جدید نمی‌شوند.

ارزهای دیجیتال شبکه‌هایی هستند که با اجماع نظر کار می‌کنند یعنی برای پیاده سازی تغییرات تأثیر گذار بر عملکرد شبکه، همه باید موافق باشند. وقتی این اتفاق نظر وجود نداشته باشد، فورک ایجاد می‌شود. در این مطلب به بررسی دلایل اجرای فورک و انواع آن می‌پردازیم.

دلیل اجرای فورک

بیشتر ارزهای دیجیتال اپن سورس هستند یعنی هیچ شخص یا گروهی کنترل آنها را در اختیار ندارد. این شرایط می‌تواند در بعضی مواقع منجر به ایجاد چالش‌هایی شود از جمله:

• تصمیم گیری درباره اینکه چه مشکلاتی باید زودتر رفع شوند.
• اگر ماینرها همزمان یک بلاک را حل کردند، چه کاری انجام شود.
• اگر شبکه هک شود چه اتفاقی رخ می‌دهد؟

در چنین مواقعی ممکن است فورک یا انشعاب ایجاد شود. اما همه فورک‌ها یکسان نیستند.

سافت فورک

سافت فورک وقتی رخ می‌دهد که نرم‌افزار بلاک‌چین آپگرید شود.

در سافت فورک، کاربران می‌توانند آپگرید را به مرور انجام دهند و قابلیت سازگاری عقبگرد هم وجود دارد.

در مجموع در سافت فورک بیشتر ویژگی‌های شبکه حفظ شده و فقط چند تغییر کوچک در آن ایجاد می‌شود.

هارد فورک

هارد فورک‌ها، تغییراتی در بلاک‌چین هستند که قابلیت سازگاری عقبگرد را ندارند در نتیجه همه اعضای شبکه باید برای ماندن در شبکه، جدیدترین نرم‌افزار را نصب کنند.

اشخاصی که آپگرید را انجام ندهند در شبکه مشارکت نخواهند داشت. اگر تعداد زیادی از کاربران با همان نسخه قبلی کار کنند، دو نسخه از بلاک‌چین ایجاد می‌شود.

بعضی از فورک‌ها قابل برنامه ریزی هستند و به آنها هارد فورک برنامه ریزی شده گفته می‌شود و به هارد فورک‌های برنامه ریزی نشده، هم هارد فورک برنامه ریزی نشده یا اختلافی گفته می‌شود.

هارد فورک برنامه ریزی شده

وقتی اعضای شبکه درباره مسیر پیش روی بلاک‌چین توافق نظر داشته باشند، اجرای هارد فورک با برنامه ریزی صورت می‌گیرد.

این یعنی همه با آپگرید نرم‌افزار، ایجاد یک بلاک‌چین جدید و ترک بلاک‌چین قبلی موافق هستند.

یکی از مشهورترین هارد فورک‌های برنامه ریزی شده، در شبکه اتریوم رخ داد. این هارد فورک به اسم بیزانتیوم در اکتبر 2017 و با هدف افزایش مقیاس پذیری شبکه اتریوم اجرا شد.

هارد فورک برنامه ریزی نشده

هارد فورک اختلافی یا برنامه ریزی نشده بیشتر در اثر ایجاد اختلاف اجرا می‌شود. این هارد فورک باعث می‌شود بلاک‌چین به دو بخش تقسیم شود.

در واقع، جامعه به دو بخش تقسیم شده و هر یک روی یک بلاک‌چین کار می‌کنند. این روش منجر به شکل گیری ارزهای دیجیتال جدیدی می‌شود.

کوین‌های جدید

چندین ارز دیجیتال در اثر اجرای هارد فورک ایجاد شدند. از آنجایی که کوین‌هایی مثل بیت‌کوین اپن سورس هستند، همه می‌توانند کد آن را برداشته، تغییراتی در آن پیاده سازی کرده و یک نسخه جدید از آن بسازند.

فورک‌های مشهور

• بیت‌کوین کش: ارز دیجیتالی که در سال 2017 از بیت‌کوین منشعب شد.
• اتریوم کلاسیک: پس از هک شبکه اتریوم در سال 2015، هارد فورکی در این شبکه شکل گرفت که منجر به شکل گیری اتریوم کلاسیک شد.

کپی و نه فورک

بعضی از برنامه نویسان حوزه ارزهای دیجیتال، نرم‌افزار اپن سورس یک ارز خاص را کپی کرده، تغییراتی در کد آن ایجاد کرده و یک ارز دیجیتال جدید می‌سازند. چند نمونه از مهم ترین آنها عبارتند از:

• لایت کوین: نسخه آپگرید شده بیت‌کوین
• پیر کوین (Peercoin): بخش عمده‌ای از کد آن شبیه بیت‌کوین است
• دش: یک نسخه خاص از بیت‌کوین با تمرکز بر حریم خصوصی
• دوج کوین: ارز دیجیتالی که بر پایه کد بیت‌کوین و با یک شوخی ایجاد شد

آینده

به خاطر ماهیت خاص بلاک‌چین ممکن است در آینده شاهد هارد فورک، سافت فورک و کپی‌های زیادی باشیم. تنها در یک سال بیت‌کوین سه بار منشعب شد و Bitcoin Private، Bitcoin Cash و Bitcoin Gold ایجاد شدند.

با توجه به این نکته باید منتظر فورک‌های بیشتری در آینده باشیم.