خلاصه

روانشناسی تریدینگ نشان دهنده جنبه احساسی فرایند تصمیم گیری یک تریدر است. هر تریدر تا حدودی تحت تأثیر محرک‌های اقتصادی قرار دارد. دو احساس اصلی تأثیرگذار بر تریدرها، ترس و طمع هستند - که هر دو می‌توانند منجر به تصمیم گیری‌های ضعیف شوند مثل خرج کردن همه دارایی برای خرید یک ارز خاص یا فروش ناگهانی از سر ترس.

حتی اگر تریدری در بالاترین سطح ممکن با تحلیل تکنیکال و بنیادی آشنا باشد، اضطراب یا ضعف تصمیم گیری ناشی از احساسات می‌تواند به شدت برای او مخرب و زیانبار باشد - به خصوص در یک محیط تریدینگ پرنوسان مثل کریپتو.

روانشناسی تریدینگ چیست؟

روانشناسی تریدینگ به عوامل روحی و روانی گفته می‌شود که بر روش تریدینگ کاربران در بازارهایی مثل کریپتو یا بورس و سهام تأثیر دارد. این مفهوم مبتنی بر این ایده است که احساسات می‌توانند تأثیر چشمگیری بر فرایند تصمیم گیری داشته باشند.

مثلاً طمع می‌تواند باعث شود که یک تریدر تصمیمات پرریسکی بگیرد مثل خرید یک ارز دیجیتال در اوج قیمت به دلیل افزایش بهای سریع آن. در مقابل، ترس می‌تواند باعث خروج زودتر از موعد تریدر از پوزیشن خودش شود.

به ویژه زمانی که ارزش یک دارایی در یک بازه زمانی کوتاه افزایش چشمگیری پیدا می‌کند، FOMO (ترس از دست دادن) ایجاد می‌شود. Fomo می‌تواند باعث شود که شخص بر اساس احساسات تصمیم گیری کند نه منطق و دلیل.

هر تریدری تحت تأثیر احساسات قرار می‌گیرد. برای بیشتر مردم از دست دادن پول و سرمایه دردناک و به دست آوردن آن لذت بخش است.

چرا باید هنگام تریدینگ به طرز فکرتان دقت داشته باشید؟

ترس و طمع جزء احساسات مهم در تریدینگ هستند.

ترس می‌تواند باعث شود که تریدر از ریسک کردن گریخته و فرصت یک معامله موفق را از دست بدهد. در مقابل، طمع می‌تواند باعث شود که فرد برای رسیدن به سود حداکثری بیش از حد ریسک کند مثل خرید یک دارایی در اوج قیمت به دلیل صعود شدید آن.

تریدرهای مجرب در جریان هستند که باید بین ترس و طمع توازن برقرار کنند. ترس، از تریدرها در برابر ریسک غیرضروری حفاظت می‌کند و طمع به آنها انگیزه می‌دهد که از فرصت‌ها استفاده کنند. اما اتکای بیش از حد به احساسات معمولاً باعث تصمیم گیری غیرمنطقی در تریدینگ می‌شود.

آشنایی با اصول ترید کردن با طرز فکر درست، به اندازه انجام تحلیل تکنیکال یا آشنایی با نحوه خواندن نمودارها اهمیت دارد. تریدرها می‌توانند با تشخیص و کنترل احساساتشان تصمیماتی آگاهانه گرفته و ضرر را به حداقل برسانند.

البته، تصمیم گیری غیراحساسی کار بسیار سختی است. تریدرها هر روز با چالش‌های گوناگونی روبرو هستند که می‌تواند باعث واکنش احساسی شود. چند مثال در این زمینه عبارتند از:

1. انتظارات غیرواقع گرایانه: تریدینگ جزء طرح‌های ثروتمند شدن سریع نیست. ورود به دنیای تریدینگ با این دیدگاه می‌تواند شما را وارد مسیر سقوط کند. تریدینگ هم مثل هر مهارت دیگری مستلزم سال‌ها صبر و نظم است.
2. ضرر: حتی بهترین تریدرها هم روزهای بد دارند. برای تریدرهای تازه کار هضم شکست خوردن در معامله سخت است و معمولاً منجر به تلاش‌های ناکامی برای جبران شکست می‌شود.
3. موفقیت: گرچه پیروزی حس خوبی در فرد ایجاد می‌کند اما می‌تواند باعث ایجاد اعتماد بنفس بیش از حد شود و این دیدگاه غلط را در فرد ایجاد کند که هرگز شکست نخواهد خورد. ممکن است در چنین شرایطی فرد تصمیمات پرخطرتری گرفته و در نهایت شکست بخورد.
4. جو احساسی بازار و شبکه‌های اجتماعی: تریدرهای تازه کار به راحتی تحت تأثیر گفته‌های دیگران در اینترنت قرار می‌گیرند. جو منفی در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند منجر به ایجاد ترس و در نتیجه فروش از سر وحشت شود. به همین ترتیب، دنبال کردن توصیه‌های اینفلوئنسرها در شبکه‌های اجتماعی برای خرید یک توکن خاص کار عاقلانه‌ای نیست بخصوص اگر اینفلوئنسر مورد نظر اسپانسر یک پروژه شده و برای این کار پول گرفته باشد.

