خلاصه
KYC که مخفف کلمات Know Your Customer به معنای "مشتریان خودتان را شناسایی کنید" است، ارائه دهندگان خدمات مالی را ملزم به شناسایی و احرازهویت مشتریانشان میکند. این کار در راستای قوانین ضدپولشویی و مبارزه با تأمین مالی تروریسم (AML/CFT) انجام میشود و هدف آن مبارزه با جرایم مالی است.
KYC با جمع آوری و تأیید اطلاعات مشتریان، سعی به مبارزه پیشگیرانه با فعالیتهای مجرمانه دارد. این اقدامات منجر به افزایش اعتماد کاربران نسبت به این صنعت شده و به ارائه دهندگان خدمات مالی برای مدیریت ریسکهای این کار کمک میکنند. KYC در اکسچنجهای ارز دیجیتال هم بسیار متداول شده اما عدهای معتقدند که این قانون جنبههای مهم ارزهای دیجیتال یعنی ناشناس ماندن کاربران و تمرکززدایی را از آنها میگیرد.
مقدمه
KYC یک الزام قانونی است که ارائه دهندگان خدمات مالی ملزم به پیروی از آن هستند. هدف از این بررسیها مبارزه با پولشویی و تأمین مالی فعالیتهای مجرمانه است. KYC نقش مهمی در مقابله با پولشویی داشته و آن را تبدیل به یک راهکار حفاظتی مهم به ویژه برای ارزهای دیجیتال میکند. ارائه دهندگان خدمات و مؤسسات مالی مثل بایننس هم ملزم به پیاده سازی مکانیزمهای قوی KYC برای حفاظت از مشتریان و داراییهای آنها هستند.
KYC چیست؟
اگر در یک اکسچنج حساب باز کنید، ممکن است نیاز به طی کردن مراحل KYC داشته باشید. طبق این قانون ارائه دهندگان خدمات مالی باید اطلاعات هویتی مشتریان خودشان را جمع آوری کنند. این کار از طریق دریافت مدارکی مثل کارتهای شناسایی رسمی یا گواهی تمکن مالی انجام میشود. مثل قوانین AML، KYC هم به مبارزه با پولشویی، تأمین مالی تروریسم، کلاهبرداری و فعالیتهای مجرمانه کمک میکند.
معمولاً KYC بیشتر یک اقدام پیشگیرانه است تا واکنشی. اکثر ارائه دهندگان خدمات مالی قبل از باز کردن حساب برای مشتری اطلاعات او را دریافت میکنند. گاهی اوقات حسابهایی که مراحل KYC را طی نکرده باشند از نظر دریافت خدمات محدودیت دارند. مثلاً بایننس به کاربران امکان میدهد که بدون KYC هم حساب باز کنند اما تا وقتی مراحل KYC تکمیل نشده باشد، از نظر انجام معامله محدودیت خواهند داشت.
برای طی کردن مراحل KYC ممکن است مدارک زیر از شما درخواست شود:
- مدارک شناسایی دولتی
- گواهینامه رانندگی
- پاسپورت
به غیر از احرازهویت کاربران، تشخیص لوکیشن و آدرس آنها هم اهمیت زیادی دارد. اسناد هویتی اطلاعاتی مثل نام و تاریخ تولد شما را مشخص میکنند اما مثلاً برای امور مالیاتی نیاز به مدارک بیشتری وجود دارد و ممکن است نیاز به طی کردن مراحل بیشتری برای KYC داشته باشید. معمولاً مؤسسات مالی باید در بازههای زمانی مشخص دوباره احرازهویت را برای مشتریانشان انجام دهند.
قوانین KYC توسط چه نهادی تنظیم میشود؟
قوانین KYC در هر کشوری متفاوت هستند اما یک نهاد بین المللی وجود دارد که اطلاعات پایه مورد نیاز را مشخص میکند. در آمریکا، قانون محرمانگی بانکی و لایحه میهندوستی 2001 اکثر فرایندهای AML و KYC مورد نیاز را مشخص کرده است. کشورهای عضو اتحادیه اروپا و آسیا – اقیانوسیه هم مقررات خاص خودشان را مشخص کرده اند که همپوشانی زیادی با مقررات آمریکا دارد. قانون ضدپولشویی اتحادیه اروپا (AMLD) و قوانین PSD2 فریم ورک اصلی برای کشورهای اتحادیه اروپا را مشخص میکند. در سطح بین المللی، کارگروه اقدام مالی (FATF) همکاریهای بین المللی در زمینه مشخص کردن شرایط این قانون را هدایت میکند.
