وامهای DeFi از جمله بخشهای اکوسیستم ارزهای دیجیتال با بیشترین سرعت رشد است. این وامها به دارندگان ارزهای دیجیتال امکان میدهند که ارزهای دیجیتال خودشان را به دیگران قرض داده و بهره دریافت کنند.
خلاصه
- وامهای DeFi از جمله بخشهای صنعت بلاک چین و ارزهای دیجیتال هستند که بیشترین سرعت رشد را دارند.
- مالکان ارزهای دیجیتال میتوانند این ارزها را به دیگران قرض داده و از آنها بهره دریافت کنند.
- قرض گیرندهها باید مبلغی بیشتر از وام را به عنوان وثیقه گرو بگذارند تا از آن در برابر نوسانات قیمت محافظت شود.
یکی از مهم ترین وعدههای ارزهای دیجیتال و بلاکچین این بوده که ابزارهای مورد استفاده در صنعت اقتصاد را در دسترس همه قرار دهد. راهکار کلی برای ایجاد تحول در نحوه ایجاد، خرج کردن و ارسال پول DeFi یا اقتصاد غیرمتمرکز نام داد.
ارزهای دیجیتال هم مثل محصولاتی مشابه بانکهای سنتی در اختیار کاربران قرار میدهند اما به شکل غیرمتمرکز. این محصولات شامل قرض دهی، وام گرفتن، معاملات لحظه ای و معاملات مارجین میشوند.
همه اشخاص میتوانند با استفاده از وامهای DeFi به سرعت و آسانی وام دریافت کنند بدون اینکه هویت آنها در اختیار اشخاص ثالث قرار بگیرد یا نیاز به طی کردن فرایندهای امنیتی مشخص شده توسط بانکهای سنتی داشته باشند. اما این رویکرد معایب خاص خود را هم دارد.
در این مطلب به بررسی این موضوع میپردازیم که وامهای DeFi چطور کار میکنند، مزیت آنها نسبت به روشهای اقتصاد سنتی چیست و آینده این فناوری نوظهور به چه صورت است.
DeFi چیست؟
DeFi یک اصطلاح کلی برای پیاده سازی محصولات اقتصادی سنتی مثل وامها بر روی بلاک چین است. ایده کلی، استفاده از ارزهای دیجیتال برای ارائه خدمات مالی با کمک قراردادهای هوشمند است.
با نگاهی به سایت DeFi Pulse میتوانید مبلغ قفل شده در این پروژهها را مشاهده کنید. در حال حاضر این مبلغ بیشتر از 9 میلیارد دلار است که در ابتدای سال 2020 تنها حدود 1 میلیارد دلار بود.
دو وام دهنده مهم این حوزه Maker و AAVE هستند.
وامهای DeFi چطور عمل میکنند؟
ارزهای دیجیتالی که در یک والت ذخیره شده باشند مشمول نرخ بهره نمی شوند. شاید ارزش آنها کمتر یا بیشتر شود اما به خاطر نگه داشتن آنها سودی عاید شما نمی شود. اینجاست که میتوان از وامهای DeFi استفاده کرد.
تصور کنید که میتوانید ارزهای دیجیتال خودتان را به دیگران قرض داده و از آنها بهره بگیرید. در حال حاضر بانکها هم به همین شکل کار میکنند اما عده محدودی از اشخاص به این سرویس دسترسی دارند. در دنیای DeFi همه میتوانند وام دهنده باشند.
می توانید با وام دادن ارزهای دیجیتال خودتان به دیگران، از آنها بهره دریافت کنید. راههای زیادی برای انجام این کار وجود دارد اما مهم ترین آنها استخرهای وام دهی هستند که در واقع شبیه دفاتر وام دهی بانکهای سنتی عمل میکنند.
چه چیزی باعث خاص شدن وامهای DeFi شده؟
محصولات ارائه شده توسط DeFi شبیه موسسات مالی سنتی هستند (وام دهی، قرض دادن، معامله، سرمایه گذاری و غیره) اما برای ایجاد مزایای بیشتر از بلاک چین استفاده میکنند.
- سیستم DeFi غیرمتمرکز و ناشناس است.
- می توانید با قرض دادن ارزهای دیجیتال خودتان به دیگران سود کنید.
- رایج ترین روش برای دستیابی به نرخ بهره با ارزهای دیجیتال، استخرهای وام دهی هستند.
- معمولاً قرض گیرندگان باید مبلغ بیشتری را به عنوان وثیقه واریز کنند تا از خودشان در برابر افت ناگهانی ارزش وثیقه که میتواند باعث جریمه آنها شوند محافظت کنند.
نحوه ایجاد وامها
با استفاده از قراردادهای هوشمند که در بلاکچینهایی مثل اتریوم موجود هستند، میتوان به کاربران امکان داد تا داراییهای خودشان را در یک استخر گردآوری کرده و آن را بین وام گیرندهها و بر اساس قوانین نوشته شده در قرارداد هوشمند توزیع کنند.
