رمزارزها گروه خاصی از ارزهای دیجیتال هستند. در طراحی رمزارزها از الگوریتمهای رمزنگاری برای تنظیم و تعیین نحوه انتقال ارزها، نحوه تولید و ایمن سازی آنها استفاده میشود. اولین رمزارز جهان بیتکوین بود که در سال 2009 ایجاد شد.
تنها ظرف چند سال بیشتر از 2 هزار رمزارز مختلف ایجاد شد که هر یک از آنها نسبت به دیگران کمی متفاوت بودند. اما ویژگیهای کلیدی رمزارزها چیست، چطور کار میکنند و چرا توجه و علاقه عده زیادی را به خود جلب کرده اند؟
رمزارز چیست؟
رمزارز یک نوع ارز دیجیتال است. در طراحی رمزارزها از الگوریتمهای رمزنگاری برای تنظیم و تعیین نحوه انتقال ارزها، نحوه تولید و ایمن سازی آنها استفاده میشود و اینکه هیچ نیازی به ارزهای دیجیتال یا دولتها برای کنترل یا مدیریت آنها وجود ندارد.
نکات کلیدی درباره رمزارزها عبارتند از:
- دیجیتال بودن: رمزارزها کاملاً بر روی بستر اینترنت کار میکنند. این ارزها هیچ شکل و فرم فیزیکی ندارند و هر چند عدهای به ساختن بیتکوینهای فیزیکی کوچک علاقه دارند اما امکان استفاده از آنها برای خرید وجود ندارد.
- بیتکوین اولین رمزارز جهان: اولین رمزارز پرکاربرد جهان بیتکوین بود که سال 2009 توسط شخص یا گروه ناشناسی به نام ساتوشی ناکاموتو ساخته شد.
- استفاده از یک دفتر کل توزیع شده: همه تراکنشهای رمزارزها روی یک فهرست جهانی یا دفتر کل ذخیره میشوند. این یعنی این رکوردها همزمان در مکانهای مختلفی ثبت میشوند.
- همه رمزارزها به یک شکل ساخته نمیشوند: در سیستم بیشتر رمزارزها، کوینهای جدید از طریق فرایندی به اسم ماینینگ تولید میشود. در این فرایند عدهای با حل کردن معماهای رمزنگاری، پاداش دریافت میکنند.
- غیرمتمرکز بودن: رمزارزها در یک محل خاص قرار ندارند بلکه در شبکهای متشکل از نودهای متعدد در گردش هستند.
مثالهایی از طرز استفاده از رمزارزها
رمزارزها صرفاً برای جایگزینی دلار و یورو و سایر ارزهای فیات طراحی نشده اند و میتوان از آنها برای کارهای مختلف استفاده کرد.
- اتریوم: اتر که ارز شبکه اتریوم است در اپلیکیشنهای غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند شبکه اتریوم کاربرد دارد.
- گولم: شبکه گولم و توکن GNT آن برای اجاره دادن قدرت پردازشی استفاده میشود.
- فایل کوین: شبکه فایل کوین به اشخاص امکان میدهد فضای ذخیره اطلاعات در کامپیوتر خودشان را به دیگران اجاره دهند و به نوعی مثل دراپ باکس برای وب غیرمتمرکز است.
بیتکوین هم به عنوان یک نوع ارز دیجیتال طراحی شد اما از آن زمان تا به امروز ارزهای دیجیتال بسیار پیچیده تر شده اند.
رشد و توسعه رمزارزها سرعت بسیار چشمگیری داشته است. این جدول نشان میدهد که رمزارزهای مختلف چطور سعی به حل کردن مشکلاتی متفاوت دارند.
دلیل تنوع و تعداد بسیار زیاد رمزارزها چیست؟
بیتکوین اولین ارزی بود که توانست بعضی از مشکلات کلیدی برای ساختن ارزهای دیجیتال را حل کند اما خود بیتکوین هم بدون مشکل نیست و محدودیتهای خاص خود را دارد. در نتیجه توسعه دهندگان، کارآفرینان و برنامه نویسان همگی تلاش کردند رمزارزهای مختلفی بسازند که هر یک از آنها مشکلات خاصی را حل میکنند.
دلیل تفاوت رمزارزها با ارزهای معمولی
- قابلیت ناشناس نگه داشتن کاربران (تا حدودی): میتوان رمزارزهایی را طراحی کرد که هیچکس قادر به مشاهده هویت کاربران آنها یا چگونگی استفاده از آنها نباشد.
- قرار نداشتن تحت کنترل دولتها: شهروندان کشورهای بی ثابت که ارز ملی آنها نوسان زیادی دارد از رمزارزها به عنوان راهکاری جایگزین برای خرید کالاها و خدمات استفاده میکنند.
- بی مرز بودن: رمزارزها هم مثل اینترنت در هر جایی قابل دسترس هستند.
- امنیت: هک کردن تکنولوژی دفتر کل توزیع شده کار بسیار سختی است.
- کم بودن کارمزد تراکنشها: هر چند برای اجرای رمزارزها هم کارمزدهای خاصی وجود دارد اما معمولاً کار با آنها نسبت به ارزهای دولتی هزینه کمتری دارد.
- امکان استفاده در قراردادها: رمزارزها صرفاً به عنوان یک نوع پول استفاده نمیشوند. میتوان از آنها برای ایجاد قرارداد بین اشخاص یا انتقال منابعی که با استفاده از ارزهای معمولی به سختی میتوان آنها را انتقال داد، استفاده کرد.
آینده
ما هنوز در ابتدای عصر رمزارزها قرار داریم. خیلی از ارزها میآیند و میروند. بعضی از آنها نوسان بسیار زیادی دارند و ارزش بعضی دیگر تا حد صفر افت میکند اما یک نکته کاملاً مسلم و بدیهی است؛ اینکه بدون شک رمزارزها برای همیشه ماندگار خواهند بود.