چگونه برای تبدیل شدن به تریدری بهتر، از روانشناسی معامله استفاده کنیم؟

داشتن دیدی بلند مدت

اهدافی منطقی و قابل دستیابی برای خودتان تعیین کنید. داشتن یک برنامه دقیق برای اهدافتان به شما کمک می‌کند که از اجرای بیش از حد معامله یا احساسی شدن شدید در اثر انتظارات غیرواقع گرایانه جلوگیری کنید. همچنین این کار به شما کمک می‌کند تا به جای سود و زیان کوتاه مدت، متمرکز بر هدف بلندمدتتان شوید.

ایجاد وقفه

ایجاد وقفه‌های منظم برای استراحت می‌تواند به شما برای درک بهتر شرایط کمک کند. اگر چند معامله موفق پی در پی داشتید، برای پیشگیری از زیاده روی کمی استراحت کنید. همچنین فراموش نکنید که فعالیت مداوم می‌تواند باعث خستگی و تصمیم گیری بد شود. استراحت نه تنها برای پورتفولیوی شما بلکه برای سلامت جسم و روحتان مفید است.

درس گرفتن از اشتباهات

همه ما در تریدینگ دچار اشتباه می‌شویم. به جای عصبانیت یا تلاش برای جبران ضرر با اجرای معاملات بزرگتر، کمی عقب نشینی کرده و شرایط را تحلیل کنید. بر اساس اشتباهات گذشته خودتان استراتژی‌های جدیدی را پیاده سازی کنید تا برای معاملات آینده آماده شوید.

تنظیم قوانینی مشخص

یک طرح مشخص برای تریدینگ داشته باشید و به آن پایبند بمانید. این طرح به شما برای تصمیم گیری در شرایط سخت کمک می‌کند و باعث می‌شود در زمان استرس و فشار روحی واکنش‌های خودتان را تحت کنترل داشته باشید. از جمله مثال‌های این طرح‌ها می‌توان به تنظیم حد سود و ضرر، محدود کردن میزان درآمد یا ضرر در هر روز و داشتن یک استراتژی مدیریت ریسک اشاره کرد.

با داشتن یک طرح واضح و مشخص می‌توانید مراحل لازم را برای رسیدن به هدف طی کنید بدون اینکه واکنش‌های احساسی مانع تصمیم گیری درست شما شوند.

آیا روانشناسی تریدینگ برای بازار کریپتو متفاوت است؟

روانشناسی تریدینگ برای هر کلاس دارایی وجود دارد. انسان‌ها همگی تا حدی شبیه به هم هستند بخصوص از نظر پول و امور مالی. مثلاً بیشتر مردم از ضرر کردن لذت نمی‌برند و بالعکس. بعلاوه، تریدرهای هر کلاس دارایی از رسیدن به سود و موفقیت بسیار لذت می‌برند.

اما تریدرهای کریپتو با چند چالش روانشناسی منحصربفرد روبرو هستند.

برخلاف بازار سهام که آخر هفته‌ها تعطیل است، بازار کریپتو شبانه روز فعالیت دارد. در نتیجه، تریدرهای کریپتو همیشه به ابزارهای معاملاتی، دارایی‌های خودشان و مهم‌تر از همه به فرصت‌های بالقوه دسترسی دارند. برای تریدری که در معرض تصمیم گیری احساساتی قرار دارد، این دسترسی شبانه روزی به معاملات می‌تواند بسیار پرهزینه باشد.

بازار کریپتو به شدت پرنوسان است بنابراین تریدرها باید سریع تصمیم گیری کرده و در عین حال به نظم و قوانین کارشان پایبند باشند.

مثلاً تریدرهای حرفه‌ای صرفاً به خاطر اینکه همه درباره یک دارایی خاص صحبت می‌کنند بلافاصله جذب آن نمی‌شوند و صرفاً به این دلیل که بازار یک ارز خاص در یک روز سبز بسته شده، کل سرمایه خودشان را برای آن دارایی ریسک نمی‌کنند.

صحبت‌های پایانی

احساسات جزء مهم‌ترین دام‌هایی هستند که تریدرهای کریپتو را اسیر خود می‌کنند. یادگیری روش کنترل احساسات با درک طرز فکر خودتان و عواملی که شما را تحریک می‌کنند یک مهارت با ارزش است که می‌تواند از شما در برابر ترس و طمع و عواقب آنها حفاظت کند.

در نهایت، تبدیل شدن به یک تریدر حرفه‌ای مستلزم سال‌ها آموزش و صبر است. هیچ مسیر میانبر یا ترفندی برای ثروتمند شدن سریع با تریدینگ وجود ندارد. پس یک استراتژی مشخص متناسب با شرایط مالی خودتان داشته باشید، تمرین کنید و اجازه ندهید که ترس یا طمع شما را وادار به انتخاب تصمیمی کنند که در شرایط عادی به سراغ آن نمی‌روید.