خلاصه
- ترکیب و همکاری بین بلاکچین و هوش مصنوعی منجر به متحول کردن صنایع، ارتقای امنیت، تحلیل بهتر دادهها، افزایش بهرهوری و شخصیسازی تجربیات کاربری میشود.
- ترکیب بلاکچین و هوش مصنوعی بسیار امیدوارکننده است اما با چالشهای خاصی همراه خواهد بود؛ از جمله سوگیری الگوریتمهای هوش مصنوعی، پیچیدگیهای ادغام و نگرانیهای مقرراتی. رسیدگی به این ریسکها، مستلزم استفاده از دیتابیسهای متنوع، برنامه ریزی دقیق و داشتن رویکردی محافظه کارانه نسبت به مقررات است.
مقدمه
در دنیای پرسرعت فناوری، دو اصطلاح بلاکچین و هوش مصنوعی زیاد به گوش میخورند. ممکن است چنین اصطلاحاتی برای کاربران تازه کار پیچیده به نظر برسند اما ترکیب و همکاری آنها در حال متحول کردن صنایع و امیدبخش آیندهای روشن است. ما در این مقاله به بررسی ارتباط بین بلاکچین و هوش مصنوعی، کاربردها، مزایای بالقوه و بعضی از ریسکهای آنها میپردازیم.
بلاکچین: دیتابیسی توزیع شده
دفتر یادداشتی را در نظر بگیرید که همه به آن دسترسی دارند و پس از نوشته شدن اطلاعات روی آن، امکان حذف یا تغییر این اطلاعات وجود ندارد. جوهره بلاکچین همین است. بلاکچین یک دفتر کل دیجیتال امن و شفاف است که بین شبکهای متشکل از کامپیوترهای مختلف به اشتراک گذاشته میشود. بلاکچین، دیتابیسی است که همه کاربران به آن دسترسی دارند؛ بدون اینکه نیاز به یک مرجع مرکزی وجود داشته باشد.
هوش مصنوعی: قدرت تفکر ماشینها
به طور کلی، هوش مصنوعی به قابلیت یادگیری ماشینها گفته میشود اما ممکن است این اصطلاح به علم و مهندسی طراحی نرمافزارهای کامپیوتری هوشمند هم اشاره داشته باشد. هوش مصنوعی، با استفاده از الگوریتمهای هوشمند هوش انسانی را شبیه سازی میکند. هوش مصنوعی، قدرت تفکر ماشینها است و قابلیت یادگیری، تحلیل دادهها و تصمیم گیری را برای آنها فراهم میکند. هوش مصنوعی به نوعی شبیه به یک دستیار مجازی است که همواره در حال یادگیری و ارتقاء است تا به کاربران برای انجام کارهای مختلف کمک کند. ChatGPT یکی از نمونههای پرطرفدار هوش مصنوعی است.
کاربردهای هوش مصنوعی و بلاکچین
همگرایی بلاکچین و هوش مصنوعی، در حال تغییر صنایع و متحول کردن فرایندهای سنتی است. کاربردهای بلاکچین و هوش مصنوعی بسیار متنوع و تأثیرگذار هستند از جمله امنیت، شفافیت، روان سازی تحلیل دادهها و اتوماسیون قراردادهای هوشمند. در این بخش، نگاهی به موقعیتهایی داریم که در آنها همکاری بین بلاکچین و هوش مصنوعی میتواند مزایای چشمگیری را فراهم کند.
ارتقای امنیت و پیشگیری از کلاهبرداری
بلاکچینها طوری طراحی شدهاند که در برابر دستکاری دادهها و فعالیتهای جعلی بسیار مقاوم باشند. زیرساخت شبکههای توزیع شده در ترکیب با تکنیکهای رمزنگاری، میتواند امنیت سیستمهای هوش مصنوعی را افزایش دهد.
برای مثال، میتوان یک مدل هوش مصنوعی را طوری برنامه نویسی کرد که فقط در صورت برقراری شرایطی خاص، به سیستمها یا مجموعه دادههایی خاص دسترسی پیدا کند. میتوان بعداً این شرایط را با کمک قراردادهای هوشمند، توسط شبکهای توزیع شده از کاربران اعمال کرد.
در عمل، میتوان از تکنولوژی بلاکچین برای ایمن سازی همه انواع پایگاه داده (از جمله اقتصادی، مراقبتهای بهداشتی و غیره) استفاده کرد. در این حوزه، هوش مصنوعی میتواند به ارتقای بهرهوری تحلیل و مدیریت دادههای بلاکچین کمک کند.
ذخیره دادهها به روش غیرمتمرکز
سیستمهای ذخیره غیرمتمرکز بلاکچین محور به حفظ صحت اطلاعات و جامعیت دادهها کمک میکنند. این قابلیت میتواند برای سیستمهای هوش مصنوعی بسیار مفید باشد چون چنین سیستمهایی معمولاً متکی بر مجموعه دادههایی وسیع هستند. میتوان مدلهای یادگیری هوش مصنوعی را با تکنیکهای رمزنگاری ترکیب کرد تا امنیت دادهها افزایش یافته و مقاومت بیشتری در برابر دستکاری پیدا کنند.