این وامها روشهای خاصی برای توزیع بهره بین سرمایه گذاران دارند بنابراین بهتر است کمی زمان صرف کرده و درباره استخری که قرار است در آن به عنوان سرمایه گذاری فعالیت کنید، تحقیق انجام دهید. این موضوع برای قرض گیرندگان هم صدق میکند چون هر استخری از یک روش متفاوت برای قرض گرفتن ارزهای دیجیتال و قوانین قرض دهی استفاده میکند.
وقتی شخصی برای دریافت وام به بانک مراجعه میکند، باید یک وثیقه به بانک بدهد. اگر وام خودرو بگیرید، خود خودرو به عنوان وثیقه عمل میکند. اگر قسط وام را ندهید، بانک خودرو را از شما پس میگیرد. اما از آنجایی که سیستم غیرمتمرکز ناشناس است و هیچ ملک فیزیکی در آن وجود ندارد که بتواند نقش وثیقه را بازی کند، باید از یک سیستم متفاوت استفاده شود.
آیا میدانستید؟
در حال حاضر توکن DAI از MakerDAO با در اختیار داشتن 60 درصد از ارزش قفل شده در پروتکلهای وام دهی (حدود 2 میلیارد دلار) در این بازار پیشگام است.
طرز کار وامهای DeFi به چه صورت است؟
وام گیرنده باید مبلغی بیشتر از وام را ارائه کند. این یعنی باید مبلغ ارائه شده بیشتر از مبلغ وام باشد و مقداری ارز از طریق قرارداد هوشمند واریز شود که حداقل با مبلغ وام دریافتی برابر باشد. اما میتوان این وثیقه را با ارزهای مختلف پرداخت کرد. مثلاً اگر قصد وام گرفتن بیتکوین را داشته باشید، باید معادل با قیمت فعلی بیتکوین DAI واریز کنید یا به عبارتی 11296 DAI.
چند ماه بعد که پرداخت اقساط بیتکوین و 10 درصد بهره آن تکمیل شد، میتوانید 11296 DAI خودتان را پس بگیرید. قرض گیرنده از این شرایط رضایت دارد چون DAI خودش را پس گرفته بدون اینکه نیاز به فروش آن داشته باشد و استخر وام دهی هم از این جهت رضایت دارد که میتواند 10 درصد سود به دست آمده را بین سرمایه گذاران توزیع کند.
این سیستم فوق العاده به نظر میرسد اما مشکلاتی در آن وجود دارد.
ممکن است قیمت ارزهای دیجیتال به شدت دچار نوسان شود و همه ما شاهد وقوع این حالت برای بیتکوین بوده ایم. اما اگر ارزش وثیقه کمتر از ارزش وام شود چه اتفاقی رخ میدهد؟
برای مثال MakerDAO قرض گیرندهها را ملزم کرده که حداقل به اندازه 150 درصد از ارزش وام خودشان وثیقه ارائه کنند. بنابراین فرض کنید که شما قصد دارید 100 Dai قرض بگیرید. این یعنی باید حداقل 150 دلار به صورت اتر برای وام خودتان وثیقه واریز کنید. بنابراین اگر ارزش وثیقه شما کمتر از 150 دلار شد، احتمال جریمه وام شما وجود دارد.
چالشهای پیش رو
قرض گیرنده باید مبلغی بیشتر از وام را به عنوان وثیقه واریز کند که معمولاً این رقم 2 برابر مبلغی است که قرار است قرض بگیرند. اگر ارزش وثیقه کاهش پیدا کند استخر از مدار شکن خودش استفاده میکند. بر اساس قانون استخر، اگر مبلغ وثیقه به کمتر از 120 درصد وام رسید، خود استخر شروع به نقد کردن آن میکند تا وام را پوشش دهد. در این حالت ممکن است وام گیرنده متضرر شود اما میتواند (مثلاً) بیتکوینهای خودش را حفظ کند.
اما اگر قرض گیرنده باور داشته باشد که ممکن است قیمتها افزایش پیدا کنند، میتواند با این روش سود کرده و وام دریافتی را پس دهد.
آینده
با رشد و تکامل DeFi، شاهد تلاشهای بیشتری برای پیاده سازی سرویسهای مشابه اقتصاد سنتی در این حوزه خواهیم بود. به هر حال این سرویسها در اختیار هر شخصی که به اینترنت دسترسی داشته باشد قرار دارند در نتیجه همه قادر به خرید و قرض دادن ارزهای دیجیتال هستند.
اما درست مثل سایر موضوعات مرتبط با ارزهای دیجیتال، در این حوزه هم لازم است که تحقیقات خودتان را انجام داده و مطمئن شوید که وام مورد نظر مناسب شماست.