چرا در بازار کریپتو به KYC نیاز است؟
به دلیل ماهیت شبه ناشناس ارزهای دیجیتال، معمولاً از آنها برای فرار مالیاتی و پولشویی داراییهای غیرقانونی استفاده میشود. بهبود قوانین حوزه ارزهای دیجیتال باعث بهتر شدن اعتبار و نام این حوزه شده و به تضمین پرداخت مالیات کمک میکند. سه دلیل مهم وجود دارد که نشان میدهد چرا در صنعت کریپتو وجود بررسیهای KYC الزامی است:
- تراکنشهای بلاکچین معکوس ناپذیر هستند. هیچ ادمینی وجود ندارد که در صورت بروز خطا به شما کمک کند و این یعنی وجوه به سرقت رفته یا جابجا شده قابل بازگشت نیستند.
- ارزهای دیجیتال نسبتاً ناشناس (شبه ناشناس) هستند. برای باز کردن یک والت کریپتو نیاز به ارائه هیچ گونه اطلاعات شخصی ندارید.
- هنوز هم در بسیاری از کشورها قوانین مربوط به مالیات و مجاز بودن معامله ارزهای دیجیتال مشخص نیستند.
با اینکه KYC زمان لازم برای باز کردن حساب را افزایش میدهد اما بدون شک مزایای واضحی دارد. مشتریان معمولی متوجه این مسئله نمیشوند اما KYC تأثیر چشمگیری بر مقابله با جرم و حفظ امنیت داراییهای مردم دارد.
KYC چه مزایایی دارد؟
مزایای KYC کاملاً مشخص نیست اما در مجموع کمک زیادی به مبارزه با جرم کرده و به بهبود عملکرد سیستم اقتصادی منجر میشود، از جمله:
- وام دهندگان راحت تر میتوانند با شناسایی هویت مشتری و تاریخچه مالی او ریسک وام دادن را ارزیابی کنند. این فرایند منجر به مدیریت ریسک و وام دهی مسئولانه تر میشود.
- KYC به مقابله با سرقت هویت و سایر کلاهبرداریهای مالی کمک میکند.
- KYC به عنوان یک اقدام پیشگیرانه، ریسک پولشویی را کاهش میدهد.
- KYC باعث افزایش سطح اعتماد، امنیت و مسئولیت پذیری ارائه دهندگان خدمات مالی میشود. این اعتبار نقش مهمی بر کل صنعت خدمات مالی داشته و منجر به ترغیب افراد به سرمایه گذاری میشود.
KYC و تمرکززدایی
ارزهای دیجیتال از همان ابتدا متمرکز بر تمرکززدایی و رهایی مردم از واسطهها بودند. همانطور که اشاره شد، همه میتوانند بدون نیاز به ارائه اطلاعات خیلی زیاد درباره خودشان، یک والت باز کرده و ارز دیجیتال داشته باشند اما دقیقاً به همین دلیل از آنها برای پولشویی استفاده میشود.
دولتها و قانونگذاران در سطح جهان معمولاً خواستار تکمیل فرایندهای احرازهویت KYC هستند. گرچه پیاده سازی KYC برای والتهای ارز دیجیتال کار سختی است اما سرویسهایی که ارز فیات با کریپتو مبادله میکنند برای این کار بسیار مناسب هستند. بعضی از سرمایه گذاران بیشتر علاقمند به سوداگری و درآمدزایی با ارزهای دیجیتال هستند و برای بعضی دیگر کاربرد و ارزشهای این ارزها اهمیت بیشتری دارد.
استدلالهای مطرح شده بر علیه KYC
مسلماً KYC مزایای خاصی دارد اما در عین حال انتقادات زیادی نسبت به آن مطرح میشود. انتقاد علیه این قانون در دنیای ارزهای دیجیتال به دلیل سابقه و زمینه خاص آن متداول تر است. بیشتر انتقادات به بحث حریم خصوصی و هزینههای این کار ارتباط دارند، از جمله:
- اجرای بررسیهای KYC با هزینههای خاصی همراه است که معمولاً این هزینهها توسط مشتریان و در قالب کارمزد پرداخت میشود.
- بعضی از افراد مدارک لازم برای احرازهویت KYC را ندارند یا ممکن است آدرس ثابتی نداشته باشند. این شرایط باعث سختی دسترسی به بعضی از خدمات مالی میشود.
- ممکن است بعضی از شرکتها به خوبی از اطلاعات کاربران حفاظت نکنند و هک شدن آنها باعث سرقت اطلاعات خصوصی کاربران میشود.
- عدهای معتقدند که این قانون در تضاد با خصوصیت تمرکززدایی ارزهای دیجیتال است.
صحبتهای پایانی
فرایندهای KYC جزء استانداردهای صنعتی صرافیهای ارز دیجیتال و ارائه دهندگان خدمات مالی هستند. KYC یکی از مهم ترین قوانین برای مقابله با پولشویی و سایر جرایم است. شاید فرایندهای احرازهویت KYC سخت و دردسرآفرین به نظر برسند اما کمک زیادی به حفظ امنیت کاربران میکنند. KYC به عنوان یک بخش از قوانین ضدپولشویی به کاربران امکان میدهد در اکسچنجهایی مثل بایننس با اطمینان و امنیت بیشتری معامله کنند.