وب 3 یک نمونه از بسترهایی است که در آن هیچ مقام و مرجعی کنترل و مسئولیت پلتفرم‌های اجتماعی، بازارها یا موتورهای جستجو را در اختیار ندارد بلکه کاملاً غیرمتمرکز بوده و با استفاده از فناوری بلاک‌چین ساخته می‌شوند که در بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال هم از آنها استفاده شده است. 

وب 3 و نسخه‌های قبل از آن

وب 3 مفهومی است که وضعیت دنیای اینترنت در آینده نزدیک را به تصویر می‌کشد. برای درک هر چه بهتر مفهوم وب 3 اول باید با وب 1 و 2 آشنا شوید.

وب 1

وب 1 اولین نسخه از اینترنت است که در آن سایت‌ها عمدتاً ایستا بودند و از آنها برای انتشار محتوا و جستجوی آن استفاده می‌شد. وب 1 مبتنی بر پروتکل‌های غیرمتمرکز و جامعه محور بود و اکثر کاربران در آن مصرف کننده محتوا بودند نه تولید کننده محتوا.

وب 2

وب 2 نسخه‌ای از وب است که امروزه شاهد آن هستیم و از آن استفاده می‌کنیم. در این نسخه از وب اطلاعات تولید شده توسط کاربران بیشتر است و مجموعه کاربردها و اپلیکیشن‌هایی فراتر از پیمایش اطلاعات دارد مثل فعالیت در شبکه‌های اجتماعی و خرید آنلاین. سرویس‌های متمرکز توسط کسب و کارهایی که قدرت محدود کردن داده‌های تولید شده توسط کاربران را دارند اداره شده و اطلاعات را در یک سرور یا مخزن واحد ذخیره می‌کنند. سایت‌های وب 2 قدرت سانسور کردن اطلاعات کاربران را دارند مثلاً پیشگیری از دسترسی بعضی کاربران به بعضی سرویس توسط شرکت‌هایی مثل فیسبوک، ویکی پدیا، توئیتر و بعضی درگاه‌های اینترنتی، نمونه‌هایی از سانسور در وب 2 است.

وب 3

وب 3 یک نسخه پیشرفته از اینترنت است که یک محیط غیرمتمرکز قدرت گرفته از بلاک‌چین دارد و کاربران می‌توانند در آن با یکدیگر تعامل داشته باشند بدون اینکه نیاز به نگرانی درباره مخازن داده متمرکز داشته باشند. به عبارتی، موتورهای جستجو، سایت‌های شبکه‌های اجتماعی، بازارها و سرویس‌های دیگر همگی بر روی بلاک‌چین ساخته شده و در آنها از ارزهای دیجیتال استفاده می‌شود. به این ترتیب امکان توسعه اپلیکیشن‌هایی منحصربفرد مثل سیستم‌های پرداخت اختصاصی و محتوای غیرقابل سانسور فراهم می‌شود. وب 3 با پشتیبانی از یک زیرساخت غیرمتمرکز امکان کنترل بیشتر افراد بر مطالب دیجیتال خودشان و نیاز به یک مرجع واحد برای تأیید اجرای تراکنش را از بین می‌برد. به این ترتیب یک اقتصاد جدید برای تولید محتوا ایجاد می‌شود که می‌توان در آن به افرادی که محتوای دیجیتال تولید می‌کنند، دستمزد پرداخت کرد.

وب 3، ارزهای دیجیتال و بلاک‌چین

می توان انتظار داشت که بین این 3 تکنولوژی و سایر رشته‌ها و فناوری‌ها یک تلاقی و تعامل قوی برقرار شود چون شبکه‌های وب 3 از طریق پروتکل‌های غیرمتمرکز کار می‌کنند که بلاک سازنده بلاک‌چین و تکنولوژی کریپتو هستند. این سیستم با قراردادهای هوشمند ادغام شده و توسط آنها کنترل می‌شود و این قراردادها در حوزه‌های مختلف از اجرای میکروتراکنش در آفریقا گرفته تا سرویس‌های نظیر به نظیر ضد سانسور دخیل خواهد بود.

وب 3 و متاورس

تا به امروز شاهد بوده ایم که تکنولوژی بلاک‌چین به خصوص توکن‌های تعویض ناپذیر امکان مشارکت افراد در دنیاهای مجازی مثل متاورس را فراهم می‌کنند. متاورس‌ها، جهان‌های دیجیتال سه بعدی مبتنی بر بلاک‌چین هستند که همه می‌توانند در آنها با دیگران تعامل برقرار کرده، بازی اجرا کنند، سرمایه گذاری کنند و غیره. این دنیاهای دیجیتال به لطف وجود بلاک‌چین شکل گرفته اند.

وب 3 می‌تواند پایه‌های لازم برای تولید، خرید و فروش آیتم‌هایی مثل توکن‌های تعویض ناپذیر را فراهم کند. انتظار می‌رود که وب 3 به شدت تعامل پذیر بوده و به ترویج ارتباطات و معاملات کمک کند چون شامل مجموعه‌ای از اپلیکیشن‌ها و قابلیت‌های تعاملی بر روی یک پلتفرم غیرمتمرکز است. این نسخه از وب الهام بخش ایجاد سایت‌هایی بهم پیوسته تر و آزادتر است که کاربردهای بیشتر و بهتری برای کاربران دارند. اکسی اینفینیتی یکی از متاورس‌های بازی پیچیده است که اقتصاد غیرمتمرکز و گیمینگ را به هم متصل می‌کند و یک نمونه از نرم‌افزارهای وب 3 محسوب می‌شود. کاربران باید برای انجام این بازی اول یک آواتار اکسی در قالب NFT به دست آورند. در این بازی از توکن‌های SLP و AXS استفاده می‌شود. بازی برای درآمدزایی، امکان دسترسی و مالکیت به روش مستقل و بدون نیاز به ناظر تنها چند نمونه از اجزایی هستند که این دنیای مجازی را جذاب تر می‌کند و بدون شک در سال‌های آینده شاهد شکل گیری متاورس‌های DeFi و توکن‌های وب 3 بیشتری خواهیم بود.