مدیریت زنجیره تأمین
مسیر حرکت محصولات از مرحله تولید تا تحویل، شامل یک شبکه پیچیده از فرایندهای مختلف است. بلاکچین، قابلیت پیگیری و شفافیت را به زنجیره تأمین اضافه میکند. هوش مصنوعی هم با تحلیل انبوه دادههای تولید شده، گزارش دادن مشکلات بالقوه، شناسایی الگوها و بهینه سازی کل فرایند به تکمیل این فرایند کمک میکند. در نتیجه، مدیریت زنجیره تأمین کارآمدتر شده، خطاها به حداقل رسیده و بهرهوری افزایش پیدا میکند.
قراردادهای هوشمند و اتوماسیون
قراردادهای هوشمند، توافقنامههایی هستند که به صورت خودکار و با قوانین از پیش تعیین شده اجرا میشوند. هوش مصنوعی، یک لایه هوشمند را به این قراردادها اضافه میکند. مثلاً الگوریتمهای هوش مصنوعی تعبیه شده در قراردادهای هوشمند، به اتوماسیون کارها بر اساس تحلیل بلادرنگ دادهها کمک میکنند. این ترکیب، اتوماسیون را به سطحی جدید رسانده، نیاز به واسطهها را کاهش داده و بهرهوری را افزایش میدهد.
بلاکچین و هوش مصنوعی: مزایای بالقوه
ارتقای امنیت
ماهیت ضد دستکاری بلاکچین در ترکیب با توانایی هوش مصنوعی برای تحلیل دادهها و تشخیص ناهنجاریها، یک شبکه امنیتی قوی را تشکیل میدهد. به این ترتیب، ریسک رخنههای اطلاعاتی و دسترسی غیرمجاز کاهش یافته و اطمینان کاربران نسبت به تراکنشهای دیجیتال افزایش پیدا میکند.
ارتقای بهرهوری
ترکیب دفتر کل شفاف بلاکچین و قابلیتهای تحلیل داده هوش مصنوعی، به روانتر شدن فرایندها کمک میکند. در چنین شرایطی، کسب و کارها میتوانند بهرهوری بیشتر، کاهش هزینههای عملیاتی و تصمیم گیری سریعتر را تجربه کنند.
تجربیات شخصیسازی شده
هوش مصنوعی بر اساس دادهها کار میکند و بلاکچین هم به حفظ امنیت و اصالت چنین دادههایی کمک میکند. این ترکیب، به مشاغل امکان میدهد که تجربیاتی شخصیسازی شده برای کاربران فراهم کنند؛ از جمله توصیه محصولات و خدماتی متناسب با شرایط کاربر.
بلاکچین و هوش مصنوعی: ریسکهای بالقوه
سوگیری الگوریتمهای هوش مصنوعی
هوش مصنوعی ابزار قدرتمندی است اما ممکن است دادههای مورد استفاده برای آموزش دادن هوش مصنوعی باعث سوگیری آن شوند. اگر در دادههای آموزشی، سوگیری وجود داشته باشد، امکان انعکاس این سوگیری در تصمیم گیریهای هوش مصنوعی وجود خواهد داشت. شناسایی و مقابله با این سوگیریها برای پیشگیری از مشکلات احتمالی ضروری است. یکی از روشهای رسیدگی به مشکل سوگیری هوش مصنوعی، استفاده از دیتاستهای متنوع با نظارت دائم و روشهای تست قوی است.
چالشهای ادغام
بدون شک، ادغام دو این فناوری پیچیده با چالشهای خاصی همراه است. ممکن است سازمانها برای تطبیق دادن سیستمهای موجود خودشان با همکاری بین بلاکچین و هوش مصنوعی چالش پیدا کنند. غلبه بر این چالشها، مستلزم برنامه ریزی دقیق و تخصص فنی است.
نگرانیهای قانونی
مثل هر فناوری انقلابی، در این زمینه هم نگرانیهای قانونی و مقرراتی خاصی وجود دارد. ماهیت متغیر و رو به تکامل بلاکچین و هوش مصنوعی میتواند باعث خروج آنها از چارچوبهای قانونی شده و سازمانها را با چالشهای مقرراتی روبرو کند.
جمع بندی
هنوز همکاری بین بلاکچین و هوش مصنوعی در مراحل اولیه قرار دارد اما قابلیتها و گزینههای زیادی در این زمینه وجود دارند. در این مطلب، به بررسی مزایا بالقوه ترکیب این فناوریها برای ارتقای امنیت، بهرهوری و شخصیسازی تجربیات کاربری پرداختیم. با این حال، آگاهی از چالشهای بالقوه مثل سوگیری الگوریتمهای هوش مصنوعی و پیچیدگیهای ادغام این دو فناوری برای پیشگیری از مشکلات احتمالی در آینده ضروری است.
با رشد و توسعه فناوریهای هوش مصنوعی و بلاکچین، امکان ایجاد پیشرفتهای چشمگیر در صنایع مختلف وجود دارد از جمله متحول کردن تراکنشهای مالی، ایجاد زنجیرههای تأمین کارآمدتر و هوشمندتر و غیره.